N281 (Nederland)

	N281
Begin	Hoensbroek
Einde	Nijswiller
Lengte	16 km
Lijst van Nederlandse niet-autosnelwegen
Route Ten Esschen Heerlen-Noord Ind. Parkstad 9200-9400 Heerlen Maastricht () Heerlen-Zuid Kerkrade-West Kerkrade Ind. Avantis Aansluiting Simpelveld → Aachen/ Antwerpen Simpelveld Baneheide Maastricht / Vaals

De N281 is een niet-autosnelweg en provinciale weg in het zuiden van Nederland, in de provincie Limburg, tussen de A76 bij Hoensbroek en de N278 bij Nijswiller. De weg is voor het overgrote deel stroomweg en kan gezien worden als de ontsluitingsweg voor het stedelijke gebied rond Heerlen. De N281 loopt grotendeels van noordwest naar zuidoost en deels van noordoost naar zuidwest en heeft een lengte van 16 kilometer en maakt voor het stuk tussen knooppunt Ten Esschen en de aansluiting Avantis deel uit van de Ring Parkstad, ook bekend als de Buitenring Parkstad Limburg.

Routebeschrijving

De N281 start op het knooppunt Ten Esschen met de A76, een van de weinige knooppunten in Nederland tussen een autosnelweg en een niet-autosnelweg. Het knooppunt is vormgegeven als splitsing waarbij de A76 de doorgaande richting is. De N281 is hier uitgebouwd als een 2x2 autosnelweg met vluchtstroken, maar heeft desondanks de status als autoweg, met de daarbij behorende maximumsnelheid van 100 km/h. De weg heeft hier een hoge afritdichtheid; er zijn 8 aansluitingen over een lengte van circa 11 kilometer, wat waarschijnlijk de reden is dat de weg is geclassificeerd als autoweg. De N281 kan gezien worden als de westelijke ontsluitingsweg van het stedelijke gebied rond Heerlen, ook wel bekend als Parkstad Limburg. De in 2019 geopende route van Nuth via Brunssum, Landgraaf en Kerkrade naar Avantis is bekend als de Buitenring Parkstad Limburg. Na circa 11 kilometer maakt de N281 een bijna haakse bocht richting het zuidwesten, waarna een geregelde kruising volgt met de op- en afritten van de A76 naar Aachen en Antwerpen. Alleen voor de kruisende bewegingen zijn verkeerslichten geplaatst; voor de invoegende bewegingen zijn vrije rechtsaffers beschikbaar.

Na de A76 versmalt de N281. De N281 is op dit gedeelte ingericht als een 1+1 autoweg met vluchtstroken op een zeer brede aarden baan en inhalen is fysiek onmogelijk. Dit wegtype wordt in het Engels aangeduid als super-two. Ondanks de hoge ontwerpstandaard heeft de weg hier de status van gebiedsontsluitingsweg buiten de bebouwde kom en is 80 km/h het maximum. Dit wegvak is circa 2 kilometer in lengte, waarna een standaard voorrangskruising volgt en de weg naar het zuiden afbuigt en een standaard gebiedsontsluitingsweg wordt met 1x2 rijstroken. Na enkele honderden meters volgt een tweede standaard kruispunt en komt het einde van de N281 in zicht. Na een kilometer eindigt de weg op de N278 naar Vaals en Maastricht, op een rotonde met turbokarakteristieken.

Geschiedenis

Oorspronkelijke aanleg (1937-1954)

De N281 heeft zijn oorsprong in de rijksweg 76, die in de jaren '30 gepland was als nieuwe weg vanaf Geleen tot aan de grens met Duitsland bij De Locht. Indertijd sprak men van de 'autostrada door de mijnstreek'. Concreet was vooral het traject van Geleen naar Heerlen, waar de bouw in fases tussen 1937 en 1939 van startte. De weg werd rond 1940 al grotendeels opgeleverd en was in 1941 kortstondig in gebruik. De bouw van de rijksweg werd in maart 1950 weer hervat, het deel tussen Ten Esschen en Heerlen werd op 30 oktober 1952 opengesteld voor het verkeer.

