M1 (Hongarije)

	'
Begin	Budapest
Einde	Hegyeshalom (A)
Lengte	171 km
Route 6 Budapest 6 Őrmező 7 Budaörs 10 Budaörs-kelet 11 Budaörs-nyugat 12 → Balaton / Zagreb 14 Törökbálint 15 → Ring Budapest 17 Biatorbágy 22 Páty 26 Zsámbék 39 Nagyegyháza 48 Szárliget 56 Tatabánya 61 Tatabánya-Centrum 67 Tata 85 Komárom 94 Bábolna 101 Naygszentjános 107 → Győr-kelet 112 Győrszentiván 115 Győr-iparterüle 119 Győr-Szabadhegy 123 Győr 129 Csorna 142 Lébény 160 Mosonmagyaróvár 166 → Bratislava 168 Hegyeshalom-kelet 171 Hegyeshalom → Wien

De M1 is een autopályá in Hongarije. De autosnelweg vormt een oost-westroute door het noordwesten van het land, vanaf de hoofdstad Budapest via Győr naar de grens met Oostenrijk. De autosnelweg is onderdeel van de transitroute van West-Europa naar Zuidoost-Europa. De M1 is 171 kilometer lang.

Routebeschrijving

De M1 ter hoogte van Győr.

De M1 en M7 beginnen dubbelgenummerd aan de westgrens van de stad Budapest. De snelweg telt hier 2x3 rijstroken en bedient de voorstad Budaörs. Bij Törökbálint slaat de M7 af richting het Balatonmeer en Zagreb in Kroatië. De M1 telt daarna 2x2 rijstroken en verloopt door de laatste westelijke voorsteden van Budapest. Bij Biatorbágy begint de M0, de ringweg van Budapest. De autosnelweg verloopt dan door een vlakker gebied, wat tussen twee beboste heuvelruggen in ligt, de eerste ligt direct ten westen van Budapest, de tweede bij Tatabánya. De autosnelweg verloopt langs Tatabánya, een wat grotere stad zo'n 50 kilometer ten westen van Budapest. De autosnelweg volgt de rivier de Donau, tevens de grens met Slowakije, op zo'n 10 kilometer afstand. De autosnelweg verloopt langs Komaróm, grensstad met het Slowaakse Komárno. Westelijker loopt de snelweg rondom de stad Győr, die 130.000 inwoners telt. Het is de grootste stad op de route ten westen van Budapest. Hier sluit de M85 naar Sopron aan.

De autosnelweg verloopt hier voornamelijk door een glooiend gebied zonder echt grote hoogteverschillen. De laatste grotere plaats voor de grens is Mosonmagyaróvár. Vlak daarna volgt een knooppunt met de M15, snelweg naar Bratislava en Brno in Tsjechië. De grens volgt een paar kilometer daarna bij Hegyeshalom. Daarna gaat de Oostenrijkse A4 verder richting Wien (Wenen).

Geschiedenis

De splitsing M1/M7 in 1972.

Voor de bouw van de M1 vormde de főút 1 de doorgaande weg, de M1 is hier op vrij korte afstand parallel aan aangelegd. De grensovergang Hegyeshalom werd op 6 april 1982 in gebruik genomen, nog voor de bouw van de M1, maar wel al met een bypass van Hegyeshalom van de főút 1.

De bouw van de autosnelweg begon in 1962 in Budapest aan het deel waar de M1 en M7 gezamenlijk verlopen. Dit was één van de eerste autosnelwegen die in na-oorlogs Oost-Europa werd aangelegd en is in 1964 opengesteld voor het verkeer. In de jaren '70 zijn langere trajecten aangelegd, in eerste instantie met één rijbaan. In 1975-1977 opende 51 kilometer van de M1 met één rijbaan tussen Tatabánya en Győr. Op dit traject is de M1 het verst van de oude hoofdweg 1 aangelegd, die dichter langs de Donau verloopt. In 1982 opende het traject van Törökbálint bij Budapest tot aan Tatabánya, dit was het eerste deel buiten Budapest dat direct met 2x2 rijstroken is aangelegd. Kort daarna werd ook gestart met de verdubbeling van de enkelbaans M1 naar Győr, dat in 1990 werd opgeleverd.

