Libië

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
ليبيا ‎ Lībiyā
Hoofdstad Tripoli
Oppervlakte 1.759.541 km²
Inwonertal 6.653.000
Lengte wegennet 33.529 km
Lengte snelwegennet 56 km[1]
Eerste snelweg ?
Benaming snelweg الطرق السريعة
Verkeer rijdt rechts
Nummerplaatcode LAR

Libië (Arabisch: ليبيا, Lībiyā) is een groot land in het noorden van Afrika. Het land is circa 44 keer zo groot als Nederland en telt ruim 6 miljoen inwoners. De hoofdstad is Tripoli, Ṭarābulus in het Arabisch.

Inleiding

Geografie

Libië is een groot land in Noord-Afrika, gelegen aan de Middellandse Zee. Het grenst in het westen aan Tunesië en Algerije, in het zuiden aan Niger en Tsjaad en in het oosten aan Sudan en Egypte. Malta ligt 330 kilometer ten noorden van Libië, Italië 440 kilometer en Griekenland 300 kilometer. Het land meet 1550 kilometer van west naar oost en 1450 kilometer van noord naar zuid. Het is hiermee het op 15 na grootste land ter wereld. De hoofdstad Tripoli ligt in het noordwesten aan de kust. Libië heeft een 1770 kilometer lange kustlijn aan de Middellandse Zee.

Veruit het grootste deel van Libië wordt gedomineerd door de Sahara. Niet meer dan een strook van circa 30 kilometer landinwaarts is gecultiveerd, maar in het oosten loopt de Sahara direct door tot aan de zee. Grote delen van Libië zijn relatief vlak, met hoogteverschillen van hooguit enkele honderden meters. Geïsoleerde bergketens liggen in het afgelegen zuiden van het land, maar alleen het Tibestigebergte op de grens met Tsjaad kent grote hoogtes, met de 2266 meter hoge Bikku Bitti als hoogste punt.

Het land kent een extreem droog woestijnklimaat, neerslag valt alleen direct langs de kust, de Libische woestijn is één van de droogste gebieden ter wereld, in sommige gebieden volgen decennia zonder neerslag. In het noorden is echter sprake van enige seizoensvariatie, met relatief frisse winters voor Sahara-begrippen. In Tripoli ligt de gemiddelde maximumtemperatuur tussen 18 °C in januari en 33 °C in augustus. Temperaturen van 40 - 45 °C komen hier echter ook periodiek voor.

Demografie

Libië is één van de meest dunbevolkte landen van Afrika, met een bevolkingsdichtheid van slechts 4 inwoners per km². Dit varieert echter, de kuststrook kent meerdere steden en een enigszins gecultiveerd platteland. In het binnenland woont echter bijna niemand, behalve rond enkele oases. In 1960 had Libië slechts circa 1 miljoen inwoners, dit groeide naar 5 miljoen rond 2000. Libië is sterk verstedelijkt, een groot deel van de bevolking woont in één van de steden aan de Middellandse Zee. De hoofdstad Tripoli telt 1,2 miljoen inwoners, dit is de grootste stad van het land. Benghazi is met ruim 700.000 inwoners de tweede stad. Daarnaast zijn er nog 8 steden met tussen 100.000 en 350.000 inwoners.

Libiërs identificeren zich als Arabisch, en maken ongeveer 97% van de bevolking uit. Daarnaast zijn er kleine groepen arbeidsmigranten. De officiële taal van Libië is het Arabisch, maar er worden ook een aantal Berbertalen gesproken.

Economie

De economie van Libië is grotendeels gebaseerd op olie. Olie is goed voor de helft van het BBP en nagenoeg de volledige export van het land. Libië heeft de grootste oliereserves van Afrika en kon zich daardoor ontwikkelen als één van de meest welvarende Afrikaanse landen. De grote olie-inkomsten en kleine bevolkingsomvang resulteren een hoog BBP per hoofd van de bevolking. De Libische overheid heeft in het verleden een relatief uitgebreide sociale zekerheid ingevoerd. De sterke oriëntatie op olie is echter ook een nadeel, de economie is weinig divers en werkgelegenheid is sterk afhankelijk van de overheid. Midden jaren 2000 werkte ongeveer 70% van de bevolking voor de overheid.

De olie wordt gewonnen in meerdere gebieden, de grootste olievelden bevinden zich in het binnenland van Oost-Libië, ook wordt olie gewonnen in het binnenland van West-Libië. Vanuit diverse havens aan de Middellandse Zee wordt de olie geëxporteerd.

