N-634 (Spanje)

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
N-634
Begin San Sebastián
Einde Santiago de Compostela
Lengte 734 km
Route

San Sebastián

Zarautz

Zumaia

Elgoibar

Eibar

Durango

Amorebieta-Etxano

Galdakao

Bilbao

Barakaldo

Portugalete

Castro Urdiales

Laredo

Colindres

Solares

Torrelavega

Cabezón de la Sal

Llanes

Ribadasella

Arriondas

Nava

Pola de Siero

Oviedo

Grado

Salas

Querúas

Luarca

Navia

Ribadeo

Mondoñedo

Vilalba

Baamonde

Santiago de Compostela

De N-634 is een carretera nacional in Spanje, gelegen in Baskenland, Cantabria, Asturias en Galicia. De weg vormt een oost-westroute langs vrijwel de gehele Spaanse noordkust vanaf San Sebastián via Bilbao, Torrelavega en Oviedo naar Santiago de Compostela. De route is 734 kilometer lang.

Routebeschrijving

De N-634 volgt voor een groot deel de bergachtige Spaanse noordkust. Het gevolg is dat de N-634 een bochtige weg is die door talloze dorpen en steden voert. De N-634 loopt niet overal dicht langs de kust, tussen Zarautz en Bilbao ligt de weg verder landinwaarts en de weg snijdt ook de stad Santander af. Bij Oviedo in Asturias loopt de weg beduidend landinwaarts, hier verwerkt de N-632 het verkeer langs de kust. In Galicia buigt de weg uiteindelijk van de kust af en loopt landinwaarts naar Santiago de Compostela.

Dichtbij of op enige afstand van de N-634 liggen autosnelwegen. Tussen San Sebastián en Bilbao is dat de AP-8 en verder westwaarts tot Baamonde in Galicia is dit de A-8, behalve in het midden van Asturias, waar de N-634 zuidelijker loopt en de A-64 en A-63 er parallel aan lopen. Rond Baamonde loopt de A-6 een stukje parallel aan de N-634, maar het laatste deel tot Santiago de Compostela wordt niet door een parallelle snelweg aangedaan.

Baskenland

De N-634 begint bij Lasarte-Oria op een knooppunt van diverse wegen aan de rand van San Sebastián. De N-634 is een afsplitsing van de GI-212, op dit punt komen de A-1, A-8 en GI-11 ook samen. De N-634 verloopt westwaarts door de vallei van de Orio, met bergen tot 500 meter in de nabijheid. De N-634 voert daarna door de badplaats Zarautz. De N-634 volgt daarna een kronkelige route door de kuststreek, parallel aan de AP-8. De weg kent hier grotere hoogteverschillen, met regelmatig uitzicht op zee. Vanaf Deba buigt de N-634 naar het zuidwesten af en verloopt door het binnenland via Eibar en Durango naar Bilbao. Grote delen van de N-634 voeren in deze streek door bebouwd gebied, waaronder dwars door Bilbao.

De N-634 volgt een serie stadswegen rond het centrum van Bilbao. Delen tellen 4 rijstroken. Dit deel van de N-634 verloopt door de verstedelijkte vallei van de rivier de Nervión. De N-634 bypasst echter de grotere steden Barakaldo en Portugalete en loopt in plaats daarvan een klein stukje zuidelijker door kleinere plaatsen. Bij Muskiz voert de N-634 door een vallei met een grote olieraffinaderij. Kort daarna volgt de grens met Cantabria.

Cantabria

De Puente de la Maza in San Vicente de la Barquera.

De N-634 volgt daarna de noordkust van oostelijk Cantabria. De weg verloopt deels direct langs zee, via badplaatsen als Castro Urdiales en Laredo. Westelijk van Laredo voert de weg verder door het binnenland, waarbij de A-8 er continu parallel aan verloopt. De N-634 verloopt niet via de grote stad Santander, maar zuidelijker via Solares naar Torrelavega. Dit deel van de N-634 voert door een weidse vallei. Vervolgens voert de N-634 voornamelijk door het binnenland van westelijk Cantabria. Dit is een weinig hoogwaardige weg die door alle dorpen op de route voert. De weg voert dwars door Torrelavega, de grootste stad op de route van de N-634 in Cantabria, en later door Cabezón de la Sal. In het uiterste westen van Cantabria verloopt de weg dichter bij de kust en bereikt na Unquera de grens met Asturias.

