Lijst van bruggen over de Mekong

Uit Wegenwiki
(Doorverwezen vanaf Mekong)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Het stroomgebied van de Mekong.

Dit is een lijst van bruggen over de Mekong. De Mekong is een 4.350 kilometer lange rivier in Zuidoost-Azië, ontspringend in het Tibetaans Hoogland en stromend door China, Myanmar, Laos, Thailand, Cambodja en Vietnam. Het is de 12e langste rivier in de wereld en de 6e langste in Azië. De Mekong heeft een omvangrijke rivierdelta in de Zuid-Chinese Zee. Er liggen echter relatief weinig grote steden direct aan de rivier, de grootste stad is Phnom Penh. De Laotiaanse hoofdstad Vientiane ligt ook aan de Mekong.

De rivier heeft diverse namen in de verschillende talen. De naam is van oorsprong Thais, de oude naam voor de rivier is Mae Nam Khong. Alle talen in het stroomgebied hebben een naam die hier op lijkt, maar het Chinees heeft naast een dergelijke naam ook de naam Lancang in gebruik.

Stroomgebied

Za Qu

De rivier ontspringt in de Chinese provincie Qinghai als de Za Qu, in een berggebied waar ook de Yangtze en Huang He (Gele Rivier) ontspringen. De bron ligt op 5.224 meter boven zeeniveau in het oostelijk deel van het Tibetaans Hoogland. De eerste plaats aan de rivier is Qapugtang, gelegen op ruim 4.000 meter hoogte. De rivier stroomt door woeste canyons in vrijwel onbewoond berggebied. De rivier buigt naar het zuidoosten af en passeert Nangqên, de enige andere plaats van betekenis aan de rivier in Qinghai. De rivier stroomt daarna door diepe canyons met hoge bergen rondom. De oevers zijn hier grotendeels onbewoond en de hele streek bestaat uit wildernis. De rivier stroomt dan zuidwaarts het oosten van Tibet in en bereikt dan het stadje Chamdo op 3.200 meter hoogte. Chamdo is de derde stad van Tibet. Vanaf hier staat de rivier bekend als de Lancang.

Lancang

Het traject zuidelijk van Chamdo voert door zeer bergachtig terrein, de rivier stroomt door diepe kloven. Op gedeeltes is er sprake van de bewoonde wereld, met name op de delen waar de Chinese nationale hoofdweg G214 op de oevers verloopt. Maar grote delen voeren door onbewoonde wildernis zonder wegen. Op circa 2.250 meter hoogte stroomt de rivier de provincie Yunnan in. De rivier volgt een lange canyon zuidwaarts, waarbij de rotskloven geleidelijk overgaan in beboste hellingen en het land wat meer gecultiveerd is.

In Yunnan is de rivier op grote delen ingedamd met grote stuwmeren met hoge stuwdammen, waardoor forse delen van de rivier uit stuwmeren bestaan. Dit is echter relatief ontoegankelijk terrein, de oevers zijn niet dichtbevolkt, er liggen tot ver zuidelijk geen grotere steden aan, alhoewel de stad Baoshan niet erg ver van de Lancang af ligt. De eerste grotere stad aan de rivier is Jinghong, ook wel bekend als Xishuangbanna. Dit is ook het eerste deel waar de Lancang deels wat vlakkere oevers kent. Jinghong is ook de enige Chinese stad van betekenis aan de rivier, het ligt niet ver van de grens met Myanmar. De rivier vormt daarna nog een klein stuk de grens tussen China en Myanmar voordat de rivier China verlaat.

Mekong

De rivier staat vanaf het grenstraject tussen Laos en Myanmar bekend als de Mekong. De rivier stroomt hier op 500 meter boven zeeniveau en voert door een grotendeels dunbevolkte streek door een nauw rivierdal, dat echter niet het karakter heeft van een gigantische kloof zoals in China. De oevers van de Mekong kennen dorpen maar geen grotere plaatsen op het grenstraject. Vervolgens gaat het grenstraject over in de grens tussen Laos en Thailand, maar in eerste instantie maar voor een klein stukje, de rivier stroomt daarna een langer stuk alleen door Laos. Dit is een bebost rivierdal met weinig plaatsen van betekenis. Op 200 meter boven zeeniveau volgt het tweede, veel langere grenstraject van de Mekong tussen Laos en Thailand.

