N-330 (Spanje)
N-330 | |||
Begin | Alicante | ||
Einde | Somport (F) | ||
Lengte | 450 km | ||
|
De N-330 is een carretera nacional in Spanje, gelegen in Castilla-La Mancha, de Comunitat Valenciana en Aragón. De weg vormt een noord-zuidroute, formeel vanaf Alicante tot de grens met Frankrijk bij de Somport, maar delen zijn vervangen door autovías. De N-330 is nog circa 450 kilometer lang.
Routebeschrijving
De N-330 begint in Almansa op de A-31, circa 80 kilometer ten noordwesten van Alicante. De weg voert noordwaarts door een vallei, eerst door Castilla-La Mancha, maar al na een paar kilometer door het binnenland van de Comunitat Valenciana. De weg volgt een interessante route door licht bergachtig gebied met veel kleine hoogteverschillen. De weg is redelijk bochtig, met name het middenstuk van Almansa naar Requena. Bij Requena voert de N-330 noordwestwaarts naar Utiel, parallel aan de A-3. Dit deel voert door vlakker gebied. Noordelijk van Utiel komt men weer door een berggebied, waarbij de weg weer een stukje door het uiterste oosten van Castilla-La Mancha voert. Dit is een mooie route door lage bergen. Het landschap is woestijnachtig, zeker in de provincie Teruel van Aragón, met lage bergen met struikgewas. De N-330 is een vrij smalle en bochtige carretera nacional. De N-330 eindigt in Teruel op de N-234.
Het tweede deel begint circa 100 kilometer noordelijker in Daroca. Het tussenliggende deel wordt door de N-234 gevormd, waar de A-23 parallel aan verloopt. Vanaf Daroca volgt de N-330 de A-23 tot aan de grote stad Zaragoza. Eerst volgt er een lage bergpas ten noorden van Daroca, daarna een vlak stuk over een kaal plateau en daarna een licht heuvelachtig stuk tot Zaragoza. De N-330 verloopt dwars door het centrum, maar er is een rondweg aanwezig in de vorm van de A-2 en Z-40.
Noordelijk van Zaragoza verloopt de N-330 parallel aan de A-23. Het eerste deel vanuit Zaragoza is een quasi autovía. Dit gebied is vrij vlak en kent enkele kleine rivieren, waar landbouw langs is. Verder van de rivieren is het gebied droger. Men bereikt dan de stad Huesca, gelegen aan de voet van de Pirineos (Pyreneeën). De N-240 uit Lleida eindigt hier tijdelijk. Noordelijk van Huesca is de N-330 niet meer doorgaand te berijden omdat de N-330 deels is omgevormd tot de A-23 over de Puerto de Monrepós. Daarna daalt men af naar het lager gelegen dal rond Sabiñánigo. Hier eindigt de N-260 uit het oosten en slaat de N-330 een stukje naar het westen af. Tussen Sabiñánigo en Jaca verloopt ook de A-23. Noordelijk van Jaca verloopt de N-330 voor de tweede maal dwars door berggebied, met toppen tot ruim 2.600 meter. Ook hier is geweldig uitzicht en de N-330 is relatief goed uitgebouwd met kruipstroken. Daarna volgt de Túnel de Somport naar Frankrijk. Aan Franse zijde gaat de N134 verder naar Pau.
Geschiedenis
De N-330 is één van de oorspronkelijke carreteras nacionales uit het Plan Peña van 1940. De N-330 vormde oorspronkelijk een 675 kilometer lange noord-zuidroute door Oost-Spanje, vanaf Alicante tot de Puerto de Somport op de grens met Frankrijk. Het deel tussen Teruel en Daroca had een onderbreking of dubbelnummering, dit werd gevormd door de N-234. Tot 1988 was er ook een zijtak van Novelda naar Crevillente, die sindsdien als de N-325 is genummerd.[1]
Alicante - Almansa
De oorspronkelijke N-330 verliep vanaf Alicante via Almansa en Requena naar Teruel. Het zuidelijk deel tussen Alicante en Almansa is vervangen door de A-31, die op veel plekken direct over de oude N-330 is aangelegd. Voor de bouw van de A-31 was de N-330 al opgewaardeerd op enkele trajecten tussen Almansa en Alicante. In 1965 begon de aanbesteding van een aantal omleggingen van de toen nog enkelbaans N-330. De rondweg van Elda opende in februari 1975, de rondweg van Villena in februari 1978 en de rondweg van Monforte del Cid in maart 1981. Dit waren de voornaamste bebouwde kommen tussen Almansa en Alicante.[2] Midden jaren '80 reden dagelijks al 10.000 tot 20.000 voertuigen over de toen nog enkelbaans N-330.