De in 1952 opengestelde weg was over een nieuw tracé aangelegd, met één rijbaan en een voorbereiding voor een tweede rijbaan. Indertijd had de weg ongelijkvloerse kruisingen met het spoor en enkele secundaire wegen, maar ter hoogte van Ten Esschen lag een gelijkvloers kruispunt. De rijksweg eindigde destijds ter hoogte van de Parallelweg in Heerlen. Kort na openstelling is een aanvang gemaakt met de bouw van de tweede rijbaan. In 1954 opende in fases de tweede rijbaan. Op 20 oktober 1954 opende 1,2 kilometer tweede rijbaan tussen de aansluiting Ten Esschen en het spoorviaduct, en op 19 november 1954 was de hele weg verdubbeld naar 2x2 rijstroken vanaf Ten Esschen en de Parallelweg in Heerlen.

Aanleg van de Randweg Heerlen als autosnelweg (1960-1970)

Na de Tweede Wereldoorlog kwam men tot inzicht dat het oorspronkelijke plan van een A76 dwars door Heerlen niet voldoende was. Men besloot om in aanvulling op de stadsautoweg van Heerlen, een bypass te bouwen buiten de stad. De N281 door Heerlen is echter ouder dan de latere A76 buiten Heerlen. Begin jaren '60 is een stedelijk deel aangelegd tot aan een tijdelijk einde bij de Burgemeester Waszinkstraat in Heerlen, dit deel is in december 1963 opengesteld. Dit deel omvatte één ongelijkvloerse aansluiting Welterlaan. Andere kruispunten met uitwisseling tussen Ten Esschen en Heerlen waren nog gelijkvloers. Vanaf de jaren '60 werd gesproken van een 'Randweg Heerlen' of 'Stadsautoweg Heerlen'. Op 23 december 1968 opende een kort stuk van 0,7 kilometer tot aan de John F. Kennedylaan. De openstelling gebeurde tegelijkertijd met een gedeeltelijke ingebruikname van het knooppunt Kerensheide. Met de openstelling kwam de tijdelijke aansluiting op de Burgemeester Waszinkstraat te vervallen. Vervolgens openden in in 1970 in twee fases nog de autoweg verder zuidoostwaarts, op 14 augustus 1970 tot aan de aansluiting Beitel in Kerkrade en op 15 december 1970 tot aan Simpelveld, inclusief het knooppunt Bocholtz. De openstelling tot aan het knooppunt Bocholtz viel samen met de openstelling van de A76 en Duitse A4 tot aan Aachen. Hiermee was de randweg doorgaand te berijden van Ten Esschen tot Simpelveld.

Ongelijkvloers maken Randweg Heerlen (1970-1977)

De randweg had indertijd nog meerdere gelijkvloerse kruispunten. Het knooppunt Ten Esschen is tussen 1972 en 1974 aangelegd, maar werd pas in 1976 in gebruik genomen als knooppunt, toen de A76 langs Heerlen werd geopend. Gedurende de jaren '70 zijn alle gelijkvloerse kruispunten vervangen door aansluitingen en viaducten. In 1973 opende de aansluiting bij Ten Esschen en vervolgens is het kruispunt met de Looierstraat in Heerlen vervangen door een ongelijkvloerse aansluiting, dat voor Pasen 1975 werd geopend. Als laatste opende 3 juni 1977 de aansluiting Terworm / Parallelweg in Heerlen, waarmee de gehele Randweg van Heerlen ongelijkvloers was.

Latere aanpassingen

Na de openstelling van de A76 tussen het knooppunt Ten Esschen en het knooppunt Bocholtz is de snelweg door Heerlen overgedragen aan de provincie Limburg. In het Nationaal Routenummerplan van 1982 kreeg deze weg het nummer A281, later werd de status gedegradeerd van autosnelweg tot autoweg, sindsdien is er sprake van de N281.

