Lijst van bruggen over de Rijn

Uit Wegenwiki
(Doorverwezen vanaf Lijst van bruggen over de Rhein)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Het stroomgebied van de Rijn.

Dit is een lijst van bruggen over de Rijn vanaf de Bodensee bij Konstanz tot de Noordzee. De Rijn is een 1.230 kilometer lange rivier die ontspringt in de Zwitserse Alpen en door Zwitserland, Liechtenstein, Oostenrijk, Duitsland, Frankrijk en Nederland naar de Noordzee stroomt. De Rijn is de één na langste rivier in Centraal- en West-Europa, na de Donau. Belangrijke steden aan de rivier zijn Basel, Strasbourg, Köln, Düsseldorf en Rotterdam.

Stroomgebied

De Alpen

De Rijn ontspringt in het oosten van Zwitserland, er zijn twee traditionele takken, de Vorderrhein en de Hinterrhein in het kanton Graubünden. Het afwateringsgebied omvat zelfs een klein stukje van Italië. Bij het dorp Reichenau komen beide takken van de Rijn samen en vormen hier de eigenlijke rivier. Dit punt ligt op 594 meter hoogte. De rivier vormt dan het grote Rheintal in Oost-Zwitserland, met Chur als eerste plaats van betekenis langs de rivier. De Rijn draait naar het noorden en vormt dan de grens tussen Zwitserland en Liechtenstein. De rivier stroomt vlak langs de hoofdstad Vaduz, dit is de enige hoofdstad die bij de Rijn ligt. Noordelijker vormt de Rijn nog de grens tussen Zwitserland en Oostenrijk.

Bij St. Margrethen stroomt de Rijn de Oostenrijkse staat Vorarlberg in en heeft dan een kleine rivierdelta in de Bodensee ten westen van de stad Bregenz. De Bodensee ligt op 396 meter hoogte. Dit is een groot en langgerekt meer dat bijna 70 kilometer van west naar oost meet. Het meer wordt gedeeld door Zwitserland, Oostenrijk en Duitsland. Er is een vernauwing bij de Duitse stad Konstanz, dit is het eerste stuk waar de Rijn alleen door Duitsland voert.

Westelijker vormt de Rijn deels de grens tussen Duitsland en Zwitserland, maar de grenssituatie is complex, er zijn delen van Zwitserland die hier ten noorden van de Rijn liggen, meest prominent de stad Schaffhausen. Er liggen geen delen van Duitsland ten zuiden van de Rijn in dit gebied, wel bijzonder is de situatie van Büsingen am Hochrhein, dat een Duitse enclave in Zwitserland is. Bij Schaffhausen bevindt zich de Rheinfall, een grote waterval over de hele breedte van de rivier. Dit is de grootste waterval van de Rijn.

Tussen Schaffhausen en Basel liggen veel kleine stadjes aan de Rijn, zowel in Duitsland als Zwitserland. Westelijk van Eglisau vormt de Rijn weer een lang stuk exact de grens tussen beide landen. Bij het dorp Koblenz stroomt de Aare in de Rijn, dit is de grootste zijrivier in Zwitserland. Men bereikt daarna de stad Basel, waar de Rijn weer even helemaal in Zwitserland ligt. Bij Basel draait de rivier van het westen naar het noorden en verlaat men het Alpengebied.

Frans/Duits grensgebied

De Rijn vormt vervolgens een lang stuk de grens tussen Frankrijk en Duitsland. Hier is de Rijn in hoge mate gekanaliseerd, waarbij de grens de historische Rijn volgt, maar de kanalen grotendeels aan Franse zijde van de rivier liggen. Dit deel van de Rijn kent veel stuwen. Noordelijk van Basel is de Rijn bevaarbaar voor grotere schepen. De Rijn stroomt hier door het grote Rheintal, een brede, vlakke vallei. Naar het westen liggen de Vosges (Vogezen) en naar het oosten het Schwarzwald (Zwarte Woud). Er stromen geen grote rivieren in dit deel van de Rijn, vanwege de nabijheid van de middelgebergten zijn de rivieren vrij kort. De belangrijkste stad aan de Rijn is Strasbourg, waar ook grote havens zijn. Vanaf Lauterbourg eindigt het grensgedeelte van de Rijn en stroomt deze uitsluitend door Duitsland.