Onduidelijk is wanneer de A-31 exact is opengesteld, midden jaren '80 werd al gebouwd aan het traject van Villena tot Alicante. Al in 1984-1986 zijn delen van de N-330 verdubbeld naar 2x2 rijstroken.
De verdubbeling tussen Almansa en Alicante is in 7 fases uitgevoerd;[3]
- Almansa-Villena
- Villena (Norte-Sur)
- Villena-Elda
- Elda-Novelda
- Novelda-Monforte del Cid
- Monforte del Cid-El Portichol
- El Portichol-Alicante
Formeel is de A-31 tussen Almansa en Alicante op 14 maart 1989 opengesteld,[4] maar vermoedelijk waren delen van de snelweg al eerder opengesteld. De bypass van Villena ontbrak echter, hier is een korte tunnel aangelegd en de snelweg is hier iets later opengesteld, op 21 maart 1990.[5]
Almansa - Teruel
Tussen Almansa en Teruel is de N-330 op diverse punten opgewaardeerd, maar de route blijft betrekkelijk tijdrovend vanwege het feit dat behoorlijk lange trajecten een bochtig karakter hebben. De N-330 lift tussen Requena en Utiel mee op de N-III.
Bij Cofrentes is een omlegging van de N-330 gerealiseerd. Oorspronkelijk verliep de N-330 door het dorp en stak daar de río Cabriel over. Er is hier een westelijke rondweg aangelegd met een dalviaduct, dat op 30 november 2010 is opengesteld voor het verkeer.[6] De bouw van de rondweg kostte € 27 miljoen. Het centrale dalviaduct is 521 meter lang en 50 meter hoog.[7] In 2022 is de oude route van de N-330a overgedragen aan de gemeente Cofrentes.[8]
Oorspronkelijk kwam het verkeer vanaf de N-III (later A-3) door Utiel om de N-330 richting noorden te bereiken. Daartoe is in 2003-2004 een ongelijkvloerse rondweg aangelegd die op 16 februari 2004 is geopend.[9]
Vermoedelijk is begin jaren '90 een geheel nieuw tracé van de N-330 tussen Manzaneruela en Ademuz aangelegd. De oorspronkelijke route was een steile en bochtige route door de canyons bij Santa Cruz de Moya. Westelijker is een korter en veel rechter tracé aangelegd van circa 24 kilometer lengte. De oorspronkelijke route was 34 kilometer lang en kostte circa 45 minuten om te berijden, het nieuwe tracé verkortte dat naar circa 15 minuten. De oude route is sindsdien als de N-330a genummerd.
In maart 2022 zijn werkzaamheden ter waarde van € 15,7 miljoen gegund om 5 kilometer van de N-330 tussen Villastar en Teruel te moderniseren.[10]
Teruel - Zaragoza - Huesca
Op 29 oktober 1929 opende het Viaducto de Fernando Hué in Teruel voor het verkeer. Dit is een monumentale boogbrug waar voorheen de N-234, N-330 en N-420 overheen verliepen. In 1994 is er een modernere brug met 4 rijstroken naast gebouwd, het oorspronkelijke viaduct is sindsdien alleen nog voor voetgangers in gebruik. Eind jaren '70 is er een westelijke rondweg van Teruel aangelegd.
Het deel tussen Teruel en Daroca werd uitgevoerd door de N-234. Hier is formeel geen dubbelnummering, maar de kilometrering verloopt wel door. Tussen Daroca en Zaragoza was de N-330 een belangrijke weg, die voor een deel door de vallei van de río Huerva verloopt. Het deel dicht bij Zaragoza is vermoedelijk in de jaren '90 naar 2x2 rijstroken verbreed tussen María de Huerva en Zaragoza. In 1991 opende 10 kilometer met 2x2 rijstroken tussen Zaragoza en Villanueva del Gállego, wat later gedeeltelijk onderdeel van de A-23 werd. In 1998 was de gehele route tussen Zaragoza en Huesca al vervangen door de A-23. Het deel tussen Teruel en Zaragoza volgde tussen 2000 en 2008.
Huesca - Jaca
De N-330 verliep oorspronkelijk via een andere route tussen Huesca en Jaca. Het deel van Huesca tot Sabiñánigo was een onderdeel van de carretera comarcal C-136, die verder naar de Puerto de Portalet verliep (thans A-136). De N-330 verliep oorspronkelijk van Huesca westwaarts via de Puerto de Oroel naar Jaca. De eerste verharde weg over de Puerto de Monrepós opende in 1946 met de Túnel de Manzanera. Deze oude route werd vanaf begin jaren '80 opgewaardeerd tot een carretera nacional, de nieuwe route van de N-330 tussen Huesca en Jaca. De werkzaamheden begonnen in 1983. Bij de wegenwet van 1988 werd de N-330 al over de Puerto de Monrepós geleid,[11] alhoewel de werkzaamheden pas in 1994 voltooid waren. Dit was een modernere weg dan de slingerroute over de Puerto de Oroel. De N-330 over de Puerto de Monrepós is later opgewaardeerd tot A-23, wat in 2019 voltooid was.