Asturias

In het oosten van Asturias volgt de N-634 in eerste instantie de kustlijn en gaat hierbij ten noorden van de Picos de Europa langs. Bij Ribadelasella splitst de weg zich, de N-632 volgt de kustlijn terwijl de N-634 zuidelijker door het binnenland van Asturias verloopt. Tussen Ribadesella en Pola de Siero kent de N-634 enkele omleggingen langs grotere dorpen, dit is voor Asturias-begrippen een relatief snelle weg. De N-634 volgt valleien en mijdt de grotere berggebieden.

Tussen Pola de Siero en Oviedo verloopt de A-64 parallel aan de N-634. Het grootste deel van deze route voert door bebouwd gebied. De N-634 voert dan dwars door de stad Oviedo en kruist er de N-630. Westelijk van Oviedo volgt de N-634 een kronkelige en tijdrovende route door de bergen, alhoewel er geen grotere plaatsen meer op de route liggen. De A-63 verloopt hier gedeeltelijk parallel aan de N-634. Het is mogelijk om via hoogwaardige routes tot La Espina te rijden, via de A-63 of de opgewaardeerde delen van de N-634.

Vervolgens voert de N-634 noordwestwaarts door bergachtig terrein, dit is een zeer kronkelige route door dichtbebost gebied. De weg daalt hier af van 650 meter bij La Espina tot bijna zeeniveau bij Canero, hier eindigt de kustroute N-632 ook weer op de N-634. Daarna legt de N-634 het traject door het westen van Asturias af, deze kuststreek is iets vlakker en de N-634 kent hier wat beter uitgebouwde delen met enkele omleggingen. De grens met Galicia wordt gevormd door het ría de Ribadeo, een baai waar de N-634 samen met de A-8 overheen gaat.

Galicia

In het uiterste oosten van Galicia voert de N-634 langs de kust, maar buigt dan naar het zuiden af. De weg voert vervolgens door het bergachtige binnenland van Galicia. De bergen zijn niet echt hoog maar diepe valleien en steile hellingen wisselen elkaar af. Galicia wordt gekenmerkt door veel verspreide bebouwing, de grotere dorpen hebben veelal een bypass. De weg verloopt via Vilalba naar Baamonde, waar de N-634 op de N-VI eindigt.

Een kleine 20 kilometer westelijker begint de N-634 weer op de N-VI, dit deel lag parallel aan de A-6, maar de N-634 buigt hier ook naar het zuidwesten af en verloopt dan naar Santiago de Compostela. Op dit traject liggen geen grotere plaatsen, maar wel veel verspreide bebouwing. Dit is het enige deel van de N-634 in Galicia waar geen autosnelweg parallel aan verloopt, behalve het laatste deel bij Santiago wat parallel aan de A-54 verloopt. De N-634 bereikt Santiago vanuit het oosten, gaat zonder aansluiting over de AP-9 heen en heeft wel een aansluiting op de SC-20. De N-634 eindigt dan in Santiago de Compostela op de N-550.

Geschiedenis

De N-634 is van oudsher één van de belangrijkste wegen van Spanje, die het industriële noorden onderling verbindt. In 1967 werd het oostelijk deel van de N-634 tussen de Franse grens en Oviedo opgenomen in het Plan REDIA, waar de doelstelling was om de weg naar een rijbaan van 12 meter breed te verbreden. Dit bleek bij de N-634 het lastigst, omdat de weg vaak bochtig is op een groot deel van de route in Baskenland, Cantabria en Asturias. Van alle wegen van het Plan REDIA is de N-634 het minst structureel naar 12 meter verbreed.