Geschiedenis

De traditionele inwoners van de regio zijn de Berbers. In de oudheid stichtten de Phoeniciërs en Grieken handelsposten en stadsstaten aan de kust. De kustregio heeft onder het bestuur van tal van rijken gestaan, zoals de Carthagen, Perziërs, Egyptenaren, Grieken en Romeinen. De regio was oorspronkelijk christelijk, maar vanaf de 7e eeuw werd islam in de regio geïntroduceerd. Vanaf 1551 stond het gebied onder bestuur van de Ottomanen. In 1911 werd het bezet door Italië, die het als kolonie bestuurden tot 1947. In deze periode werd de eerste infrastructuur van het gebied ontwikkeld. Libië was een belangrijk strijdtoneel tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Het land werd onafhankelijk als koninkrijk in 1951. In 1969 werd de koning omver geworpen door middel van een staatsgreep van Muammar Gaddafi. Hij was dictator van het land tot hij omver geworpen werd tijdens de Libische burgeroorlog van 2011. Het land is sindsdien instabiel, met conflict en meerdere besturen die zeggen de legitieme regering van Libië te zijn.

Wegennet

De belangrijkste verharde wegen van Libië.

Libië beschikte in 2009 over een netwerk van 33.529 kilometer weg, waarvan 15.143 kilometer main roads en 18.386 kilometer 'agricultural and sub-roads'.[2] Dit betreft vermoedelijk het verharde wegennet van Libië.

Doordat Libië geen grote bevolkingsomvang kent, die bovendien sterk geconcentreerd is in en rond Tripoli, heeft Libië geen uitgebreid wegennet. Wel zijn vrijwel alle wegen van enig belang verhard, naar verhouding tot bevolking heeft Libië het grootste netwerk van verharde wegen in Afrika. Verharde wegen lopen ook ver de Sahara in. De belangrijkste weg is de Libya Coastal Road, vanaf de Tunesische grens via Tripoli naar de grens met Egypte. Een afsnijding bestaat in de regio Cyrenaica, die binnendoor door de woestijn gaat. Daarnaast verlopen er een aantal wegen verder de Sahara in, met name in het westen. Deze bedienen vooral enkele dorpen en plaatsen waar olie wordt gewonnen. Er is ook een verharde weg tot de grens met Niger.

De oost-westroute langs de kust is tussen de grens met Tunesië en Bishr over 900 kilometer met 2x2 rijstroken uitgebouwd. Dit is geen autosnelweg, er zijn gelijkvloerse kruisingen, alhoewel die buiten de regio Tripoli spaarzaam zijn. Rondom Tripoli liggen een aantal wegen die als autosnelweg geclassificeerd kunnen worden, circa 40 kilometer in totaal die uitsluitend ongelijkvloerse kruisingen hebben. Tripoli heeft een modern wegennet, met twee ringwegen, terwijl een derde ringweg in aanbouw was. De oostelijke invalsweg naar het centrum is eveneens een snelweg.

Het autobezit in Libië was voor de oorlog het hoogste in heel Afrika, er zijn 234 personenauto's per 1.000 inwoners, ongeveer de helft van in Nederland.

Wegclassificatie

In Libië worden vier wegklassen onderscheiden:

  • autosnelwegen (الطرق السريعة), gescheiden rijbanen van 7,5 meter breed, vluchtstrook, ontwerpsnelheid van 120 km/h en verzorgingsplaatsen. Een right-of-way van 70 tot 90 meter breed.
  • hoofdwegen (الطرق الرئيسية), primaire wegen die gelijkvloers zijn en plaatsen verbinden. Veelal een rijbaan van 7,5 meter breed met een ontwerpsnelheid van 100 km/h. Een right-of-way van 50 tot 70 meter.
  • sub-roads (الطرق الفرعية), secundaire wegen die kleinere plaatsen en nederzettingen met de primaire wegen verbinden. Een rijbaan van 7,0 meter breed en een ontwerpsnelheid van 80 km/h. Een right-of-way van 30 meter.
  • agrarische wegen (الطرق الزراعية), landbouwwegen. Een rijbaan van 6 meter breed, ontwerpsnelheid van 60 km/h. Een right-of-way van 20 meter.

Geschiedenis

Italiaanse koloniale periode

In de Italiaanse koloniale periode werd vooral de kuststrook ontwikkeld, het grootste project in de jaren '30 was de bouw van de Via Balbia, de kustweg van ruim 1.800 kilometer lengte, die in 1937 gereed kwam. Het was de eerste moderne infrastructuurasset van Libië. In de periode 1936-1939 werd 150.000 hectare land langs de kustweg ontwikkeld voor de landbouw. Hiermee kon Libië beter voorzien in de voedselvoorziening van de bevolking. In de Italiaanse koloniale periode was de ontwikkeling van het verdere wegennet relatief beperkt, slechts de invalswegen van Tripoli werden verhard, de verst landinwaarts gelegen verharde weg verliep van Tripoli naar Yefren. Wel werden onverharde wegen ontwikkeld tot de oases die vrij diep in het binnenland liggen.

