M03 (Oekraïne)

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
M03
Begin Kyiv
Einde Dovzhans'kyi (UA/RUS)
Lengte 844 km
Route

Kyiv

→ Odessa / L'viv

Kyiv-Slavutych

Kyiv-Osokorky

Kyiv-Pozniaky

Kyiv-Kharkivska

Kyiv-Boryspilska

Schaslyve

Prolisky

Hora

Kyiv Airport

einde autosnelweg


Boryspil

Berezan

Lubny

Khorol

Reshetylivka

Poltava

→ Kremenchuk

Chutove

Valky

Liubotyn

→ Belgorod / Dnipro

Kharkiv

Chuhuiv

Izium

Slov'iansk

Artemivsk

Debaltseve

→ Donetsk / Luhansk

Krasnyi Luch

Antratsyt

Dovzhans'kyi

→ Rostov

De M03 is een avtomagistral of avtoshljach (Автошлях) in Oekraïne. De weg vormt een lange oost-westroute tussen de hoofdstad Kyiv en de Donbas-regio in het oosten van het land. De weg bedient diverse grote steden, zoals Kyiv, Poltava, Kharkiv, Slov'iansk en Krasnyi Luch. Grote delen van de M03 zijn tussen Kyiv en Kharkiv met 2x2 rijstroken uitgebouwd, maar slechts een klein deel kan beschouwd worden als autosnelweg, namelijk tussen Kyiv en Boryspil. De route is in totaal 844 kilometer lang.

Routebeschrijving

De Pivdennyi Bridge (Southern Bridge) over de Dnipro in Kyiv.

De M03 begint in het zuiden van Kyiv, waar een knooppunt met de N01 is. De M03 is hier uitgebouwd als autosnelweg en steekt met 2x3 rijstroken de rivier de Dnipro over via de Pivdennyi Bridge. De weg passeert dan door massale flatwijken op de oostoever en kent diverse klaverbladen. De M03 loopt daarna door een bosgebied naar de luchthaven van Kyiv. Dit deel van de autosnelweg telt 2x4 rijstroken. Het snelwegdeel eindigt na 24 kilometer, waarna de M03 een 2x2 hoofdweg is met gelijkvloerse kruisingen. Men komt door Boryspil, waarna de lange plattelandsroute naar het oosten begint.

De M03 is een 2x2 weg met gescheiden rijbanen en vluchtstroken, maar de meeste wegen sluiten gelijkvloers aan, waardoor de M03 geen autosnelweg kan zijn. De weg vermijdt de meeste bebouwde kommen en passeert een vrij monotoon steppegebied met weinig bos. De omgeving is glooiend. Men kruist voornamelijk wat regionale wegen, zoals de N08 naar Kremenchuk en de R60 naar Sumy. De M03 buigt wat af in zuidoostelijke richting en passeert door het zuiden van de stad Poltava, die 300.000 inwoners telt. Hier sluit de N12 naar Sumy aan, en de M22 naar Kremenchuk begint hier. Ten oosten van Poltava telt de M03 afwisselend 2x2 en 1x2 rijstroken en buigt weer naar het noordoosten af. Circa 140 kilometer na Poltava volgt de stad Kharkiv.

Kharkiv is met 1.460.000 inwoners één van de grootste steden van Oekraïne. Rondom de stad ligt een volledige ringweg van 80 kilometer lengte. Men kan de M3 door de stad nemen, of de aanzienlijk langere route via de rondweg. Tevens kruist men hier de M18, de autosnelweg naar Dnipro. Tevens loopt de M20 naar Belgorod in Rusland. De zuidelijke rondweg van Kharkiv is niet bijzonder hoogwaardig uitgebouwd, enkelbaans en gaat aanzienlijke afstanden door de bebouwde kom. De noordelijke rondweg is aanzienlijk langer, maar gaat wat minder door bebouwd gebied. De route door Kharkiv telt 2x2 tot 2x3 rijstroken, maar gaat wel dwars door het centrum van de stad. De aansluitingen met de ring zijn in de vorm van een klaverblad.

Ten oosten van Kharkiv telt de M03 nog kortstondig 2x2 rijstroken en buigt naar het zuidoosten af. Het landschap blijft vrij monotoon; glooiende steppe zonder veel begroeiing. De M03 loopt door Izyum, de eerste grotere stad van de Donbass-regio, een mijnbouwgebied met diverse grote steden die op niet al te grote afstand van elkaar liggen. Dit gebied strekt zich deels uit tot in Rusland. De M03 is hier grotendeels enkelbaans. De weg passeert Slovyansk en Artemivsk. Bij Debaltseve kruist men de M04, de andere hoofdroute door de Donbass. Echt grote steden liggen er niet op de route van de M03 door de Donbass, de M04 doet de grote steden als Donetsk en Luhansk aan. Wel gaat de M03 dwars door de stad Antratsyt. Het laatste deel van de route loopt parallel aan de grens met Rusland, waarna ten zuiden van Sverdlovsk de grens volgt, een vrij kleine grensovergang. Aan Russische zijde gaat de A270 verder naar Shakhty, waarna men de M4 kan nemen naar Voronezh of Rostov.

Geschiedenis

De M03 is pas relatief laat ontwikkeld als moderne wegverbinding. Tot in de jaren '50 was de weg net buiten Kyiv al onverhard en het westelijk deel tussen Kyiv en Poltava was feitelijk niet meer dan een samenraapsel van secundaire zandwegen. Indertijd was alleen het deel tussen Kyiv en Boryspil verhard. In de jaren '50 is gestart met de bouw van een modernere weg tussen Boryspil en Poltava. Tussen Poltava en Kharkiv bestond in de jaren '50 al een verbeterde onverharde weg, die later is opgewaardeerd tot de hedendaagse hoofdweg.