Voordat de A-8 / AP-8 parallel aan de N-634 werd aangelegd was dit een tijdrovende route. Het kostte vaak wel 16 of 17 uur om de 750 kilometer tussen San Sebastián en Santiago de Compostela af te leggen. De N-634 was daarom ook één van de eerste corridors die over grotere afstanden is vervangen door snelwegen. Tussen 1971 en 1974 is de AP-8 tussen San Sebastián en Bilbao aangelegd. Westelijker is de A-8 tot Solares al in de jaren '90 aangelegd.

Westelijker vervulde de N-634 nog langere tijd een belangrijke rol voor het doorgaand verkeer, ondanks dat dit een zeer tijdrovende route was, de zeer lange reistijden op de N-634 waren een belangrijke reden voor de fysieke isolatie van met name Asturias en Galicia. Tot in de 21 eeuw duurde het nog 9 of 10 uur om het westelijk deel van de N-634 te berijden. De rest van de A-8 is nogal gefragmenteerd aangelegd, met name na 2000 en in 2014 was de A-8 grotendeels voltooid en had de N-634 alleen nog tussen Solares en Torrelavega een doorgaande functie. Dit deel van de A-8 opende op 24 oktober 2015, waarna de N-634 nergens nog een doorgaand belang had langs de noordkust.

Aanpassingen in Baskenland

Het beginpunt van de N-634 was oorspronkelijk de N-I ten zuiden van San Sebastián. De N-634 is in de provincie Gipuzkoa weinig opgewaardeerd omdat de AP-8 al vrij vroeg de rol van doorgaande route op zich nam. In de jaren '90 zijn bij het beginpunt bij Lasarte-Oria ongelijkvloerse elementen aan de weg toegevoegd, vooral vanwege de bouw van winkelcentra.

Een bijzonder historisch punt is de kustweg van Zarautz naar Getaria, waarbij de N-634 door drie in de rotsen uitgehakte tunnels gaat, die in 1921 zijn aangelegd om de smalle weg geschikt te maken voor het gemotoriseerde verkeer.[1] De kustroute van Zarautz naar Zumaia is één van de mooiste trajecten van de N-634.

De belangrijkste upgrade aan de N-634 tussen San Sebastián en Bilbao is de omlegging van de stad Eibar, die van meerdere tunnels gebruik maakt. Deze rondweg is in drie fases aangelegd. De eerste twee fases omvatten het oostelijk deel en zijn in 1993 en 1995 opengesteld.[2] Op 22 juni 2011 opende de derde en laatste fase van de bypass van Eibar.[3] Vervolgens is net ten westen van Eibar een rondweg van Ermua aangelegd, door de bouw van een nieuwe aansluiting op de AP-8 en een dubbelbuizige tunnel onder een heuvelrug direct daar op aansluitend. Dit is op 17 september 2018 geopend.[4]

Bij Durango zijn ook aanpassingen gedaan. De N-634 is hier al vrij vroeg buiten het oorspronkelijke dorp aangelegd, maar een groot deel van Durango is een relatief nieuwe stad. Midden jaren '80 is aan de westkant van Durango een ongelijkvloerse aansluiting met de BI-623 aangelegd, die ook aansluiting geeft op de AP-8. In de jaren '90 is een ongelijkvloerse aansluiting aan de oostkant van Durango aangelegd, die later aangesloten werd op de oorspronkelijke N-636 omstreeks 2006. Weer later is de N-636 over een snelwegtracé omgelegd en sluit daardoor niet meer op dat punt op de N-634 aan. Omstreeks 2005 zijn twee ongelijkvloerse aansluitingen op het bedrijventerrein ten westen van Durango aangelegd. Dit is in dezelfde periode aangelegd als de verbreding van de AP-8 naar 2x3 rijstroken, die er naast ligt.

Amorebieta had al een bypass in de vorm van de AP-8, maar tolvermijdend verkeer reed nog door de bebouwde kom. In de jaren '90 is de N-634 daardoor omgelegd over een nieuw tracé direct naast de AP-8.