De rivier stroomt vanaf hier oostwaarts en is hier veelal tussen de 100 en 300 meter breed. De omgeving raakt geleidelijk dichter bevolkt, de eerste stad van betekenis aan de rivier is de Laotiaanse hoofdstad Vientiane. De rivier is hier ongeveer 400 meter breed. De rivier vormt na Vientiane min of meer de scheiding tussen de heuvels en bergen van Laos en het dichter bevolkte binnenland van Thailand, dat vlakker is. De rivier buigt daarna meer naar het zuiden af. De oevers kennen hier veel dorpjes, maar geen echt grote steden.

In het zuiden van Laos verlaat de Mekong de grens tussen beide landen en stroomt daarna weer een stuk alleen door Laos, hier ligt de zuidelijke stad Pakse aan. De rivier is hier ruim 1 kilometer breed en ligt op 90 meter boven zeeniveau. In deze streek volgen de laatste lage bergen langs de rivier, zuidelijker is het terrein vlak. De Mekong stroomt dan Cambodja in, de rivier is hier 2 tot 4 kilometer breed en kent veel splitsingen een riviereilanden. In eerste instantie liggen er geen grotere steden aan tot aan de hoofdstad Phnom Penh.

Vanaf Phnom Penh kent de Mekong laagland dat tijdens het regenseizoen overstroomt. Hier is ook een splitsing, de westelijke tak stroomt parallel aan de hoofdrivier en komt in Vietnam weer samen. De rivier kent een wisselende breedte, maar is veelal minstens een kilometer breed. Hierna stroomt de rivier Vietnam in. Dit is uniform laagland dat intensief gecultiveerd is. De rivier splitst zich hier in vele takken. Echt grote steden liggen er in Vietnam echter niet aan de Mekong, de rivier stroomt op 100 kilometer afstand van Ho Chi Minh City. De Mekongdelta kent diverse takken en grote eilanden. De delta strekt zich uit over meer dan 100 kilometer kustlijn, met met vier grote takken.

Debiet

De Mekong heeft een debiet van gemiddeld 16.000 m³/s in de Mekongdelta. Dat is ongeveer acht keer zoveel als de Rijn. Echter vanwege de bouw van stuwdammen in met name het Chinese deel van de rivier is de afvoer soms zeer gering,[1] de rivier heeft steeds vaker een zeer lage waterstand en de afvoer kan dalen naar slechts 1.400 m³/s. Het grootste deel van het rivierwater komt echter pas in het lager gelegen deel de rivier in, de gemiddelde afvoer in het noorden van Laos bedraagt circa 4.000 m³/s.

Het debiet varieert sterk naar gelang het seizoen. In het droge seizoen daalt de afvoer bij Pakse tot minder dan 2.000 m³/s, terwijl dit in het regenseizoen stijgt naar circa 20.000 m³/s. Bij hoogwater stroomt het Tonlé Sap in Cambodja ook vol.

Stuwdammen

De Mekong wordt gezien als een belangrijke bron voor waterkracht, met name door China, maar ook andere landen in het stroomgebied zien dit potentieel.

Vooralsnog zijn de meeste stuwdammen in China gebouwd. Dit zijn grootschalige stuwdammen waarin grote reservoirs zijn gecreëerd. De stuwdammen liggen in de provincie Yunnan, een groot deel van de Mekong (Lancang) is in Yunnan ingedamd. De eerste stuwdam is in 1995 gebouwd, maar in de periode 2000-2020 is vrijwel de gehele rivier in de provincie Yunnan ingedamd zodat er nog vrijwel geen natuurlijk stromende delen meer zijn.

In 2019 opende de eerste stuwdam in Laos, de Xayaburi Dam. In 2020 werd de Don Sahong Dam nabij de grens met Cambodja in gebruik genomen, maar deze is gelegen in het gebied van de Khone Phapheng Falls en is een kleine waterkrachtcentrale die maar één van de vele kanalen van de rivier ingedamd heeft.

Onderstaande lijst is stroomopwaarts opgebouwd

dam locatie opening
Xayaburi Dam Xayaburi, Laos 2019
Jinghong Dam Jinghong (Xishuanbanna), Yunnan, China 2010
Nuozhadu Dam Nuozhaduzhen, Yunnan, China 2012
Dachaoshan Dam Dachaoshanxizhen, Yunnan, China 2003
Manwan Dam Manwanzhen, Yunnan, China 1995
Xiaowan Dam Xiowanzhen, Yunnan, China 2010
Gongguogiao Dam Hexi, Yunnan, China 2011
Miaowei Dam Miaoweixinxiang, Yunnan, China 2018
Dahuaqiao Dam Tu'exiang, Yunnan, China 2018
Huangdeng Dam Yingpeng, Lanpengxian, Yunnan, China 2019
Wunonglong Dam Ruanbazhi, Yunnan, China 2019
Lidi Dam Geding, Yunnan, China 2019