Duitsland

Het centrum van Köln met de Rhein en de Severinsbrücke.

De Rijn stroomt vervolgens noordwaarts door een sterk verstedelijkte regio, met veel grotere en kleinere steden aan of bij de Rijn. De eerste grote stad aan de Rijn in Duitsland is Karlsruhe. De Rijn vormt hier de grens tussen de staten Baden-Württemberg en Rheinland-Pfalz. De Rijn stroomt vervolgens tussen de centra van de steden Ludwigshafen en Mannheim door. Bij Mannheim stroomt de Neckar in de Rijn, de eerste grote zijrivier in Duitsland. Noordelijker stroomt de Rijn langs het centrum van Mainz en dicht langs de stad Wiesbaden. Nabij Mainz stroomt de rivier de Main de Rijn in, dit is de grootste zijrivier van de Rijn in Duitsland en feitelijk van de gehele Rijn.

Na Mainz draait de Rijn tijdelijk naar het westen en voert door de Rheingau, een streek ten zuiden van de Taunus. Hierna volgt het Rheintal, één van de grote doorbraakdalen van Europa. Op dit traject stroomt de Rijn lange tijd door een nauwe vallei met hogere heuvels rondom. De grootste stad aan dit deel van de Rijn is Koblenz. De andere plaatsen zijn veelal een stuk kleiner. Bij Koblenz stroomt de Mosel (Moezel) in de Rijn, dit is de grootste westelijke zijrivier.

Vanaf Bonn wordt het landschap weer vlakker en sterk verstedelijkt en geïndustrialiseerd. De Rijn is hier een brede, meanderende rivier met op korte afstand veel grote steden aan of bij de rivier. De Rijn stroomt door Köln (Keulen) en vervolgens langs Düsseldorf, Neuss, Krefeld en Duisburg. Bij Duisburg stroomt de Ruhr in de Rijn, dit is de laatste grote zijrivier in Duitsland. Hierna begint de wat minder dichtbevolkte streek Niederrhein, waarbij de rivier naar het noordwesten afbuigt tot aan de grens met Nederland.

Nederland

De Rijn-Maasdelta in Nederland met de afvoer per tak.

In Nederland vormt de Rijn een delta waarin de rivier in diverse takken splitst met verschillende namen. De delta is bovendien ook gecombineerd met die van de Maas en Schelde. Dit is de grootste rivierdelta in West-Europa. Vanaf Pannerden volgt de naam Rijn niet meer de hoofdstroom van de rivier. De rivier splitst zich hier in de Waal en Nederrijn, die westwaarts stromen, en de IJssel, die noordwaarts stroomt. De Waal verwerkt het grootste deel van het Rijnwater. Nijmegen is de grootste stad aan de Waal en het nabijgelegen Arnhem is de grootste stad aan de Nederrijn.

De Waal wordt in West-Nederland de Merwede, vervolgens de Beneden-Merwede, om dan samen te vloeien met de Maas door het Hollands Diep en in het Haringvliet. In dit gebied is een complex netwerk van rivieren die splitsen en samenvloeien. Iets noordelijker stroomt de Nederrijn parallel aan de Waal. Dit wordt de Lek en vloeit dan samen met de Noord om de Nieuwe Maas te vormen die door Rotterdam stroomt.

De naam Rijn is daarnaast van toepassing voor een aantal kleinere rivieren nog wat noordelijker, die vroeger de hoofdstroom vormden. Dit zijn de Kromme Rijn, Leidse Rijn en vervolgens de Oude Rijn, die langs Utrecht en Leiden naar de Noordzee bij Katwijk stroomt.

De IJssel stroomt noordwaarts, met naar het westen de Veluwe. Aan de IJssel liggen diverse steden, waaronder het kleine Zutphen en Kampen en het wat grotere Deventer en Zwolle. Ten noorden van Kampen vormt de IJssel een delta die in het Ketelmeer stroomt, die in open verbinding met het IJsselmeer staat en het water via de spuisluizen van de Afsluitdijk in de Waddenzee geloosd wordt.

