Lyon
Lyon is een stad in Frankrijk. De gemeente telt 522.000 inwoners, maar vormt samen met zijn voorsteden een stedelijk gebied van 1.693.000 inwoners en moet daarmee in Frankrijk enkel Parijs laten voorgaan. Het stedelijk gebied ligt ten westen van de Alpen bij de samenkomst van de Rhône en Saône.
Inleiding
Lyon ligt op de samenkomst van de rivier de Rhône en Saône. Het westen van het stedelijk gebied is vrij heuvelachtig, uiteindelijk oplopend naar circa 900 meter boven zeeniveau. De stad zelf ligt op 180 meter boven zeeniveau. De oostelijke voorsteden liggen in vlakker gebied. Verder naar het oosten liggen heuvels en op grotere afstand liggen de Jura en de Alpen. De oevers van de Rhône zijn sterk geïndustrialiseerd en Lyon is een belangrijke industriestad met omvangrijke bedrijventerreinen. Het is tevens de noordelijkste grote haven aan de Rhône, wat het tot een belangrijk logistiek knooppunt maakt. Het centrum van Lyon ligt op een schiereiland tussen de beide rivieren en ook ten oosten van de Rhône. Deze gebieden zijn dichtbebouwd. Er is sprake van enige hoogbouw in Lyon, maar niet op zo'n grote schaal als in Paris. De eerste ring van voorsteden bestaan uit een mix van laag- en hoogbouw, met de kenmerkende Franse sociale woningbouwflats. De buitenste ring van voorsteden bestaat voornamelijk uit vrijstaande woningen met verspreid grote bedrijventerreinen. Ten noordoosten van Lyon liggen enkele meren. Er liggen twee luchthavens ten oosten van de stad, die van Bron en het grotere van Lyon zelf.
Wegennet
Lyon is een relatief klein knooppunt binnen het internationale wegennet. Het meeste verkeer verloopt noord-zuid, met een deel wat afslaat richting de Alpen in het zuidoosten. Voor doorgaand oost-westverkeer speelt de stad Lyon minder een rol. Wel belangrijk is de overslag van de havens naar de weg. Lyon is één van de grootste industriesteden van Frankrijk en dus een belangrijk doel voor de transportsector. De A6 uit Parijs eindigt hier en gaat over in de A7 naar Marseille. Er zijn diverse radiale wegen van Lyon, waarvan de A43 richting de Alpen het belangrijkst is. Tevens zijn de A42 richting Genève en de A47 naar Saint-Étienne van belang.
Lyon heeft minder een ringenstructuur dan Parijs of Toulouse. Voor doorgaand verkeer vormt de A46 de oostelijke rondweg, die onderbroken is door de N346, een voie express met snelwegkenmerken. Desondanks blijft doorgaand verkeer ook vaak de route door de stad via de Tunnel de Fourvière gebruiken. De belangrijkste stadsring is de D383, de périphérique van Lyon. Samen met de A6 en A7 vormt deze snelweg een volledige ring. De A432 vormt de derde oostelijke ring van Lyon, maar is meer een bypass dan een ringweg, en verwerkt voornamelijk verkeer naar de luchthaven.
Daarnaast zijn er een aantal korte autosnelwegen, zoals de A450 naar Brignais, de D301 door de zuidelijke voorsteden, de D302 rond de oostelijke voorstad Meyzieu en de D383 zelf als stadsring. Kenmerkend voor Lyon zijn het vrij grote aantal tunnels. Voor doorgaand verkeer is de Tunnel de Fourvière, die aan het einde van de A6 ligt. Daarnaast kent de D383 in het noorden van Lyon drie lange tunnels waar tol wordt geheven. Het onderliggend wegennet is in Lyon minder ontwikkeld dan in Parijs, met voornamelijk wegen met één rijstrook per richting. Wel zijn er deels ongelijkvloerse stadsboulevards over de oever van de Rhône.
Geschiedenis
Voor de jaren 60 waren er geen echte snelwegen in Lyon. Het verkeer verliep via stadsboulevards en route nationales. Met name de N6 en N7 waren van groot doorgaand belang. In 1959 werd het eerste deel van de A7 opengesteld over 2 kilometer tussen Lyon-Perrache en Lyon-Pont Pasteur. Dit was voorlopig het enige deel. De prioriteit lag in de jaren 60 bij de aanleg van de A6 tussen Paris en Lyon, maar werd voornamelijk vanuit Paris gebouwd. Wel opende in 1964 het eerste deel van de A6 in de regio Lyon, namelijk bij Anse. In 1964 tot 1966 werd vervolgens de A7 zuidwaarts verlengd. In 1968 werd het tweede deel van de A6 opengesteld bij Limonest. Begin jaren 70 werd de A6 door Lyon opengesteld in diverse fases tussen 1971 en 1974, met name de openingssituatie rond de Fourvièretunnel was complex. De jaren 60 stonden dus in het teken van de A6-A7 door Lyon.
