Liechtenstein

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Liechtenstein
Hoofdstad Vaduz
Oppervlakte 160 km²
Inwonertal 38.000
Lengte wegennet 250 km
Lengte snelwegennet 0 km
Eerste snelweg nvt
Benaming snelweg Autobahn
Verkeer rijdt rechts
Nummerplaatcode FL

Liechtenstein, formeel het Vorstendom Liechtenstein (Duits: Fürstentum Liechtenstein), is een ministaat in Centraal-Europa. Het land telt 38.000 inwoners en de hoofdstad is Vaduz. De grootste plaats is Schaan.

Inleiding

Geografie

Liechtenstein is een dwergstaatje in de Alpen, ingeklemd tussen Zwitserland en Oostenrijk. Liechtenstein meet 25 kilometer van noord naar zuid en 12 kilometer van west naar oost. Het land bestaat uit de oostoever van de rivier de Rijn en de bergketens op de grens met Oostenrijk. Het hoogste punt is de Grauspitz met 2.599 meter hoogte. Vanwege het hooggebergte is een aanzienlijk deel van de landoppervlakte niet makkelijk bereikbaar. De westkant van Liechtenstein is relatief vlak en een mix van bebouwing, bedrijvigheid en nog vrij uitgebreide landbouwgebieden. De meeste plaatsen liggen in het laagland, met als voornaamste uitzonderingen het hoger gelegen Triesenberg en de wintersportplaats Malbun dat op 1.600 meter hoogte ligt.

Demografie

Liechtenstein is het op 3 na kleinste land van Europa qua inwonertal. De hoofdstad Vaduz ligt centraal in het land en telt 5.100 inwoners. De grootste gemeente Schaan telt 5.800 inwoners, maar heeft meerdere exclaves. Een derde van de inwoners is een buitenlander, met name van afkomst uit Zwitserland, Duitsland en Oostenrijk. Twee derde van de werknemers is buitenlands. In Liechtenstein spreekt men Duits, in een dialect dat sterk afwijkt van het standaard Hochdeutsch. De gesproken taal is nauw gerelateerd aan het Schwyzerdütsch (de in Zwitserland gangbare variant op het Hochdeutsch).

Economie

Het land heeft een douane- en monetaire unie met Zwitserland. Het land gebruikt de Zwitserse Frank (CHF) als betaalmiddel. Het BNP per inwoner is één van de hoogste ter wereld, met in 2018 een nominaal BNP van $ 143.000 per inwoner. Per 19 december 2011 zijn de grenscontroles voor personenverkeer met Oostenrijk opgeheven. Goederen worden nog wel gecontroleerd.[1]

Geschiedenis

Het grensbord met de maximumsnelheden in Liechtenstein (Schaanwald).

Het prinsdom Liechtenstein ontstond in 1718 toen de familie Liechtenstein - dat zijn oorsprong had in Niederösterreich - land zocht om representatie in de Rijksdag van het Heilige Roomse Rijk te verkrijgen. De aankoop van het land rond Vaduz was in eerste instantie vooral een middel voor de familie om invloed te krijgen, geen van de prinsen bezocht hun territorium in de 100 jaar erna. Na de val van het Heilige Rooms Rijk was er geen hogere leider meer om invloed op uit te oefenen, het stond daarna onder bestuur van Frankrijk onder Napoleon tot 1813. Vanaf 1815 behoorde Liechtenstein tot de Duitse Confederatie. Het duurde tot 1819 voordat een prins van het Huis van Liechtenstein daadwerkelijk in hun eigen territorium kwam, het volgende bezoek volgde pas in 1842. In de tweede helft van de 19e eeuw werd de eerste infrastructuur van Liechtenstein ontwikkeld, een spoorlijn tussen Zwitserland en Oostenrijk in 1872 en twee bruggen over de Rijn in 1886.

Liechtenstein was sterk verbonden met het Keizerrijk Oostenrijk en Oostenrijk-Hongarije tot aan het einde van de Eerste Wereldoorlog. De prinsen van Liechtenstein verkregen hun inkomsten vooral uit Habsburg en brachten de meeste tijd in Wenen door, waardoor het land Liechtenstein nauwelijks bezocht werd door hun eigen leiders. In 1938 werd Oostenrijk geannexeerd door Nazi-Duitsland, prins Franz Josef verhuisde daarna permanent naar Liechtenstein. Meer dan 200 jaar nadat het prinsdom ontstond werd het ook echt bewoond door de prinsen van het Huis Liechtenstein. Liechtenstein bleef tijdens de Tweede Wereldoorlog neutraal en creëerde nauwe banden met Zwitserland in deze periode. Na de Tweede Wereldoorlog was Liechtenstein in financiële problemen, maar vanaf de jaren '70 begon het land bedrijven te trekken die wilden profiteren van het lage belastingniveau, waardoor Liechtenstein één van de rijkste landen ter wereld werd.

Wegennet

De Stegertunnel naar Malbun.

Het land heeft een klein wegennet dat enkelbaans wegen tussen de dorpen en stadjes heeft. Er is circa 250 kilometer verharde weg. Er is een doorgaande route vanaf Oostenrijk naar Zwitserland. Verkeer in Liechtenstein maakt vaak gebruik van de A13 in Zwitserland die parallel aan de grens loopt, met name voor noord-zuidverkeer is dit een snellere route. Het wegennet is beperkt in de berggebieden, met maar één echte bergweg, naar het op 1.600 meter hoogte gelegen Malbun. Deze weg heeft ook de langste tunnel van Liechtenstein, de 740 meter lange Tunnel Gnalp-Steg die in 1947 werd geopend.