Benamingen

De Rijn wordt opgedeeld in meerdere trajecten die elk hun eigen benaming hebben.

Hinterrhein & Vorderrhein

De Hinterrhein en Vorderrhein zijn de twee takken van de Rijn in de Zwitserse Alpen, deze ontspringen in het westen van Graubünden en komen in Reichenau samen.

Alpenrhein

De Alpenrhein omvat het deel in het stroomdal in de Alpen, eerst alleen in Zwitserland, later ook op de grens met Liechtenstein en Oostenrijk, uiteindelijk volledig in Oostenrijk, waar het de Rijndelta in de Bodensee vormt.

Hochrhein

De Hochrhein is het oost-west gelegen deel van de Rijn dat grotendeels de grens tussen Duitsland en Zwitserland vormt, maar op een aantal trajecten ook volledig op het Zwitsers grondgebied ligt. De belangrijkste natuurlijke feature van dit deel van de Rijn is de Rheinfall bij Schaffhausen.

Oberrhein

Vanaf Basel wordt de rivier de Oberrhein genoemd en is vanaf hier bevaarbaar voor grotere schepen. Dit omvat de hele Rijn dat van zuid naar noord stroomt door Zuid-Duitsland, tot aan Bingen. Op het zuidelijke deel vormt de rivier de grens tussen Duitsland en Frankrijk. De Franse naam is de Rhin supérieur. Het noordelijk deel van de Rijn ligt geheel in Duitsland en stroomt door een vlakke streek.

Mittelrhein

De Mittelrhein is de benaming door het doorbraakdal tussen Bingen en Bonn. Dit deel van de Rijn wordt gekarakteriseerd door een smal dal met steile hellingen.

Niederrhein

De Niederrhein is het meest stroomafwaarts gelegen deel van de Rijn in Duitsland en stroomt door het Ruhrgebied, het geeft ook de naam aan de streek Niederrhein en de regio Rhein-Ruhr. Op het noordelijkste deel buigt de rivier naar het noordwesten af tot aan de Nederlandse grens.

Rijn-Maas-Scheldedelta

Het deel in Nederland heet ook wel de Rijn-Maas-Scheldedelta, omdat de rivier zich hier splitst en van naam wisselt. De benaming Rijn volgt niet de grootste afvoer van de rivier. De Duitse benaming is ook wel de Deltarhein.

Zijrivieren

De Rijn heeft een groot aantal zijrivieren die delen van de Alpen en middelgebergtes in Duitsland en Frankrijk afwateren.

rivier lengte land(en)
Ill (Vorarlberg) 72 km Oostenrijk
Aare 295 km Zwitserland
Ill (Alsace) 217 km Frankrijk
Neckar 362 km Duitsland
Main 525 km Duitsland
Nahe 125 km Duitsland
Lahn 246 km Duitsland
Mosel 545 km Frankrijk, Luxemburg, België, Duitsland
Ahr 89 km Duitsland
Sieg 155 km Duitsland
Wupper 116 km Duitsland
Ruhr 219 km Duitsland
Lippe 220 km Duitsland

Naam

De naam Rijn is gebaseerd op het Gallische Rēnos, dat werd overgenomen als Rhēnos in het Grieks en Rhenus in het Latijn. Alle namen in de taalgebieden waar de Rijn doorheen stroomt zijn hier op gebaseerd.

taal naam
Duits Rhein
Frans Rhin
Nederlands Rijn
Italiaans Reno
Engels Rhine

De Rijn als vaarweg

De Rijn is één van de primaire waterwegen in Europa, met een groot volume aan vracht dat over de Rijn wordt vervoerd. In het Congres van Wenen in 1815 werd de Commissie Vrije Doorvaart op Internationale Rivieren opgericht, waarin regels over vrije doorvaart op de Rijn en zijrivieren werd vastgelegd. In 1831 werd het Rijnvaartverdrag gesloten, welke in 1868 is opgevolgd door een herziening die ook wel de Akte van Mannheim wordt genoemd.