De invalswegen van Kharkiv waren in de jaren '50 al geasfalteerd, naar het oosten tot aan Chuhuiv. Het deel tussen Chuhuiv en Izyum is later opgewaardeerd tot verharde weg, grotendeels over het tracé van de oude zandweg, die al een relatief optimaal tracé volgde, in tegenstelling tot veel andere onverharde wegen in deze streek.

Oorspronkelijk verliep de verharde weg van Slovyansk naar Artemivsk met een boog via Kramatorsk en Kostyantynivka. Pas na de jaren '50 is de meer directere wegverbinding van de M03 aangelegd, dat later ook verlengd is via Debaltseve naar Krasnyi Luch. Dit traject had geen historische voorganger, de M03 is hier aangelegd als transitroute naar de Donbass.

Ten tijde van de Sovjetunie was de gehele M03 onderdeel van de M19, die vanaf Kyiv via Poltava, Kharkiv en Slov'iansk naar Shakty liep. Deze weg was destijds 876 kilometer lang. Tegenwoordig ligt het gros van deze route in Oekraïne onder het nummer M03. Het Russische deel van de route heeft zijn belang verloren en wordt nu beschouwd als een secundaire route van het federale autowegennetwerk.

De M03 werd traditioneel beschouwd als de langste genummerde weg van Oekraïne, tot in 2021 de M30 werd gecreëerd die een langere oost-westroute vormt en bestaat uit meerdere oudere M-wegen.

Latere upgrades

Het snelwegtraject tussen Kyiv en de luchthaven is in 1972 opengesteld voor een bezoek van de Amerikaanse president Nixon aan Kyiv. Dit deel is in aanloop naar het Europees kampioenschap voetbal in fases naar 2x4 rijstroken verbreed, deels al voor 2005, deels in 2009-2010. Dit wegvak van 24 kilometer werd lange tijd als enige autosnelweg van Oekraïne beschouwd. In 2021 is de M03 tussen Kyiv en Boryspil gerenoveerd en gemoderniseerd.[1]

Rond Lubny is een rondweg aangelegd. De bouw hiervan begon al in de eerste helft van de jaren '80 en is van oost naar west aangelegd. De gehele rondweg kwam pas omstreeks 1991 gereed. Behoorlijk grote delen van de M03 zijn later naar vier rijstroken verbreed. Dit was grotendeels een eenvoudige verbreding van de bestaande weg, er zijn slechts sporadisch volwaardige rijbaanscheidingen en ongelijkvloerse kruisingen aangelegd. Deze verbredingen zijn vermoedelijk gedurende de jaren '70 en 80 uitgevoerd.

Toen bekend werd dat Polen en Oekraïne het Europees kampioenschap voetbal in 2012 mochten organiseren was de Oekraïense overheid voornemens om een 1.400 kilometer lange oost-westsnelweg aan te leggen vanaf de Poolse grens naar de Russische grens. Deze zou de gehele M03 min of meer vervangen. Nadat Oekraïne in 2009 in een diepe recessie terecht raakte, is weinig meer van deze plannen vernomen. Het idee was nog enige tijd dat China de autosnelweg zou aanleggen voor circa $ 7 miljard.[2]

In de periode 2013-2020 is een circa 100 kilometer lang traject van Lubny naar Reshetylivka naar 2x2 rijstroken verbreed en elders opnieuw geasfalteerd. De bouw begon in januari 2013 en had een oorspronkelijke deadline van september 2014,[3] wat vervolgens werd uitgesteld naar december 2016.[4] Na twee jaar vertraging is het contract in 2018 ingetrokken en opnieuw aanbesteed. Vervolgens is het project met vier jaar vertraging op 20 november 2020 opgeleverd.[5] Dit was het laatste deel tussen Kyiv en Poltava dat nog enkelbaans was. Tussen Poltava en Valky nabij Kharkiv was daarna nog een circa 80 kilometer lang enkelbaans traject resterend. Oostelijk van Kharkiv is het overgrote deel van de M03 nog enkelbaans.

Bij Poltava is een zuidelijke rondweg aangelegd. De eerste fase van 5,5 kilometer tussen de M03 en M22 is op 24 juli 2020 opengesteld voor het verkeer. Dit deel is als autosnelweg aangelegd.[6]

Conflict in de Donbass & invasie van Oekraïne

Na het uitbreken van het conflict in de Donbass in 2014 lag de M03 in een conflictgebied en is zwaar beschadigd geraakt, met name tussen Artemivs'k en Debaltseve, waar twee viaducten over het spoor zijn vernield. De M03 is hier niet meer doorgaand te berijden. De grensovergang met Rusland is in 2014 ook vernield tijdens hevige gevechten. Het Russische grenscomplex is onbeschadigd gebleven en functioneerde daarna ook nog.

Op 24 februari 2022 lanceerde Rusland een grootschalige invasie van Oekraïne. Omstreeks 8 maart 2022 is de brug over de rivier de Severskyi Donets bij Izyum opgeblazen tijdens de Russische invasie van Oekraïne. De corridor van de M03 was een belangrijke route in de Russische invasie, bij Kharkiv werd een omsingeling gepoogd die ook de M03 omvatte, maar dit mislukte. Tussen Chuhuiv en Izyum stond de weg lange tijd onder Russische controle, het deel tussen Izyum en Slovyansk was een belangrijk slagveld in een Russische poging om de Donbas te omsingelen. Later werd ook gevochten tussen Bakhmut en de oorspronkelijke contactlijn van 2014 bij Svitlodarsk, waarbij de brug over de rivier de Luhan werd opgeblazen.

Referenties

Autowegen in Oekraïne