In het stedelijk gebied van Bilbao vormt de N-634 onderdeel van het stadswegennet. De A-8 en N-637 vormen hier de bypasses. In het oosten van Bilbao is de N-634 een invalsweg met 2x2 rijstroken die deels ook ongelijkvloerse elementen heeft. Dit is al in of voor de jaren '80 aangelegd.

Aanpassingen in Cantabria

De Puente de Treto in Colindres, met de tuibrug van de A-8 op de achtergrond.

In het oosten van Cantabria is de N-634 weinig verbeterd voor de bouw van de A-8. Eén van de meer opvallende projecten was een korte omlegging bij Laredo, zodat doorgaand verkeer niet door het stadje hoefde. Dit is vermoedelijk in de jaren '70 aangelegd en omvatte ook al een ongelijkvloerse aansluiting bij Laredo.[5] Deze omlegging is later opgegaan in de A-8.

Iets westelijker ligt bij Colindres een historische boogbrug, de Puente de Treto over de río Limpias. Deze dubbele boogbrug is tussen 1897 en 1904 aangelegd en in 1905 geopend.[6]

In het midden van Cantabria is de N-634 al deels verbeterd tussen Solares en Torrelavega. Vermoedelijk in de jaren '70 of 80 is de weg bij de dorpen Sarón en La Penilla buiten de bebouwde kom omgelegd en eind jaren '80 tot circa 1990 is een 8 kilometer lange enkelbaans autoweg met ongelijkvloerse kruisingen aangelegd tussen Villabanez en de A-67/A-8 bij Torrelavega. Dit is vermoedelijk in 1990 gelijktijdig met de A-8/A-67 tussen Torrelavega en Santander geopend. Met dit project werd ook een bypass van Torrelavega gerealiseerd, maar dat is direct als de A-8 aangelegd. Beide nieuwe delen van de N-634 zijn later opgegaan in de A-8.

In het westen van Cantabria is de N-634 niet substantieel opgewaardeerd voor de bouw van de A-8. Bijzonder is wel de Puente de la Maza in San Vicente de la Barquera, waar een historische boogbrug het Ría de San Andrés overspant. Deze brug werd in de 15e eeuw voor het eerst gebouwd.[7]

Aanpassingen in Asturias

Oostelijk Asturias (Unquera - Ribadesella)

Bij Unquera op de grens met Cantabria is in de 18e eeuw voor het eerst een vaste brug over de rivier de Deva aangelegd. Omstreeks 1927 werd de eerste moderne wegbrug over de Deva aangelegd, die in 1937 werd opgeblazen tijdens de Spaanse Burgeroorlog. De brug is na de oorlog hersteld. Als onderdeel van het Plan REDIA van 1967 werd ook een omlegging van de N-634 ter hoogte van Unquera voorzien, die zowel in Cantabria als in Asturias lag. Deze rondweg is tussen 1973 en 1975 gerealiseerd, met een nieuwe brug over de rivier de Deva.[8]

In het oosten van Asturias is de N-634 al in de jaren '60 en '70 over een hoogwaardiger tracé aangelegd tussen Unquera en Ribadesella. Het 23 kilometer lange deel tussen Unquera en Llanes werd als eerste aangelegd en kwam in 1962 gereed als een modernere wegverbinding.[9] Het verdere deel van Llanes tot Ribadesella is in de jaren '70 moderner aangelegd en is later grotendeels opgegaan in de A-8. De plannen voor dit project ontstonden al in de eerste helft van de jaren '60, in 1964 werd het plan voor de omlegging van 33 kilometer werd bekend gemaakt.[10] Het nieuwe tracé eindigde nogal abrupt op de rivier de Sella ten zuiden van Ribadesella.