De grensovergang met Oostenrijk werd in 1993 opengesteld toen de grensovergang van de Oostenrijkse A4 werd aangesloten op de Hongaarse grensovergang die daar al sinds 1982 bestond. Het resterende deel van Győr tot Hegyeshalom is als private concessie aangelegd en werd op 4 januari 1996 opengesteld. Hiermee was de M1 voltooid vanaf Budapest tot de grens met Oostenrijk.

De grensovergang Hegyeshalom had vanaf 2007 geen betekenis meer toen Hongarije bij de Schengenzone kwam. In 2023 is de overkapping gesloopt.

Openstellingsgeschiedenis

De bouw van de M1/M7 bij Budaörs in 1963.

Van	Naar	Lengte	Datum
Budapest	Törökbálint	8 km	1964
Tatabánya	Komaróm (1e rb)	29 km	1975
Komaróm	Győr (1e rb)	22 km	1977
Törökbálint	Tatabánya	32 km	1982
Tatabánya	Győr (2e rb)	51 km	1990
Hegyeshalom	Oostenrijkse grens	1 km	01-12-1993
Győr	Győr-nyugat	24 km	1995
Győr-nyugat	Hegyeshalom	48 km	04-01-1996

Verbredingen

In 1977-1978 werd het deel dat met de M7 samenvalt in Budapest van 2x2 naar 2x3 rijstroken verbreed.

Toekomst

De M1 heeft grote betekenis voor het transitverkeer van en naar Zuidoost-Europa, alsmede de verbinding van Budapest naar West-Europa. De verkeersintensiteiten en hoeveelheid vrachtverkeer is sterk toegenomen sinds de jaren 2000. Bovendien is de omgeving van Tatabánya een onderdeel geworden van het forenzengebied van de regio Budapest.

Er waren concrete plannen om de M1 tussen het knooppunt met de M7 en de afrit Tata te verbreden naar 2x3 rijstroken over een afstand van 53 kilometer. In 2010 is hiervoor een aanbestedingsprocedure gevolgd, maar vanwege de economische crisis is het project voor onbepaalde tijd uitgesteld. In 2024 werd gemeld dat de M1 tussen Budapest en Bicske nog wel verbreed zou worden.

Tol

In 1993 werd naar Frans voorbeeld de concessionair Első Magyar Koncessziós Autópálya (ELKMA) opgericht. Első Magyar Koncessziós Autópálya betekent 'First Hungarian Concession Motorway'. Hierna werd het traject van Győr tot Hegyeshalom bij de Oostenrijkse grens aangelegd. De toltarieven waren echter veel te hoog voor de gemiddelde Hongaarse weggebruiker en het gebruik bleef meer dan 50% achter bij de verwachtingen. ELKMA raakte in financiële problemen en kon zijn investeerders niet terugbetalen. Op 20 september 1999 werd ELKMA overgenomen door de Hongaarse overheid. Na overname werden de toltarieven gehalveerd. Het tolstation bevond zich aan de oostkant van Mosonmagyaróvár en is in 2001 gesloopt.

Op het oudere traject van Budapest naar Győr werd tol geheven middels het vignet, in 2001 werd dit uitgebreid tot het gehele traject tot aan de Oostenrijkse grens. Sinds 2008 wordt de tol geheven middels het digitale vignet matrica. Het tolsysteem wordt gehandhaafd middels kentekenherkenning.

Verkeersintensiteiten

#	AADT 2013
6 Budapest	166.100
7 Budaörs	133.500
11 Budaörs-nyugat	133.500
12	47.800
14 Törökbálint	47.800
15	59.100
17 Biatorbágy	59.100
26 Zsámbék	59.100
39 Nagyegyháza	48.300
56 Tatabánya	48.300
59 Tatabánya-Centrum	53.500
67 Tata	39.900
85 Komárom	42.000
94 Bábolna	42.000
101 Naygszentjános	46.100
107	47.300
119 Győr-Szabadhegy	47.400
123 Győr	47.400
129 Csorna	39.000
142 Lébény	39.000
160 Mosonmagyaróvár	39.000
166	26.500
168 Hegyeshalom-kelet	26.500
171 Hegyeshalom	20.600