Het wegennet van Liechtenstein is vrijwel exact hetzelfde ingericht als in Zwitserland, inclusief de bewegwijzering, bebakening en markering, ook van fietspaden langs hoofdwegen (met gele wegmarkering). Het meest onderscheidende onderdeel van Liechtenstein zijn de plaatsnaamborden die het wapen van de plaats op het blauwe bord hebben, in Zwitserland is dat niet zo. Ook zijn straatnaamborden van een uniform ontwerp in klassieke stijl.

Vaduz

De hoofdstad Vaduz heeft een licht stedelijk karakter, maar heeft geen echt historische kern. Het Schloss Vaduz kijkt uit over de plaats Vaduz. Het grootste parkeerterrein van Liechtenstein is bij het Rheinpark Stadion. Vaduz ligt aan de primaire noord-zuidroute van Liechtenstein en heeft geen rondweg. De Zwitserse A13 functioneert als bypass voor doorgaand verkeer en ligt slechts ruim 1 kilometer ten westen van Vaduz.

Schaan

Schaan is de grootste gemeente van Liechtenstein en is ook het belangrijkste 'knooppunt' van Liechtenstein, op de noord-zuidroute en oost-westroute van het land. Verkeer komt in het centrum samen op een blok van éénrichtingswegen. Schaan heeft een klein centrum, maar verder een meer dorps karakter dan Vaduz. Aan de noordkant van Schaan is wat meer industrie gevestigd.

Triesenberg & Malbun

Triesenberg functioneert als suburb van Vaduz en is mooi gelegen met uitzicht over het Rheintal, waarbij men diep in Zwitserland kijkt. Een weg met twee gemarkeerde rijstroken voert vanuit Triesen door Triesenberg naar de wintersportplaats Malbun. Vanwege de hoogteverschillen is dit een bochtige weg, het hoogteverschil van Triesen tot Malbun bedraagt bijna 1.200 meter.

In Malbun zijn grote onverharde parkeerterreinen voor wintersporters. In de zomer zijn dit deels camperplaatsen. Malbun is bereikbaar over een goed uitgebouwde tweestrooks weg.

Transitroutes

Liechtenstein ligt op doorgaande wegen tussen Zwitserland en Oostenrijk. Doorgaand verkeer heeft vaak een bestemming of herkomst van de Zwitserse A13. De primaire oost-westroute voert vanaf de Zwitserse A13 via Bendern en Nendeln naar Feldkirch in Oostenrijk. Alternatief kan deze ook vanuit Buchs via Schaan naar Feldkirch worden bereden, maar de bewegwijzerde route voert via Bendern. Doorgaande routes via Balzers en Vaduz worden minder gebruikt. De noordelijkste grensovergang voert van Ruggell naar buitenwijken in Feldkirch, maar dit is aan Oostenrijkse kant minder ingericht als doorgaande weg dan in Liechtenstein.

Hoogste wegen

De hoogste plek die per algemene verharde weg bereikt kan worden is Malbun op ruim 1.600 meter boven zeeniveau. Er is ook een verharde weg naar het dorp Gaflei dat op bijna 1.500 meter hoogte ligt.

Er zijn niet publieke wegen die naar berghutten, boerderijen, alpenweides en skiliften. Er is een gravelweg naar het op 2.108 meter hoogte gelegen Bettlerjoch. Bij Malbun is een gravelweg naar het bergstation Sareis op net geen 2.000 meter hoogte. Er zijn gravelwegen naar afgelegen boerderijen op 1.700 tot 1.800 meter hoogte in de kom van de Valorsch ten noorden van Malbun.

Bewegwijzering

De Feldkircher Straße in Schaan.

De bewegwijzering, bebording en markeringen zijn gelijk aan die in Zwitserland.

Wegnummering

Er zijn geen genummerde wegen in Liechtenstein, maar de Zwitserse Hauptstrasse 16 verloopt administratief wel door Liechtenstein.

Verkeersveiligheid

jaar verkeersdoden[2]
2010 0
2011 2
2012 1
2013 2
2014 3
2015 2

Het aantal verkeersdoden in Liechtenstein is dermate laag dat het statistisch bureau geen onderscheid maakt tussen verkeersdoden en gewonden.[3]

Referenties

Wegen van Europa

AlbaniëAndorraArmeniëAzerbeidzjanBelarusBelgiëBosnië-HerzegovinaBulgarijeCyprusDenemarkenDuitslandEstlandFinlandFrankrijkGeorgiëGriekenlandHongarijeIerlandIJslandItaliëKazachstanKosovoKroatiëLetlandLiechtensteinLitouwenLuxemburgNoord-MacedoniëMaltaMoldaviëMonacoMontenegroNederlandNoorwegenOekraïneOostenrijkPolenPortugalRoemeniëRuslandSan MarinoServiëSloveniëSlowakijeSpanjeTsjechiëTurkijeVaticaanstadVerenigd KoninkrijkZwedenZwitserland

in cursief landen die deels in Europa liggen of met Europa geassocieerd worden