Centraal Asturias (Ribadesella - Oviedo)

In de bergen tussen Ribadesella en Oviedo is de N-634 op een aantal punten opgewaardeerd. Bij Arriondas is een oostelijke rondweg aangelegd met een ongelijkvloerse aansluiting op de N-625. Deze rondweg opende op 2 juli 1992 voor het verkeer.[11] Een eindje verderop bij Infiesto is een vergelijkbare bypass van 2,95 kilometer aangelegd, deze omvatte een 142 meter lange tunnel. Deze rondweg is in 1990 in gebruik genomen.[12] Bij Nava is ook een 3 kilometer lange omlegging gerealiseerd die omstreeks 1989 in gebruik werd genomen.[13]

Het westelijker gelegen deel tussen Pola de Siero en Oviedo is voor de bouw van de A-64 niet opgewaardeerd. De A-64 is hier relatief vroeg aangelegd en kwam in twee fases in 1991 en 1993 gereed. Op 22 januari 1984 opende de 'Ronda Sur' van Oviedo voor het verkeer.[14]

Westelijk Asturias (Oviedo - Ribadeo)

De Ponte dos Santos bij Ribadeo op de grens van Asturias en Galicia. Oorspronkelijk gebouwd voor de N-634, tegenwoordig voert de A-8 er overheen.

In het westen van Asturias is de N-634 weinig opgewaardeerd, in die tijd was de N-632 via Avilés een betere route, die al vrij snel is uitgebouwd tot een ongelijkvloerse, enkelbaans autoweg. Het deel tussen Canero en Luarca was daarbij direct naast de N-634 aangelegd, maar omdat er geen directe aansluiting op was tot aan Luarca was dit deel als de N-632 genummerd.

Tussen Oviedo en Luarca bij de kust was en is de N-634 een slecht uitgebouwde weg, die op veel trajecten erg bochtig is en deels ook flinke hellingen heeft. Vanuit Oviedo is de A-63 parallel aan de N-634 aangelegd, maar het is er niet van gekomen om de A-63 helemaal tot de A-8 bij Luarca te verlengen, waardoor de N-634 in dit gebied de doorgaande weg is, echter vanwege de lange reistijd rijdt het meeste verkeer via de A-66 en A-8 langs de kust.

Bij Salas moest het verkeer oorspronkelijk door de dorpskern, met een smalle travesía. Begin jaren '90 is hier een ongelijkvloerse omlegging gerealiseerd. Deze omlegging is later weer gebypasst door een moderner tracé van de N-634 van Salas to La Espina, dat ontworpen was als één rijbaan van de latere A-63. Dit deel opende in 2012 voor het verkeer. In augustus 2021 zakte een hoge keerkwand van de N-634 over de AS-370 bij Salas in,[15] toen werd besloten om de hele weg hier te slopen en te herbouwen, direct met twee viaducten voor de latere uitbouw tot A-63.[16] De weg heropende op 29 juli 2022 weer.[17][18]

Westelijker langs de kust is de N-634 weinig opgewaardeerd. Vermoedelijk begin jaren '80 is de N-634 buiten La Caridad en buiten Tapia de Casariego aangelegd. De grootste omlegging was op de grens met Galicia, waar een bypass van Ribadeo werd aangelegd. De bouw hiervan vereiste een grote brug het het Ría de Ribadeo, een soort fjord. De brug en omlegging werd op 29 juli 1987 in gebruik genomen.[19] Deze bypass ging later op in de A-8.[20]

Aanpassingen in Galicia

In Galicia is de N-634 in de jaren '80 op diverse trajecten opgewaardeerd, mede omdat het lang duurde voordat de A-8 werd aangelegd. Omstreeks 1990 opende een nieuw tracé tussen Lourenzá en Mondoñedo over een lage bergpas. De A-8 is er later deels overheen gebouwd. Eind jaren '80 tot 1990 een 15 kilometer lang nieuw tracé van de N-634 tussen Mondoñedo en Abadín aangelegd, dat een veel moderner tracé was dat hoger over de berghellingen is aangelegd dan de oude route.[21] Bij Vilalba is een oostelijke rondweg aangelegd, mogelijk ook in de jaren '80. Bij Santiago de Compostela is het vliegveld in 1984 uitgebreid en daardoor moest de N-634 verlegd worden, aangezien de landingsbaan naar het noorden toe verlengd werd over de N-634 heen.

