N9 (Frankrijk)
N9 | |||
Begin | Moulins | ||
Einde | Le Perthus (E) | ||
Lengte | 612 km | ||
|
De N9 of RN9 is een route nationale in Frankrijk, gelegen in het Massif Central. De weg bestaat nog uit één kort stukje door het plaatsje Massiac, parallel aan de A75. Dit deel is nog slechts 2 kilometer lang. De oorspronkelijke route was veel langer en verliep vanaf Moulins via Clermont-Ferrand, Béziers en Perpignan naar de grens met Spanje bij Le Perthus over 612 kilometer.
Routebeschrijving
D2009 (Allier)
De ex-N9 is in het departement Allier als de D2009 genummerd. De D2009 begint in de stad Moulins, gelegen aan de rivier de Allier die men ter plaatse oversteekt, waarna de D2009 zuidwaarts loopt, in eerste instantie op vrij korte afstand parallel aan de N7, die aan de overzijde van de rivier loopt. De D2009 kent lange rechte stukken maar voert wel door alle bebouwde kommen. Het landschap is licht glooiend met weilanden en wat bebossing. Vanaf Saint-Pourçain verloopt de D2009 parallel aan de rivier de Sioule. De D2009 voert dan door het stadje Gannat, waar een aansluiting op de A719 is.
D2009 (Puy-de-Dôme)
In het departement Puy-de-Dôme is de ex-N9 ook als de D2009 genummerd. Via Aigueperse, waar een rondweg is, verloopt de weg naar de stad Riom, men kruist hier de A71 zonder aansluiting, waarna de D2009 de oostring van Riom vormt, een stadsweg met 2x2 rijstroken. Tussen Riom en Clermont-Ferrand is de D2009 een belangrijke stadsweg met 2x2 rijstroken en deels ongelijkvloerse aansluitingen. De weg verloopt hier door een verstedelijkte regio rond Clermont-Ferrand, aan de voet van de Monts Dômes.
De D2009 verloopt niet via het centrum van Clermont-Ferrand maar voert als stadsweg met 2x2 rijstroken door het oosten van de stad. Tussen Clermont-Ferrand en Issoire bestaat de ex-N9 grotendeels alleen nog in de vorm van dorpspassages, aangezien de A75 op veel plekken over de oude N9 is aangelegd.
D978 (Puy-de-Dôme)
In de zuidelijke voorsteden van Clermont-Ferrand is de oude route van de N9 als de D978 genummerd, deze verloopt tussen Pérignat-lès-Sarliève en Veyre-Monton. In dit gebied wordt het landschap heuvelachtiger en voert de ex-N9 meer het Massif Central in. De D978 buigt na een aansluiting met de A75 af naar Champeix maar de ex-N9 heeft niet over dit deel verlopen.
D797 (Puy-de-Dôme)
De D797 vormt dan de ex-N9 verder tot Coudes, een dorpje aan de rand van de kloof van de rivier de Allier tot aan Issoire. De D797 kent deels nog inhaalstroken.
D716 (Puy-de-Dôme)
De passage door Issoire is later als de D716 genummerd. De D716 verloopt strak rond het centrum alhoewel er ook een tweede westelijke stadsring is. De D716 begint en eindigt op de A75.
D909 (Puy-de-Dôme)
Zuidelijk van Issoire is de ex-N9 als de D909 genummerd. Tussen Issoire en Lempdes-sur-Allagnon is de A75 oostelijk van de voormalige N9 aangelegd. De D909 kent weinig hoogteverschillen en voert tussen Issoire en Lempdes-sur-Allagnon maar door één andere bebouwde kom.
D909 (Haute-Loire)
Vervolgens voert de D909 in het departement Haute-Loire, door het uiterste westen van het departement door de Gorges de l'Alagnon. Dit is het eerste echt bochtige deel van de ex-N9 door bergachtig gebied, de D909 verloopt ook wat verder westelijk van de A75. De voornaamste bebouwde kom op de route is het plaatsje Lempdes-sur-Allagnon.
D909 & N9 (Cantal)
Men bereikt daarna het departement Cantal, de D909 voert tot Massiac, waar twee kilometer van de weg nog steeds als N9 genummerd is. In Massiac kruist men de N122. De D909 verloopt in het departement Cantal op korte afstand parallel aan de A75 en voert over de 1.114 meter hoge Col de la Fageole. De voornaamste plaats op de route is het stadje Saint-Flour, waar de D909 alleen door het oosten van loopt. Het spectaculairste deel van de D909 in dit gebied is de passage door de Gorges de la Truyère, waar de D909 onder het markante Viaduc de Garabit heen voert, een grote rode boogbrug van de spoorlijn. Daarna verloopt de D909 weer op een hoogvlakte, direct naast de A75.