De Mekong als vaarweg

De Mekong is van oudsher een belangrijke vorm van transport in Zuidoost-Azië. Een belangrijke scheidslijn voor de scheepvaart zijn de Khone Phapheng Falls op de grens van Laos en Cambodja. Dit deelt de Mekong op in een bevaarbaar zuidelijk deel en noordelijk deel. De watervallen vormen een onoverkomelijk obstakel voor de scheepvaart. Er is sprake van enige commerciële beroepsvaart tussen China en Laos, de enige stuwdam tussen Vientiane en Jinghong heeft een grotere sluis. De Mekong valt echter in het droge seizoen steeds vaker bijna droog, wat de scheepvaart ernstig limiteert.

Vrij grote schepen kunnen de Mekong opvaren tot in Cambodja. De hoofdstad Phnom Penh heeft enige havenfaciliteiten. De Vietnamese stad Can Tho heeft ook de nodige watergebonden industrie en havenfaciliteiten. Bij Can Tho zijn meerdere nieuwe haventerreinen aangelegd.

Geschiedenis

De First Thai-Lao Friendship Bridge, in 1994 de eerste brug over de Mekong in Zuidoost-Azië.

De Mekong heeft al honderden jaren grote betekenis voor de scheepvaart. De rivier bleef in de Franse koloniale tijd onoverbrugd. Het was één van de minst overbrugde rivieren van Azië, pas in de jaren '90 werd de eerste brug aangelegd, de First Thai-Lao Friendship Bridge die in 1994 opende en Vientiane met Thailand verbond. Alle andere bruggen zuidelijk van China zijn pas na 2000 aangelegd. In 2001 opende de eerste brug over de Mekong in Cambodja.

Ook de Mekongdelta in Vietnam was lange tijd een enorme hindernis voor noord-zuidverkeer. De eerste brug opende in 2000, maar overspande slechts één van de vier takken van de Mekong. Pas sinds 2010 is het mogelijk om via bruggen de hele Mekong in Vietnam over te steken, via de Cần Thơ Bridge. Sinds 2019 is er een autosnelweg over de Mekong in Vietnam, toen de Vàm Cống Bridge opende.

De meeste bruggen over de Mekong zijn gebouwd in China en Laos. Tussen 2000 en 2019 zijn zeven bruggen over de Mekong in Laos gebouwd, een aantal daarvan liggen op de grens met Thailand en heten een 'Friendship Bridge'. De Mekong is tussen Laos en Myanmar nergens overbrugd. Na 2020 zijn twee spoorbruggen over de Mekong gebouwd in Laos. als onderdeel van de hogesnelheidslijn van Kunming naar Vientiane.

Lijst van bruggen over de Mekong

Vietnam

De Cao Lãnh Bridge.
brug type hoofdoverspanning opening
Cổ Chiên Bridge kokerbrug 150 m 2015
Hàm Luông Bridge kokerbrug 150 m 2010
Rạch Miễu Bridge tuibrug 270 m 2009
Cần Thơ Bridge tuibrug 550 m 2010
Mỹ Thuận Bridge tuibrug 350 m 2000
Second Mỹ Thuận Bridge tuibrug 350 m 2023
Vàm Cống Bridge tuibrug 450 m 2019
Cao Lãnh Bridge tuibrug 350 m 2018

Cambodja

De Tsubasa Bridge.
brug type hoofdoverspanning opening
Neak Loeung Bridge (Tsubasa Bridge) tuibrug 320 m 2015
Prek Tamak Bridge kokerbrug 170 m 2010
Kizuna Bridge kokerbrug 120 m 2001
Kratie Bridge kokerbrug 2026
Stung Treng Bridge kokerbrug 145 m 2015

Laos/Thailand

brug type hoofdoverspanning opening
Pakse Bridge kokerbrug 143 m 2000
Second Thai-Lao Friendship Bridge kokerbrug 110 m 2007
Third Thai-Lao Friendship Bridge kokerbrug 180 m 2011
Fifth Thai-Lao Friendship Bridge extradosed brug ? 2024
First Thai-Lao Friendship Bridge kokerbrug 105 m 1994
Pak Lay Bridge vakwerkbrug 100 m 2017
Xayaburi Dam stuwdam - 2019
Pakkhone-Thadeua Bridge kokerbrug 120 m 2013
Pakbeng Bridge kokerbrug 115 m 2015
Fourth Thai-Lao Friendship Bridge kokerbrug 110 m 2013

Referenties