Verkeersintensiteiten

Op plekken waar de AP-8 en A-8 zijn aangelegd liggen de intensiteiten op de N-634 laag, veelal enkele honderden tot een paar duizend voertuigen. Met name het deel tussen San Sebastián en Bilbao is wat drukker omdat hier de tol op de AP-8 ontweken wordt en er vrij veel middelgrote plaatsen zoals Zarautz en Durango op de route liggen. Westelijk van Torrelavega liggen de intensiteiten lager. Het deel tot Santiago de Compostela telt 6.300 voertuigen.

Referenties

  1. El Primer Túnel | fotosantiguasdezarauz.com
  2. La tercera fase de la variante de Eibar se inicia en septiembre tras ser adjudicada | elcorreo.com
  3. Eibar completa hoy su variante con la inauguración de la tercera fase | elcorreo.com
  4. La variante de Ermua libera el último pueblo de Bizkaia al que entraban 9.000 vehículos diarios | elcorreo.com
  5. Resolución de la Jefatura Provincial de Carreteras de Santander por la que se señalan fechas para el levantamiento de las actas previas a la ocupación de los bienes y derechos afectados por las obras de la «CN-634, de San Sebastán a Santander y La Coruña, puntos kilométricos 167,877 al 174.084 Supresión de la travesía de Laredo. Término municipal de Laredo». | boe.es
  6. PUENTE DE TRETO | redpatrimonioindustrialcantabria.org
  7. El Puente de la Maza de San Vicente de la Barquera protagoniza la serie Europa 2018 | correos.com
  8. Los puentes de Unquera | carreterucas.blogspot.com
  9. La carretera de 1960 de Unquera a Llanes: Una «obra-experimento» esencial para Ribadedeva | villadecolombres.com
  10. Resolución de la Jefatura de Obras Públicas de Oviedo relativa al expediente de expropiación de las fincas que se citan, afectadas por las obras de «Acondicionamiento de la C. N. 634, de San Sebastián a Santander y La Coruña, entre Llanes y Ribadesella, puntos kilométricos 96,940 al 129,470». | boe.es
  11. La variante que cambió Arriondas | elcomercio.es
  12. El MOPU comunica se han puesto en servicio los tramos siguientes (29-11-1990) | abc.es
  13. Variante de Nava: comenzó la obra que pondrá fin a un negro pasado | lne.es
  14. Una marcha ciclista inauguró la nueva Ronda Sur de Oviedo | elpais.com
  15. Salas volverá a sufrir un corte de tráfico en la carretera N-634 a partir del martes | elcomercio.es
  16. Tineo reclama un paso alternativo en La Barrosa para evitar el puerto de La Espina | lna.es
  17. Mitma reabre hoy el puente de la Barrosa en Salas | mitma.es
  18. Reabre el puente de la Barrosa en Salas | europapress.es
  19. El Puente de los Santos cumple 25 años | lavozdegalicia.es
  20. Puente de los Santos | ribadeo.gal
  21. Variante carretera N-634 de San Sebastián a La Coruña, puntos kilométricos 415,87 al 430,20. Tramo: Mondoñedo | boe.es
Carreteras nacionales in Spanje

N-IN-IIN-IIIN-IVN-VN-VI

N-102N-104N-110N-111N-113N-120N-121N-122N-123N-124N-125N-126N-135N-141N-145N-150N-152N-154N-156N-204N-211N-220N-221N-225N-230N-232N-234N-237N-238N-240N-241N-260N-301N-310N-320N-322N-323N-325N-330N-331N-332N-335N-336N-337N-338N-339N-340N-341N-344N-349N-350N-351N-352N-354N-357N-362N-400N-401N-403N-420N-430N-431N-432N-433N-435N-442N-443N-445N-446N-501N-502N-521N-523N-525N-532N-536N-540N-541N-544N-547N-550N-551N-552N-554N-555N-556N-559N-601N-603N-610N-611N-620N-621N-622N-623N-625N-627N-629N-630N-631N-632N-634N-635N-636N-637N-638N-640N-642N-644N-651N-655