D809 (Lozère)
De D809 verloopt in het departement Lozère enige tijd over een hoogvlakte op ruim 1.000 meter boven zeeniveau. De weg verloopt over de 1.121 meter hoge Col des Issartets maar kent op dit traject geen echt grote hoogteverschillen. De D809 verloopt in het noorden van Lozère door het stadje Saint-Chély-d'Apcher, zuidelijker volgt een grotere afdaling naar Marvejols, dat op 650 meter hoogte ligt. Daarna voert de weg door de diepe vallei van de rivier de Lot, zuidelijk van Chirac is een groot viaduct van de N88 over het dal heen, waardoor er geen directe uitwisseling tussen de D809 en N88 mogelijk is. Eén van de steilste delen van de ex-N9 ligt ten zuiden van La Canourge, waar de weg via een serie haarspeldbochten stijgt naar 900 meter boven zeeniveau. Vanaf hier verloopt de D809 weer ten westen van de A75.
D809 (Aveyron)
In het departement Aveyron is de ex-N9 ook als de D809 genummerd en verloopt door Séverac-le-Château, waar men de westelijke tak van de N88 kruist. De D809 verloopt hier samen met de A75 over de 888 meter hoge Col d'Engayresque. Daarna volgt een stevige afdaling naar de vallei van de rivier de Tarn bij Aguessac. Aguessac ligt op 370 meter boven zeeniveau, waarna de D809 langs de Tarn naar de stad Millau voert. Tussen Aguessac en Millau telt de weg kortstondig 2x2 rijstroken. In Millau steekt men de rivier de Tarn over, aan de zuidzijde van Millau ligt een fikse stijging naar de Causse du Larzac, die op 700 meter hoogte ligt. Tussen Millau en La Cavalerie telt de D809 deels 2x2 rijstroken.
D609 (Hérault)
In het departement Hérault is de ex-N9 als de D609 genummerd. Zuidelijk van Le Caylar voert de ex-N9 over de Pas de l'Escalette, erna volgt een sterke afdaling naar Lodève. Op dit punt is de D609 niet doorgaand te berijden aangezien de A75 recht over de ex-N9 is gelegd. De weg daalt hier van 750 naar 150 meter boven zeeniveau. Parallel verlopen de D149 en D151 tussen Pégairolles en Lodève.
Zuidelijk van Lodève verloopt de D609 strak naast de A75, het landschap wordt hier snel minder bergachtig. De weg maakt een boog rond het Lac du Salagou en passeert door Clermont-l'Herault. Daarna komt men in de kustregio van de Languedoc. De D609 ontbreekt door de stad Pézenas omdat de ex-N9 rond Pézenas verliep via wat nu de A75 is. Tussen Pézenas en Béziers is de D609 een rechte weg met de A75 op korte afstand ernaast. De D609 verloopt dwars door het centrum van de stad Béziers, doorgaand verkeer kan ook de ringweg nemen, die als de D612 en D64 genummerd is. Na Béziers voert de D609 in zuidwestelijke richting door de kustvlakte naar de grens met het departement Aude.
D6009 (Aude)
In het departement Aude is de ex-N9 als de D6009 genummerd. De weg verloopt hier door de stad Narbonne. De D6009 volgt daarbij de ringweg van Narbonne en niet meer de oude route door het centrum. Zuidelijk van Narbonne kruist men de A61 zonder aansluiting en loopt de D6009 pal naast de A9. De D6009 is zuidelijk van Narbonne een redelijke snelle route, heeft deels inhaalstroken en deels ongelijkvloerse kruisingen en voert niet door noemenswaardige bebouwde kommen. De D6009 voert hier langs het Étang de Sigean en het Étang de Leucate, twee lagunes van de Middellandse Zee.
D900 (Pyrénées-Orientales)
De weg is het in het departement Pyrénées-Orientales als de D900 genummerd. De weg voert langs de kale bergen van Frans Catalonië en is aan de noordkant van de stad Perpignan een voie express met 2x2 rijstroken en ongelijkvloerse kruisingen. Tot ter hoogte van het centrum is de D900 een voie express, daarna verloopt de D900 over het bedrijventerrein van Perpignan en kruist de de rivier de Têt, waar een aansluiting op de N116 is. Zuidelijk van Perpignan verloopt de D900 naar Le Boulou, de laatste plaats van enige omvang in Frankrijk. Daarna stijgt men naar de Col du Perthus op de grens met Spanje, waar in het dorp Le Perthus de grensovergang volgt, en de Spaanse N-II verder gaat naar La Jonquera en Figueras.