Puerto de Somport
De grens met Frankrijk wordt gevormd door de Puerto de Somport, een 1.632 meter hoge bergpas. Tussen 1994 en 2002 is onder de bergpas de 8.608 meter lange Túnel de Somport aangelegd, die op 18 januari 2003 werd opengesteld voor het verkeer en noord-zuidverkeer door de Pirineos (Pyreneeën) aanzienlijk vergemakkelijkte.
Toekomst
Op termijn moet de A-23 nog tussen Huesca en Jaca voltooid worden. Of er ook een snelweg naar Frankrijk zal worden aangelegd blijft twijfelachtig vanwege de lage verkeersintensiteiten en de reeds goed uitgebouwde N-330. Het zou wel de snelste en kortste route van Bordeaux naar Zaragoza en Valencia zijn.
Verkeersintensiteiten
Dagelijks rijden 2.800 tot 4.000 voertuigen tussen Almansa en Requena en 1.300 tot 2.500 voertuigen tussen Utiel en Teruel. Van Daroca naar Zaragoza reden 2.500 tot 4.000 voertuigen parallel aan de A-23. Tussen Zaragoza en Huesca reden slechts een paar honderd tot 1.400 voertuigen parallel aan de A-23. Van Huesca naar Jaca reden zo'n 6.600 voertuigen en 2.900 voertuigen verder tot de Franse grens.
Referenties
- ↑ Ley 25/1988, de 29 de julio, de Carreteras. | boe.es
- ↑ El mar empieza en la autovía. Alicante-Almansa en 45 minutos (ALCOS Monografías de Imagen, 1989) | metidosencarretera.esy.es
- ↑ N-330 (ALICANTE-ALMANSA): «CONEXIÓN AL CENTRO» | route-1963.blogspot.nl
- ↑ Autovía Alicante-Almansa: Primer aniversario de una trampa mortal (30-04-1990) | abc.es
- ↑ la variante de Villena - que estaba terminada a falta de un túnel-, se encuentra ya abierta al tráfico desde el día 21 de marzo (07-04-1990) | abc.es
- ↑ Fomento pone en servicio la variante de Cofrentes de la N-330 con una inversión de 27 millones de euros | europapress.es
- ↑ La Variante de Cofrentes se pone en funcionamiento, recortando el tiempo de desplazamiento entre Cofrentes y Requena | requena.es
- ↑ Mitma cede al Ayuntamiento de Cofrentes la titularidad de un tramo de la carretera N-330a | mitma.es
- ↑ Por otro lado, el presidente de la Generalitat y el secretario de Estado de Infraestructuras, Benigno Blanco, inauguran hoy la variante de Utiel de la carretera N-330 en Valencia. | elpais.com
- ↑ Mitma adjudica las obras de mejora de la conexión de la N-330 con la variante de la N-234 y la adecuación de accesos y mejora de la seguridad vial entre Villastar y Teruel | mitma.es
- ↑ Ley 25/1988, de 29 de julio, de Carreteras. | boe.es
Carreteras nacionales in Spanje |
---|
N-I • N-II • N-III • N-IV • N-V • N-VI N-102 • N-104 • N-110 • N-111 • N-113 • N-120 • N-121 • N-122 • N-123 • N-124 • N-125 • N-126 • N-135 • N-141 • N-145 • N-150 • N-152 • N-154 • N-156 • N-204 • N-211 • N-220 • N-221 • N-225 • N-230 • N-232 • N-234 • N-237 • N-238 • N-240 • N-241 • N-260 • N-301 • N-310 • N-320 • N-322 • N-323 • N-325 • N-330 • N-331 • N-332 • N-335 • N-336 • N-337 • N-338 • N-339 • N-340 • N-341 • N-344 • N-349 • N-350 • N-351 • N-352 • N-354 • N-357 • N-362 • N-400 • N-401 • N-403 • N-420 • N-430 • N-431 • N-432 • N-433 • N-435 • N-442 • N-443 • N-445 • N-446 • N-501 • N-502 • N-521 • N-523 • N-525 • N-532 • N-536 • N-540 • N-541 • N-544 • N-547 • N-550 • N-551 • N-552 • N-554 • N-555 • N-556 • N-559 • N-601 • N-603 • N-610 • N-611 • N-620 • N-621 • N-622 • N-623 • N-625 • N-627 • N-629 • N-630 • N-631 • N-632 • N-634 • N-635 • N-636 • N-637 • N-638 • N-640 • N-642 • N-644 • N-651 • N-655 |