De Rijn is met kanalen verbonden met andere rivieren. Zo bestaat er sinds 1833 het Rhône-Rijnkanaal dat een verbinding gaf met de Rhône en sinds 1846 het Rijn-Donaukanaal dat een verbinding gaf met de Donau. Daarnaast zijn er in Duitsland kanalen die de Rijn verbinden met de Ems, Weser en Elbe.

De binnenvaart in Europa is opgedeeld naar CEMT-klasse, om de afmetingen van vaarwegen in West-Europa op elkaar af te stemmen, waarin verbindingen van en naar de Rijn vaak maatgevend zijn. Grote Rijnschepen zijn geclassificeerd als Va. Op delen van de Rijn komen grote duwbakcombinaties voor. De Rijn is bevaarbaar voor grote binnenschepen tot aan Basel. De rivier is vrij stromend in Nederland en een groot deel van Duitsland. De eerste sluis bevindt zich stroomopwaarts gezien bij Iffezheim, ongeveer 50 kilometer ten noorden van Strasbourg. Dit is één van de grootste en drukste sluizen van Europa.

De Rijn is zuidelijk van Iffezheim in grote mate gekanaliseerd, veelal in de vorm van laterale kanalen die naast de bestaande loop zijn gegraven en voorzien zijn van stuwen en sluizen om het bevaarbaar te houden.

Rheinregulierung

De Rijn had oorspronkelijk een groot aantal meanders in Zuid-Duitsland. Het werd oorspronkelijk opgedeeld in het traject van Basel tot Rastatt, dat een rivier was met veel takken en kleine eilanden, en tussen Rastatt en Mainz, waar de Rijn veel meanders had. Omdat de Rijn de grens tussen Duitsland en Frankrijk vormde en de rivier frequent veranderde moest de grenssituatie continu opnieuw vastgesteld worden.

Begin 19e eeuw werden plannen uitgewerkt om de meanders van de Rijn door te steken tussen Rastatt en Mainz. Dit gebeurde in tal van fases tussen 1818 en 1876. De lengte van de Rijn werd op dit traject met 37 procent verkort, van 135 naar 86 kilometer.

Na de Eerste Wereldoorlog werd gestart met de bouw van een lateraal kanaal op het deel van de Rijn dat de grens tussen Frankrijk en Duitsland vormt, dit wordt in het Duits het Rheinseitenkanal genoemd en in het Frans het Grand Canal d’Alsace. Het kanaal ligt grotendeels in Frankrijk. De bouw hiervan begon in 1928 bij Basel en kwam in 1959 gereed. In dit 50 kilometer lange kanaal, dat globaal tussen Basel en Breisach ligt, bevinden zich vier waterkrachtcentrales met sluizen.

Daarna is de Rijn zelf gekanaliseerd met stuwen en waterkrachtcentrales tussen Breisach en voorbij Strasbourg. Dit is tussen 1961 en 1977 uitgevoerd. Hiermee werd de Rijn doorgaand bevaarbaar voor grote schepen tot aan Basel. Tussen Iffezheim en Basel bevinden zich tien sluizen.

Debiet

Het maatgevende debiet (afvoer) is de binnenkomst van de Rijn in Nederland bij Lobith, omdat het zich hierna vertakt in meerdere rivieren. De gemiddelde afvoer bij Lobith bedraagt 2.200 m³/s. Bij hoogwater kan dit oplopen tot meer dan 10.000 m³/s. Het hoogwater is grillig, normaliter smelt in het voorjaar de sneeuw in de Alpen en middelgebergten in Duitsland, waardoor de afvoer stijgt. In sommige jaren valt echter relatief weinig sneeuw in de Alpen waardoor er soms in het voorjaar nauwelijks hoogwater is.

Extremer kan hoogwater ten gevolge van een depressie zijn, als deze over West- en Centraal-Europa trekt kan in het hele stroomgebied van de Rijn tegelijk veel neerslag vallen waardoor er een hoogwatergolf ontstaat. Maatgevende meetstations zijn bijvoorbeeld het niveau van de Bodensee en Kaub in het Mittelrheintal waar geen uiterwaarden zijn.

Bruggen

De oorspronkelijke Willemsbrug in Rotterdam.
De oorspronkelijke Hindenburgbrücke in Köln.
De oorspronkelijke Europabrücke bij Strasbourg.