Na onafhankelijkheid

In 1951 werd Libië onafhankelijk, het was toen een land dat behoorlijk beschadigd was door de Afrika-campagne van de Tweede Wereldoorlog. In 1959 werden substantiële olievoorraden in Libië ontdekt, waardoor de overheidsfinanciën sterk toenamen. De overheid was in de jaren '60 in staat om het wegennet te uit te breiden. Eén van de eerste grote projecten was het renoveren en moderniseren van de koloniale kustweg, wat in 1967 gereed kwam. In 1968 kwam een verharde weg zuidwaarts van Tripoli tot Sabha gereed. Eind jaren '60 kwam een netwerk van verharde wegen in de regio Sabha in de Sahara gereed. Dit is een wat dichter bevolkte streek in de Sahara vanwege de vele oases. In die tijd werd ook een verharde weg westwaarts van Sabha tot Ghat bij de grens met Algerije aangelegd. In 1973 kwam een 350 kilometer lange verharde weg tussen Nalut en Ghadames parallel aan de Tunesische grens tot de grens met Algerije gereed.

Vanaf 1969 werd Libië volgens het socialistische model met 3- of 5-jarenplannen ontwikkeld. Tussen 1973 en 1980 werd 8.213 kilometer verharde weg aangelegd. In 1978 had Libië een netwerk van circa 8.800 kilometer verharde weg. Vanwege de olieinkomsten was Libië in staat om een groot wegenbouwprogramma te lanceren, met de bouw van een relatief uitgebreid netwerk van verharde wegen in de Sahara, zowel naar oases als naar olieinstallaties. In 1985 beschikte Libië over circa 25.000 kilometer verharde weg, waarbij een fors deel van het secundaire wegennet in de kustzone ook verhard werd.

Het verharde wegennet groeide vanaf de jaren '80 minder snel. De meest logische verbindingen waren aangelegd, tot diep in de Sahara en een dicht netwerk van wegen was langs en parallel aan de kust aangelegd, met name in de westelijke helft van Libië. Tussen 1986 en 2003 werden geen internationale contracten voor de wegenbouw verstrekt vanwege de internationale sancties tegen Libië. Tussen 1994 en 1998 werd helemaal geen geld aan wegenbouw uitgegeven. Vanaf 2004 begonnen de investeringen in wegen echter weer sterk toe te nemen naar het niveau van voor 1985. Omstreeks 2009-2010 werd een enorme piek in de uitgaven aan wegen en bruggen bereikt. In die tijd is ook een 315 kilometer lange verharde weg van Qatrun tot de grens met Niger aangelegd. In 2010 had Libië een netwerk van 34.000 kilometer verharde weg.

Er werden voor de Libische burgeroorlog plannen uitgewerkt voor een tweede oost-westroute die parallel aan de Coastal Road moest gaan verlopen met hogere ontwerpstandaarden, namelijk een volwaardige autosnelweg ontworpen op 130 km/h. Dit project werd echter niet uitgevoerd vanwege de voortdurende instabiliteit vanaf 2011.

Hoofdwegen

Autosnelwegen en expresswegen in Libië

Libya Coastal RoadSecond Ring RoadThird Ring RoadAirport Highway


Wegbeheer

Het wegbeheer ligt bij het Roads and Land Authority.[3] De naam van de wegbeheerder is sinds 1969 veelvuldig gewijzigd.

Wegnummering

Er is geen wegnummering in Libië. Wegen hebben namen. Libië is één van de weinige landen in Afrika die in het geheel geen wegnummering heeft.

Bewegwijzering

De bewegwijzering bestaat uit blauwe borden met witte letters, en is vaak enkel in het Arabisch. Er zijn echter ook groene borden met witte letters. Er wordt onderscheid gemaakt naar groene en blauwe borden. Vorkborden naar Duits model worden in Libië gebruikt. Het snelwegsymbool wordt ook gebruikt. Er wordt ook onderscheid gemaakt naar lokale, witte doelen.

Referenties

  1. stand 01-01-2023
  2. Statistical Yearbook 2009 | bsc.ly
  3. www.raba.ly
Wegen van Afrika

AlgerijeAngolaBeninBotswanaBurkina FasoBurundiCentraal-Afrikaanse RepubliekComorenDemocratische Republiek CongoRepubliek CongoDjiboutiEgypteEquatoriaal GuineaEritreaEthiopiëGabonGambiaGhanaGuineaGuinea-BissauIvoorkustKaapverdiëKameroenKeniaLesothoLiberiaLibiëMadagaskarMalawiMaliMarokkoMauritaniëMauritiusMozambiqueNamibiëNigerNigeriaRwandaSão Tomé en PríncipeSenegalSeychellenSierra LeoneSomaliëSudanSwazilandTanzaniaTogoTsjaadTunesiëUgandaWestelijke SaharaZambiaZimbabweZuid-AfrikaZuid-Sudan