Geschiedenis
De N9 werd in 1824 gecreëerd als aftakking van de N7 en verliep vanaf Moulins tot de grens met Spanje bij Le Perthus. De N9 was de voornaamste noord-zuidroute door het Massif Central, een geïsoleerde regio in die tijd. De N9 was toen 612 kilometer lang. De hoeveelheid upgrades aan de N9 waren relatief beperkt, de grootste upgrades waren in de vorm van de uitbouw van de N9 tot autoroute, wat later de A75 zou worden tussen Clermont-Ferrand en Béziers.
Bij de eerste ronde van declasseringen van routes nationales in Frankrijk in 1973 bleef de N9 onaangetast, omdat er nog nauwelijks autoroutes parallel aan de N9 waren opengesteld. Tussen 1972 en 1984 is de N9 tussen Clermont-Ferrand en Lempdes-sur-Allagnon uitgebouwd tot voie express, waarna de oude delen werden hernummerd. De voie express was nog langere tijd als de N9 genummerd, tot het in 1992 werd omgenummerd tot de A75. In de jaren '80 en '90 verdween de N9 op steeds meer plekken tussen Clermont-Ferrand en Pézenas met de openstelling van de A75. De A75 werd vanwege het bergachtige terrein grotendeels op een nieuw tracé gebouwd, zodat de oude N9 op de meeste plekken behouden bleef. Een uitzondering was tussen Coudes en Issoire, waar de snelweg recht over de oude N9 is aangelegd in de nauwe vallei van de rivier de Allier, en over de Pas de l'Escalette ten noorden van Lodève, waar de oude N9 ook verdween door de bouw van de A75.
Vanaf 1992 bestonden de volgende delen nog als N9:
- Moulins - Clermont-Ferrand (101 km)
- passage door Massiac (2 km)
- Clermont-l'Herault - Le Perthus (190 km)
In 2006 volgde een grote nationale ronde van declasseringen van routes nationales in Frankrijk, hiermee verdween het grootste deel van de N9 die nog bestond. Na 2006 bestonden nog de passage door Massiac (2 km) en het traject Pézenas - Béziers (21 km). Nadat het laatste deel van de A75 werd opengesteld is in 2016 de voie express N9 langs Pézenas opgewaardeerd naar A75 en is het deel tussen Pézenas en Béziers gedeclasseerd naar de D609, zodat enkel nog de twee kilometer lange passage door Massiac overbleef van de oorspronkelijk 612 kilometer lange noord-zuidverbinding.
De ex-N9 is een zeer rustige weg door het Massif Central. Voordat de A75 en A9 gereed kwamen zijn diverse kleine aanpassingen aan de N9 uitgevoerd. In 1964 is een omlegging bij Saint-Chély-d'Apcher gerealiseerd. In 1974 is de weg tussen Aumont-Aubrac en Marvejols gemoderniseerd vanwege de lange hellingen. In 1978 is de N9 tussen Sévérac-le-Château en de Col d'Engayresque gemoderniseerd en in 1987 is de afdaling naar Aguessac gemoderniseerd. In 1980 is de N9 tussen Aguessac en Millau deels naar 2x2 rijstroken verbreed. In 1977 is een deel van de N9 tussen Millau en Le Cavalerie naar 2x2 rijstroken verbreed.
Zuidelijker in Frans-Catalonië zijn enkele upgrades aan de N9 uitgevoerd. In 1968 is de weg zuidelijk van Salses naar drie rijstroken verbreed. In 1972 opende de bypass van Salses en in 1974 opende de rondweg van Sigean. Bij Perpignan is de D900 als voie express uitgevoerd. Dit is het enige deel van de ex-N9 dat als voie express is uitgevoerd en niet later is omgenummerd tot autoroute.
Openstellingsgeschiedenis
De openstellingsgeschiedenis van de Rocade Ouest de Perpignan (D900).
traject | lengte | datum |
---|---|---|
Pénetrante Nord de Perpignan | 7,9 km | 00-08-1974 |
Rocade Nord-Ouest de Perpignan | 1,7 km | 05-04-2013 |
Grande rocade Ouest | 2,5 km | 25-07-2018 |
Pont Têt | 0,8 km | 08-04-2021 |
Referenties