Het enige project buiten de A6-A7 transitroute waar in de jaren 60 aan gewerkt werd, was de A47 tussen Lyon en Saint Étienne. Deze ligt weliswaar even buiten Lyon, maar bedient wel een verstedelijkte as. Tussen 1963 en 1971 opende het grootste deel hiervan alhoewel het tot 1981 duurde totdat de A47 op de A7 werd aangesloten. Begin jaren 70 werd begonnen met de bouw van de A43. Het eerste deel hiervan opende in 1973 in het oosten van Lyon, in 1974 was het deel al tot Chambéry voltooid. Ook werd er in de jaren 70 gebouwd aan de Boulevard Périphérique, de drukste snelweg van Lyon, die tegenwoordig het nummer D383 heeft.
Begin jaren 80 werd er gebouwd aan de A42, de snelweg naar het noordoosten. In 1983 opende het deel in de regio Lyon en in 1988 was deze voltooid tot Pont-d'Ain, het eindpunt. Tevens werd in 1981 de eerste rijbaan van de A450 tussen Pierre-Bénite en Brignais opengesteld, maar pas in 1997-1998 werd dit een autosnelweg. In 1991 werd een deel van de A432 ten oosten van Lyon opengesteld. Veel belangrijker was de bouw van de A46, de oostelijke ringweg van Lyon die zowel de A6-A7 als de Boulevard Périphérique moest ontlasten en de diverse radiale snelwegen van Lyon moest verbinden. In 1993 opende de laatste schakel hiervan. Tegelijkertijd is ook de N346 omgebouwd. Ook werden begin jaren 90 twee korte snelwegen, de D301 en D302, aangelegd.
Sinds begin jaren 90 is er feitelijk weinig meer veranderd. Het enige grote wapenfeit uit eind jaren 90 was de opening van de noordelijke ringweg via het tunneltracé. Dit is een tolverbinding. In 1997 was dit voltooid. Sindsdien is het snelwegennet van Lyon niet meer uitgebreid, afgezien van een stukje A432 wat in 2011 werd opengesteld ten noordoosten van Lyon maar relatief weinig belang heeft, het verwerkt wat doorgaand verkeer richting Grenoble.
Het belangrijkste recente project was de aanleg van de A89. Lyon werd hier het eindpunt van. Dit markeert een nieuwe fase in de functie van Lyon als knooppunt, want de regio is wat belangrijker voor oost-westverkeer, naar Clermont-Ferrand en Bordeaux in het westen en Torino en Milano in het oosten via de Fréjus- en Mont-Blanctunnels.
In 2017 zijn de A6 en A7 in Lyon gedeclasseerd tot een route métropolitaine en zijn sindsdien geen autoroutes meer, maar een voie express met een verlaagde maximumsnelheid en beide wegen worden bewegwijzerd als de M6 en M7.[1] Sinds 21 december 2020 is de linkerrijstrook op beide wegen een carpoolstrook geworden.[2]
Toekomst
Er zijn geen concrete plannen voor nieuwe snelwegen in en rond Lyon. Wel wordt er af en toe gesproken over een nieuwe westelijke bypass. Lyon is een knelpunt voor noord-zuidverkeer, alle mogelijke routes zijn filegevoelig, met name in de spits is het lastig om Lyon filevrij te passeren. De Fourvièretunnel bij het centrum is een groot knelpunt met 2x2 rijstroken, dat bovendien een nogal suboptimaal alignement heeft. De N346 rond de oostkant van Lyon is overbelast met vrachtverkeer.
Verkeersintensiteiten
Veruit de drukste weg in de regio Lyon is de Boulevard Périphérique, met 100.000 tot 160.000 voertuigen per etmaal op 2x3 rijstroken. Deze stadsring is daardoor flink overbelast. Het tweede drukste punt is de A7 vanuit het centrum naar Vienne, met 97.000 tot 103.000 voertuigen per etmaal. Het drukste deel ligt bij Vienne zelf. De A6 is vooral druk bij Anse met 78.000 voertuigen, maar na het afslaan van de A46 daalt dit naar 39.000 voertuigen, opvallend laag voor een dermate belangrijke snelweg. Erg druk is de A46-N346, met pieken tot 90.000 voertuigen terwijl slechts 2x2 rijstroken beschikbaar zijn. De A43 telt 86.000 voertuigen in het oosten van Lyon, wat oostwaarts geleidelijk afneemt, met name na het knooppunt met de A48. De A42 is met 45.000 voertuigen een minder drukke invalsweg van Lyon. De A47 telt tussen 53.000 en 73.000 voertuigen, niet bijzonder veel, maar het alignement van de A47 is substandaard waardoor dit als één van de onveiligste snelwegen van Frankrijk wordt gezien, met name de combinatie van veel verkeer en een inferieur wegontwerp.
Referenties
Snelwegen in de regio Lyon |
---|