Geschiedenis

De Rijn vormde historisch de noordgrens van het Romeinse Rijk. De eerste vaste bruggen over de Rijn werden gebouwd door de legioenen van Julius Ceasar in 53-55 BC. De eerste brug was waarschijnlijk gebouwd tussen Andernach en Neuwied, stroomafwaarts van Koblenz. Deze brug is in enkele dagen gebouwd en werd ook maar kort gebruikt na een incursie ten noorden van de Rijn. In hetzelfde gebied werd enkele jaren later een tweede brug gebouwd. Dit toonde aan dat Caesar overal kon komen en de machtige Rijn geen onoverkomelijke hindernis was.

Later werden Romeinse bruggen gebouwd bij Mainz (jaar 30), Koblenz (jaar 49) en Köln (circa jaar 310-400). In de Romeinse tijd zijn ook bruggen gebouwd over de Hochrhein op wat nu globaal de grens van Duitsland en Zwitserland is, namelijk bij Konstanz, Stein am Rhein, Bad Zurzach, Augst en Breisach.

Na de Romeinse tijd waren er lange tijd weinig tot geen bruggen over de Rijn, behalve de Romeinse bruggen die bewaard bleven. In de vroege middeleeuwen was Europa weinig ontwikkeld en er werden voor zover bekend geen nieuwe bruggen gebouwd tot de jaren 1200. In de middeleeuwen werden veelal houten bruggen over de Rijn in met name Zwitserland gebouwd. Dit waren vaak houten bruggen die veelvuldig hersteld moesten worden na overstromingen.

De eerste moderne bruggen over de Rijn waren voornamelijk spoorbruggen die vanaf midden 19e eeuw gebouwd werden. Met name in de periode 1860-1900 zijn veel van de eerste vaste spoorbruggen aangelegd. De eerste spoorbrug over de grote rivieren in Nederland was de spoorbrug bij Westervoort over de IJssel in 1856. In 1868 opende de eerste spoorbrug over de Lek bij Culemborg. De eerste grote brug die ook voor wegverkeer was in Nederland opende in 1878, de Willemsbrug in Rotterdam. Daarvoor bestond er al enkele jaren een wegbrug over de IJssel bij Kampen.

Basel was de eerste stad waar meerdere wegbruggen over het bredere deel van de Rijn werden aangelegd, waar in 1879 en 1882 bruggen werden gebouwd die ook voor het wegverkeer beschikbaar waren. Eind 19e eeuw werden in Duitsland de eerste bruggen gebouwd die ook een functie voor het wegverkeer hadden, namelijk in Strasbourg (1897), Düsseldorf en Bonn (1898) en Worms (1900). Begin 20e eeuw werd een groter aantal brugverbindingen gerealiseerd. In Nederland opende in 1933 de eerste wegbrug over de Waal bij Zaltbommel, gevolgd door de Waalbrug bij Nijmegen in 1936 en de Moerdijkbrug in 1938.

De bruggen op de grens van Duitsland en Frankrijk hebben een bijzondere geschiedenis. Na de Frans-Duitse oorlog van 1870-1871 werd een aantal spoorbruggen gebouwd, waarvan meerdere in 1878 openden. Op dat moment stond de Elzas onder Duits bestuur waardoor dit geen internationale bruggen waren. Na het einde van de Eerste Wereldoorlog werd in het Verdrag van Versailles vastgesteld dat de bruggen vanaf 1919 volledig in Frans beheer zouden komen.

Vrijwel alle bruggen over de Rijn werden in de Tweede Wereldoorlog vernietigd, zodat er geen bruggen noordelijk van Basel resteren die van voor 1945 stammen. De bruggen op de grens tussen Frankrijk en Duitsland zijn in de herfst van 1939 aan Franse zijde opgeblazen na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in Europa. Dit hinderde de Duitse invasie van Frankrijk echter niet. De Duitsers hebben de meeste bruggen nadien hersteld. Echter in 1944 en 1945 werden opnieuw alle bruggen over de Rijn opgeblazen.

