Motorvei
De motorvei (meerv. motorveier) is een autosnelweg in Noorwegen. De ontwerpstandaarden zijn vergelijkbaar met die in andere landen in Europa, namelijk minimaal 2 rijstroken per richting, een middenberm, ongelijkvloerse kruisingen en een verbod op langzaam verkeer. Het Noorse snelwegennet is 619 kilometer lang.[1]
Netwerk
De Noorse snelwegen liggen voornamelijk in en rond de grootste steden, zoals Oslo, Trondheim, Bergen, Stavanger en Kristiansand. De langste ononderbroken snelwegen vindt men in het zuidoosten van het land, in de ruime regio Oslo. Er is één snelweggrensovergang met buurland Zweden. De zuidelijkste snelweg is de E18 in Kristiansand, de meest westelijke is de RV555 in Bergen en de meest noordelijke is de E6 in Trondheim. Daar Noorwegen dunbevolkt is, is er geen landelijk dekkend snelwegennet rendabel. Niet alle als snelwegen uitgebouwde wegen in en rond Oslo hebben daadwerkelijk motorveistatus.
Ontwerpstandaarden
De Noorse autosnelwegen zijn relatief variabel ontworpen, met in de loop der jaren frequent wijzigende ontwerpsnelheden en dwarsprofielen. Autosnelwegen kunnen ontworpen zijn op 90, 100 en 110 km/h en al die variëteiten komen voor, soms zelfs op hetzelfde traject. Voorheen werd een autosnelweg gepland als de geprognosticeerde verkeersintensiteit boven de 12.000 motorvoertuigen per dag uit zou komen, in 2023 is besloten deze grens hoger te leggen op 15.000 voertuigen per dag, maar nog wel de mogelijkheid om een autosnelweg aan te leggen indien het aandeel vrachtverkeer hoog is.[2]
Wegnummering
Er is geen aparte wegnummering voor de motorvei. Zowel E-wegen, als Riksveier kunnen als motorvei zijn uitgebouwd. Alleen E-wegen hebben een prefix, namelijk de "E". Riksveier hebben geen prefix, maar alleen een nummer. Opmerkelijk is dat zowel de riksveier als de E-wegen dezelfde groen-witte layout hebben op de borden.
Verlichting
Autosnelwegen zijn in Noorwegen altijd standaard met verlichting aangelegd. De in 2015 opengestelde E6 tussen Minnesund en Kolomoen was de eerste snelweg in Noorwegen zonder verlichting. Men wilde sindsdien nieuwe autosnelwegen zonder verlichting aanleggen,[3] maar later kwam men daar op terug.[4] Sindsdien wordt ook witte LED-verlichting toegepast, die de klassieke gele verlichting verving.[5]
Maximumsnelheid
In Noorwegen is geen aparte maximumsnelheid voor autosnelwegen, hier geldt dus in principe de reguliere maximumsnelheid die buiten de bebouwde kom geldt; 80 km/h. Echter op de bebording kan een afwijkende hogere maximumsnelheid worden aangegeven, vaak 90, 100 of 110 km/h.
Sinds 2015 worden nieuwe motorveier standaard ontworpen op 110 km/h. De aanlegkosten liggen hierdoor 7% hoger dan bij 100 km/h. Voorlopig wordt niet overwogen om 120 km/h in te voeren, de kosten liggen hierbij 10-11% hoger en het aantal verkeersdoden en gewonden zou dan teveel stijgen.[6]
Bewegwijzering
In Noorwegen worden op autosnelwegen blauwe borden met witte letters gebruikt, wat afwijkt van de bewegwijzering op het onderliggend wegennet, die bestaat uit gele borden met zwarte letters, vergelijkbaar met Duitsland. Het gebruikte lettertype is het Trafikkalfabetet.[7] Dit lettertype is in 1965 ontworpen door Karl Petter Sandbæk. Het lettertype ligt vrij dicht bij het Duitse DIN1451 lettertype.
Geschiedenis
De eerste weg naar autosnelwegontwerp in Noorwegen was de E6 in Akershus tussen Berger en Hvam, die in 1964 opengesteld werd voor het verkeer. In de jaren '60 werd een motorveiplan gelanceerd met een doel om 600 kilometer snelweg in gebruik te hebben in 1980. Dit is bij lange na niet gehaald, zelfs 35 jaar later niet. De aanleg van autosnelwegen in Noorwegen verloopt traag, waardoor het decennia heeft geduurd om 396 kilometer snelweg open te stellen. Tussen 1970 en 1995 is slechts 45 kilometer snelweg opengesteld. De meeste snelwegen lopen in relatief gemakkelijk gebied, alhoewel de granieten rotsen problematisch kunnen zijn. Er lopen geen snelwegen in de meer bergachtige gebieden vanwege de hoge kosten en lage verkeersintensiteiten. De drukste snelwegen rond Oslo tellen rond 90.000 voertuigen per etmaal.[8]
Toekomst
Het snelwegennet wordt langzaam uitgebreid, met name door de bestaande snelwegen te verlengen, zoals de E18 tussen Oslo en Kristiansand en de E6 naar Lillehammer.
Lijst van autosnelwegen
Zie ook
Referenties
- ↑ status 02-11-2023
- ↑ Nå endres veinormalene: Regjeringen åpner for mer gjenbruk og bygging av flere to- og trefeltsveier | regjeringen.no
- ↑ Vil bygge framtidas motorveier uten lys | nrk.no
- ↑ Fortsatt lys på motorveg | vegvesen.no
- ↑ Veilys får ny farge | nrk.no
- ↑ Nye motorveier skal få høyere fartsgrense | nrk.no
- ↑ trafikkalfabetet op opentype.info
- ↑ verkeerstellingen Noorwegen
Motorveier & riksveier in Noorwegen |
---|
Motorvei: E6 • E16 • E18 • E39 • Rv. 159 • Rv. 190 • Rv. 555 • Ring 3 Europavei: E6 • E8 • E10 • E12 • E14 • E16 • E18 • E39 • E45 • E69 • E75 • E105 • E134 • E136 Riksveier: 2 • 3 • 4 • 5 • 7 • 9 • 12 • 13 • 13 • 15 • 17 • 19 • 21 • 22 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • 28 • 29 • 30 • 31 • 32 • 33 • 34 • 36 • 37 • 38 • 40 • 41 • 42 • 43 • 44 • 45 • 46 • 47 • 48 • 49 • 50 • 51 • 52 • 53 • 55 • 55 • 57 • 60 • 61 • 62 • 63 • 64 • 65 • 70 • 72 • 73 • 74 • 76 • 77 • 78 • 79 • 80 • 81 • 82 • 83 • 83 • 84 • 85 • 86 • 87 • 91 • 92 • 93 • 94 • 98 • 110 • 111 • 150 • 159 • 162 • 163 • 190 • 350 • 420 • 509 • 555 • 706 • 827 |
Autosnelwegnamen in de wereld |
---|
Autobahn • Autobunn • Autocesta • Autoestrada • Autokinetodromos • Automagistralė • Autópálya • Autopista • Autoput • Autoroute • Autosnelweg • Autostrada (Italië) • Autostrada (Polen) • Autostradă (Roemenië) • Autostradë • Autovía • Avtocesta • Avtomagistral • Avtomagistrala • Avtopat • Diaľnica • Dálnice • Expressway • Freeway • Kiirtee • Moottoritie • Motorvei • Motorvej • Motorväg • Motorway • Otoyol |