Oorspronkelijk waren er plannen voor een A78 tussen Maastricht en Heerlen, deze zou zuidelijker verlopen dan de provinciaal aangelegde weg die men tegenwoordig kent als de A79. De A78 zou dichter bij de N278 verlopen. Toen in 1970 de snelweg werd opengesteld was er bij Simpelveld een tijdelijk einde, waarbij de hoofdrijbaan doorgetrokken kon worden naar de geplande A78. De A78 kwam het laatst voor in het Rijkswegenplan 1968, vanaf het Rijkswegenplan 1984 was deze verbinding geschrapt ten faveure van de inmiddels gereed gekomen A79. Een doortrekking bij Simpelveld was dan ook niet meer noodzakelijk. Begin jaren 2000 is de gevorkte aansluiting bij Simpelveld aangepast tot het huidige, eenvoudiger kruispunt.

Op 22 september 2001 werd het knooppunt Bocholtz opgeheven en werd er een ruime aansluiting met de A76 van gemaakt. De exacte reden van het degraderen is niet bekend, maar voor de aansluiting met het industrieterrein Avantis liggen zeer kort op het voormalige knooppunt de in- en uitvoegstroken voor deze aansluiting, wat op een andere manier niet ingepast had kunnen worden. Daarnaast werd in 2015 de Buitenring Parkstad Limburg op deze aansluiting aangesloten, waardoor instandhouding benodigd is.

Openstellingsgeschiedenis

traject	lengte	datum	opmerking
Ten Esschen - Heerlen (Parallelweg)	3,1 km	30-10-1952	1 rijbaan, slechts gedeeltelijk ongelijkvloers
Ten Esschen - spoorviaduct	1,2 km	20-10-1954	2e rijbaan
spoorviaduct - Heerlen (Parallelweg)	0,6 km	19-11-1954	2e rijbaan
Heerlen (Parallelweg) - Heerlen (Burgemeester Waszinkstraat)	1,3 km	00-12-1963	met ongelijkvloerse aansluiting Welterlaan, tijdelijk eindpunt Burg. Waszinkstraat
Heerlen (Burgemeester Waszinkstraat) - Heerlen (John F. Kennedylaan)	0,7 km	23-12-1968	opheffing tijdelijk kruispunt Burg. Waszinkstraat
Heerlen (John F. Kennedylaan) - Kerkrade (Beitel)	2,7 km	14-08-1970
Kerkrade (Beitel) - Simpelveld	4,2 km	15-12-1970	inclusief knooppunt Bocholtz, tijdelijk einde bij Simpelveld
Ten Esschen (ongelijkvloerse aansluiting)		00-00-1973	opengesteld voor de zomervakantie 1973
Knooppunt Ten Esschen		00-00-1974	ongelijkvloerse verbindingen, A76 richting Aachen opende pas in 1976
Heerlen (Looierstraat)		00-00-1975	ongelijkvloerse aansluiting is voor pasen 1975 opengesteld
Heerlen (Parallelweg)		03-06-1977	ongelijkvloerse aansluiting, randweg voltooid

Imstenraderweg

Tussen knooppunt Kunderberg en Bocholtz zou op de A76 een nieuwe aansluiting komen bij de Imstenradenweg (Molsberg). Deze zou het industrieterrein De Beitel beter moeten ontsluiten en de zuidelijke regio Heerlen minder afhankelijk maken van de N281. Dit project was tot 2012 actueel. In verband met de problematiek van de aansluiting van de N281 op de A76, hebben Provinciale Staten op 29 juni 2012 een motie aangenomen om het gereserveerde geld voor de aansluiting Imstenraderweg in te zetten voor de aansluiting N281. In juni 2014 is besloten de helft van het gereserveerde budget voor de aansluiting in te zetten voor verbetering van de A67.

Intensiteiten

Van	Naar	2008
Ten Esschen	Heerlen-Noord	55.000
Heerlen-Centrum	A79	60.000
A79	Heerlen-Zuid	59.000
Landgraaf (Zuid)	Beitel (N300)	36.000
Beitel (N300)	A76	20.000
A76	Nijswiller (N278)	16.000

Externe links

• Aanlegdossier N281

Foto's & Video's

• Fotopagina N281
• Video N281 Simpelveld - Ten Esschen, Youtube