Sommige bruggen zijn hersteld, maar de schade was dermate groot dat ook herstel meestal neerkwam op een herbouw die jaren duurde. Veel bruggen zijn pas in of na 1950 hersteld, in tussentijd waren er vaak pontonbruggen en soms ook tijdelijke bruggen. De Oberrhein had lange tijd weinig wegbruggen, voor 1940 was er maar één wegbrug tussen Karlsruhe en Basel, bij Kehl/Strasbourg. Deze situatie zou pas vanaf de jaren '60 verbeteren.

In de jaren '50 en '60 zijn een groot aantal verkeersbruggen over de Rijn gebouwd, waaronder veel tuibruggen in Duitsland. De Rijn is het minst overbrugd tussen Koblenz en Mainz, waar over een lang traject geen enkele brug over de rivier is. Alhoewel er veel bruggen over de Rijn zijn, heeft men in Duitsland of Zwitserland geen pogingen gedaan om tunnels onder de rivier aan te leggen. De enige tunnels onder de Rijn of de aftakkingen daarvan zijn in Nederland, de meest oostelijke daarvan is de spoortunnel van de Betuweroute onder het Pannerdensch Kanaal. Daarnaast zijn er een groot aantal tunnels in de regio rond Rotterdam.

Type bruggen

Van oudsher was de vakwerkbrug het meest gebruikte brugtype over de Rijn, ook waren er een aantal boogbruggen. In Köln was er een kettingbrug, daarnaast waren er in Köln en Krefeld onechte of zelfverankerde hangbruggen.

Na de Tweede Wereldoorlog zijn de meeste bruggen gerealiseerd als een standaard liggerbrug of een tuibrug. De kokerbrug komt relatief weinig voor vanwege de benodigde overspanning, indien een grote overspanning nodig was werd gekozen voor een tuibrug en als meerdere korte overspanningen mogelijk waren werd meestal gekozen voor een liggerbrug. Tegenwoordig zijn er in Duitsland vijf hangbruggen over de Rijn, waaronder de grootste overspanning van Duitsland bij de Rheinbrücke Emmerich. Alle andere hangbruggen zijn gelegen in het Rhein-Ruhrgebied. Zuidelijk van Köln zijn geen hangbruggen over de Rijn, in Nederland zijn ze ook niet toegepast.

Lijst

Bruggen in Nederland

De Martinus Nijhoffbrug van de A2 over de Waal bij Zaltbommel.

Bruggen over de hoofdafvoer van de Rijn (via de Waal, Merwede, Hollands Diep & Haringvliet).

Brug Rivier Route Hoofdoverspanning Type Rijstroken Opening
Haringvlietdam Haringvliet dam 2x2 1971
Haringvlietbrug Haringvliet 106 m liggerbrug 2x2 1964
Moerdijkbrug Hollands Diep 100 m kokerbrug 2x3 1936
Merwedebrug Merwede 170 m boogbrug 2x2 1961
Martinus Nijhoffbrug Waal 256 m tuibrug 2x3 1933
Prins Willem-Alexanderbrug Waal 270 m tuibrug 2x2 1974
Tacitusbrug Waal 270 m tuibrug 2x4 1976
De Oversteek Waal link=S100 ({{{2}}}) 285 m boogbrug 2x2 2013
Waalbrug Nijmegen Waal 244 m boogbrug 1x4 1936

Bruggen over de Nederrijn / Lek & Nieuwe Maas (de noordelijke tak van het Rijnwater door Midden-Nederland).

De Erasmusbrug in Rotterdam.
Brug Rivier Route Hoofdoverspanning Type Rijstroken Opening
Erasmusbrug Nieuwe Maas link=S122 ({{{2}}}) 278 m tuibrug 2x2 1996
Willemsbrug Nieuwe Maas link=S123 ({{{2}}}) 270 m tuibrug 1x5 1981
Van Brienenoordbrug Nieuwe Maas 307 m boogbrug 4x3 1965
Jan Blankenbrug Lek 165 m kokerbrug 2x5 1999, 2003
Lekbrug Hagestein Lek 160 m liggerbrug 2+3 1981
Rijnbrug Rhenen Nederrijn 143 m liggerbrug 1x2 1957
Rijnbrug Heteren Nederrijn 121 m kokerbrug 2x3 1972
Nelson Mandelabrug Nederrijn 135 m kokerbrug 3x2 1977
John Frostbrug Nederrijn 120 m boogbrug 1x4 1935
Andrej Sacharovbrug Nederrijn 133 m kokerbrug 2x2 1987
Brug over het Pannerdensch Kanaal Pannerdensch Kanaal 133 m kokerbrug 2x2 gepland

