M1 (Azerbeidzjan)

	M1
Begin	Baku
Einde	Samur
Lengte	189 km
Route Baku Rovshan Jafarov Ipak Yolu Bus Terminal Zeynalabdin Taghiyev Street Aliagha Vahid Baku-North Saray Sumqayit-South Baku Bypass Sumqayit-North Haji Zeynalabdin Industrial area Shur Abad old M1 toll plaza Gilazi Siyazan Gəndov Khachmaz toll plaza Khudat / Quba Quxuroba (old M1) Samur → Derbent

De M1 is een autosnelweg en hoofdweg in Azerbeidzjan. De weg vormt een noord-zuidroute tussen de hoofdstad Baku en de grens met Rusland bij Samur. De M1 bestaat uit nieuwe autosnelwegen en oudere tracés. De snelwegroute van Baku naar de grensovergang met Rusland is 189 kilometer lang, de oudere route via Quba is 205 kilometer lang.

Routebeschrijving

De M1 begint samen met de M2 bij het centrum van Baku. De weg is vanaf hier een snelweg met 2x2 rijstroken en kent enkele aansluitingen in Baku, evenals een korte stadstunnel. In het noorden van Baku splitst de M1 zich af richting Tbilisi, terwijl de M2 rechtdoor loopt en 2x3 rijstroken telt tussen Baku en even voor Sumqayit. Rondom Sumqayit ligt een bypass, deze omgeving is erg industrieel in karakter met oude olieindustrie. De snelweg houdt ook ten noorden van Sumqayit nog aan tot aan Gilazi, waarna de M2 enkelbaans en gelijkvloers wordt. De M2 voert dan een stukje vlak langs de Kaspische kust, en buigt dan landinwaarts af. Bij Quba steekt men een grotere rivier over en naar het westen heeft men uitzicht op de besneeuwde toppen van de Kaukasus die hier zo'n 4000 meter hoog zijn. Bij het dorpje Samur volgt de grens met Rusland. Aan Russische zijde gaat de R217 (ex-M29) verder naar Derbent en Makhachkala, parallel aan de Kaspische Zee.

Geschiedenis

Nummering

De M1 was oorspronkelijk ten tijde van de Sovjetunie onderdeel van de M29, die langs de noordelijke Kaukasus naar Baku verliep. Na het uiteenvallen van de Sovjetunie heeft Azerbeidzjan haar M-wegen hernummerd, maar dit is slechts voor 3 wegen gebeurd, waaronder deze, die toen als M2 werd genummerd. In 2005 is de M2 omgenummerd tot M1.

Aanleggeschiedenis

Al voor de Tweede Wereldoorlog was een aanzienlijk deel van de weg in Azerbeidzjan geasfalteerd, vanaf Zarat tot Baku. Het noordelijk deel was indertijd een onverharde weg, de weg is pas als laatste ontwikkeld in het uiterste zuiden van Rusland en het uiterste noorden van Azerbeidzjan. Dit was langere tijd nog een gravelweg, die wel verbeterd was. De Sovjet-M29 is uit deze onverharde route ontwikkeld, via Quba en niet een kortere route via Khachmaz. De rivier de Samur vormde destijds de grens tussen de Russische SFSR en de Azerische SSR. De oorspronkelijke grensbrug lag iets noordelijker bij Şirvanovka, pas later is de huidige grensovergang bij het dorp Samur ontwikkeld. Mogelijk was dit gedaan omdat de rivier de Samur uiteindelijk een andere stroombed koos dat geheel in Rusland lag en niet meer op de grens met Azerbeidzjan.

Het deel tussen Baku en Sumqayit was al ten tijde van de Sovjetunie een autosnelweg met 2x2 rijstroken en is na 2000 gemoderniseerd en verbreed naar 2x3 rijstroken. Tussen 2006 en 2008 is de M1 door Baku opgewaardeerd naar autosnelweg, waardoor dit de langste autosnelweg was van Azerbeidzjan met een lengte van 68 kilometer. In 2010 is een bypass van Sumqayit in gebruik genomen. In 2020 is de autosnelweg tussen Baku en Sumqayit opgewaardeerd.

Nieuwe tolweg

Later is een nieuwe tolweg aangelegd parallel aan de oude hoofdweg over een lengte van 144 kilometer tussen de noordzijde van Sumgayit en de grens met Rusland bij Samur. De tolweg ligt grotendeels ten oosten van de oude M1 en snijdt ook de omweg via Quba af. Een deel ligt heel dicht langs de Kaspische Zee.

De bouw van de tolweg begon al in 2011 op het noordelijk deel in de regio Xaçmaz tot aan de Russische grens. Een klein stuk is daar rechtstreeks over de oude M1 aangelegd, maar de gehele resterende route is als greenfield tracé aangelegd, ten oosten van de oude M1. Alhoewel delen zijn opgeleverd vanaf 2020, is de gehele autosnelweg pas op 20 oktober 2023 in gebruik genomen na 12 jaar bouwtijd.

Initieel waren er vanaf 2020 aankondigingen dat delen zijn opgeleverd en/of opengesteld, maar in de praktijk was er voor 20 oktober 2023 nergens verkeer op de route. Op 15 december 2020 zou de zuidelijkste 23 kilometer tot Gilazi zijn opgeleverd en op 28 december 2020 geïnaugureerd.

De M1 was de eerste tolweg in Azerbeidzjan.