Bruggen over de IJssel (de noordelijke tak van de Rijn)

De Molenbrug over de IJssel bij Kampen.
Brug Rivier Route Hoofdoverspanning Type Rijstroken Opening
Stadsbrug Kampen IJssel 30 m hefbrug 1x2 1998
Molenbrug IJssel 194 m tuibrug 1x2 1983
Brug Katerveer IJssel 151 m kokerbrug 2x4 1970
Katerveerbrug IJssel 140 m boogbrug 1x2 1930
Wilhelminabrug IJssel 121 m boogbrug 1x3 1943
IJsselbrug Deventer IJssel 130 m kokerbrug 2x4 1972
Oude IJsselbrug Zutphen IJssel 90 m boogbrug 1x2 1865
Cortenoeversebrug IJssel 75 m kokerbrug 1x2 1976
Doesburgbrug IJssel 89 m boogbrug 1x2 1952
IJsselbrug Westervoort IJssel 105 m kokerbrug / liggerbrug 2x4 1961
Westervoortsebrug IJssel 119 m vakwerkbrug 1x2 1902

Bruggen in Duitsland & Frankrijk

De Rheinbrücke Emmerich, de eerste brug in Duitsland stroomopwaarts en één van de weinige hangbruggen.
De Fleher Brücke over de Rijn in Düsseldorf.
De Theodor-Heuss-Brücke in Mainz.
De Nibelungenbrücke in Worms.
De Rheinbrücke Speyer van de A61.

De lijst is stroomopwaarts opgebouwd, vanaf de de grens met Nederland bij Emmerich tot de grens met Zwitserland bij Basel. De lijst is exclusief verbindingen over stuwen en sluizen over de Oberrhein op de grens met Frankrijk.

Brug Route Hoofdoverspanning Type rijstroken Opening
Rheinbrücke Emmerich 500 m hangbrug 1x2 1965
Rheinbrücke Rees-Kalkar 255 m tuibrug 1x2 1967
Niederrheinbrücke Wesel 335 m tuibrug 2x2 2009
Beeckerwerther Brücke 310 m tuibrug 2x3 1990
Friedrich-Ebert-Brücke (Duisburg) L140 286 m hangbrug 2x2 1954
Rheinbrücke Neuenkamp 350 m tuibrug 2x3 1971
Brücke der Solidarität 256 m boogbrug 1x3 1950
Krefeld-Uerdinger Brücke 250 m hangbrug 1x2 1936
Flughafenbrücke 288 m tuibrug 2x3 2002
Theodor-Heuss-Brücke (Düsseldorf) 260 m tuibrug 2x2 1957
Oberkasseler Brücke L392 258 m tuibrug 2x2 1976
Rheinkniebrücke 319 m tuibrug 2x3 1969
Josef-Kardinal-Frings-Brücke (Düsseldorf) 206 m liggerbrug 2x2 1951
Fleher Brücke 368 m tuibrug 2x3 1979
Rheinbrücke Leverkusen 280 m tuibrug 2x3 1965
Mülheimer Brücke 315 m hangbrug 2x2 1951
Zoobrücke 259 m liggerbrug 2x3 1962
Deutzer Brücke L111 184 m liggerbrug 2x2 1948
Severinsbrücke 302 m tuibrug 2x2 1959
Rheinbrücke Köln-Rodenkirchen 378 m hangbrug 2x3 1954
Friedrich-Ebert-Brücke (Bonn) 280 m tuibrug 2x3 1967
Kennedybrücke (Bonn) 196 m liggerbrug 2x2 1949
Konrad-Adenauer-Brücke (Bonn) 230 m liggerbrug 2x3 1972
Raiffeisenbrücke 238 m tuibrug 2x3 1978
Bendorfer Brücke 208 m liggerbrug 2x2 1965
Pfaffendorfer Brücke 105 m liggerbrug 2x2 1953
Südbrücke (Koblenz) 236 m liggerbrug 2x3 1975
Schiersteiner Brücke 205 m kokerbrug 2x3 2023
Theodor-Heuss-Brücke (Mainz) 103 m boogbrug 2x2 1950
Weisenauer Brücke 204 m liggerbrug 2x3 1962
Nibelungenbrücke Worms 114 m liggerbrug 2x2 1953
Theodor-Heuss-Brücke (A6) 161 m liggerbrug 2x2 1950
Kurt-Schumacher-Brücke (Mannheim) 287 m tuibrug 2x2 1972
Konrad-Adenauer-Brücke (Mannheim) 91 m liggerbrug 2x2 1959
Rheinbrücke Speyer (A61) 275 m tuibrug 2x2 1974
Salierbrücke 164 m liggerbrug 1x2 1956
Rudolf-von-Habsburg-Brücke 165 m liggerbrug 2x2 1971
Rheinbrücke Maxau 175 m tuibrug 2x3 1966
Rheinbrücke Wintersdorf L78b 150 m vakwerkbrug 1x2 1949
Europabrücke (Kehl) 123 m liggerbrug 2x2 1960
Pierre-Pflimlin-Brücke L98 205 m liggerbrug 1x2 2002
Rheinbrücke Breisach–Neuf-Brisach 73 m liggerbrug 1x2 1962
Rheinbrücke Neuenburg–Chalampé 73 m vakwerkbrug 1x2 1963
Rheinbrücke Ottmarsheim 110 m cantileverbrug 2x2 1981
Palmrainbrücke 105 m liggerbrug 1x2 1979

Bruggen in Zwitserland

De Dreirosenbrücke van de A3 in Basel.
De Mittlere Brücke in Basel.

Dit is een lijst van bruggen over de Rijn in Zwitserland, stroomopwaarts tot aan de Bodensee. Een aantal van deze bruggen ligt op de grens met Duitsland.

De lijst is exclusief spoorbruggen, voetgangersbruggen en stuwen.

Brug Route Hoofdoverspanning Type rijstroken Opening
Dreirosenbrücke 105 m vakwerkbrug 2x3 1934
Johanniterbrücke - 137 m kokerbrug 1x3 1967
Mittlere Brücke - 28 m boogbrug - 1905
Wettsteinbrücke - 68 m boogbrug 2x1 1995
Schwarzwaldbrücke 119 m kokerbrug 2x5 1973
Rheinfelder Brücke 108 m kokerbrug 2x2 2006
Alte Rheinbrücke Rheinfelden - ~45 m boogbrug - 1912
Fridolinsbrücke 106 m kokerbrug 1x2 1979
Holzbrücke Bad Säckingen - 31 m overdekte brug - 1272
Laufenbrücke - 41 m boogbrug - 1911
Hochrheinbrücke - 95 m kokerbrug 1x2 2004
Rheinbrücke Koblenz–Waldshut 55 m liggerbrug 1x2 1932
Rheinbrücke Zurzach–Rheinheim L162 59 m liggerbrug 1x2 1907
Rheinbrücke Kaiserstuhl–Hohentengen - 43 m liggerbrug 1x2 1891
Rheinbrücke Eglisau 45 m boogbrug 1x2 1919
Rheinbrücke Rüdlingen - 33 m liggerbrug 1x1 1929
Rheinbrücke Rheinau–Altenburg - 21 m overdekte brug 1x1 1806
Rheinbrücke N4 125 m tuibrug 1x3 1995
Rheinbrücke Schaffhausen–Flurlingen - 40 m liggerbrug 1x3 1990
Rheinbrücke Schaffhausen–Feuerthalen 61 m liggerbrug 1x3 1965
Rheinbrücke Diessenhofen–Gailingen - 18 m overdekte brug 1x1 1816
Rheinbrücke Hemishofen H332 75 m kokerbrug 1x2 1980
Rheinbrücke Stein am Rhein - ? m kokerbrug 1x2 1974
Schänzlebrücke 134 m kokerbrug 2x3 1980
Rheinbrücke Konstanz - 43 m liggerbrug 1x5 1938

Zie ook

Referenties