Nationalstrasse
De Nationalstrasse is een netwerk van wegen die door de federale regering in Zwitserland wordt beheerd. Hieronder vallen de meeste Autobahnen en Autostrassen, evenals Hauptstrassen (alleen co-financiering). Het komt niet volledig overeen met het netwerk van Autobahnen, aangezien enkele Autobahnen onder het beheer van kantons vallen, maar wel onderdeel zijn van de nationale wegnummering. Per 31 december 2019 was het netwerk van Nationalstrassen 1.858 kilometer lang.[1] Het geplande Nationalstrassennet is 1.893 kilometer lang.
Wegbeheer
De federale wegbeheerder is het Bundesamt für Strassen (ASTRA).[2] In het Engels noemt ASTRA zich het Federal Roads Office (FEDRO), in het Frans l'Office fédéral des routes (OFROU) en in het Italiaans l'Ufficio federale delle strade (USTRA). ASTRA is in 1998 gecreëerd als onderdeel van het ministerie van Umwelt, Verkehr, Energie und Kommunikation (UVEK).
ASTRA beheert alleen de Nationalstrassen die als Autobahn of Autostrasse zijn uitgevoerd. De federale regering financiert ook de Hauptstrassen, maar deze zijn in het beheer van de kantons en dus feitelijk Kantonsstrassen. De Hauptstrassen zijn tezamen 2.261,6 kilometer lang.
Geschiedenis
Tot de jaren '50 was het wegbeheer een taak van de kantons. Het was in 1958 dat de federale regering zich met de wegenbouw bemoeide, door een verdrag met Italië voor de bouw van de Tunnel du Grand Saint-Bernard. Op 21 juni 1960 nam het Zwitserse parlement een wet aan waarin de federale regering het beheer van belangrijke wegen op zich nam, de start van de Nationalstrasse. Voorzien werd een netwerk van 1.840 kilometer Nationalstrassen.
Het netwerk van Nationalstrassen werd in drie klassen opgedeeld;
| klasse | kenmerken | uitvoering |
|---|---|---|
| 1e klasse | wegen voor uitsluitend gemotoriseerd verkeer met gescheiden rijbanen en ongelijkvloerse kruisingen | Autobahn |
| 2e klasse | wegen voor uitsluitend gemotoriseerd verkeer, zonder gescheiden rijbanen maar met veelal ongelijkvloerse kruisingen | Autostrasse |
| 3e klasse | algemene hoofdwegen, bij voorkeur semi-ongelijkvloers en rond in plaats van door plaatsen | Hauptstrasse |
Men gebruikte in die tijd de prefix 'N' voor Nationalstrassen, ongeacht wat voor status de weg had. De autosnelwegen in Zwitserland stonden daarom lange tijd bekend onder hun N-nummer. In 1963 opende de eerste Nationalstrasse als Autobahn, een deel van de A1 tussen Genève en Lausanne. Het geplande netwerk van Nationalstrassen werd in 1970 en 1986 uitgebreid. Het netwerk is grotendeels in 20 jaar aangelegd, met uitzondering van een aantal ontbrekende schakels of routes die pas later ontwikkeld zijn. In 1985 werd een Autobahnvignet ingevoerd ter financiering van de Nationalstrassen. In 1996 werd de wegnummering aangepast en werd onderscheid gemaakt tussen Autobahnen/Autostrassen (A) en Hauptstrassen (H). De Hauptstrassen worden alleen door de federale regering gefinancierd, het wegbeheer ligt hier bij de kantons. De prefix 'N' wordt sindsdien niet meer algemeen gebruikt op de bewegwijzering.
Het huidige geplande netwerk van Nationalstrassen is 1.892,5 kilometer lang, daarvan was eind 2015 1823,3 kilometer aangelegd.[3]
Lijst van Nationalstrassen
| No.[4] | Wegen | Route |
|---|---|---|
| N1 |  |
St. Julien (F) - Genève - Lausanne - Bern - Zürich - St. Gallen - St. Margrethen |
| N2 |   |
Hagnau (D) - Basel - Luzern - Gotthardtunnel/pass - Lugano - Chiasso (I) |
| N3 |   |
Basel (F) - Zürich - Sargans / Thusis-Süd - Tiefencastel - Silvaplana |
| N4 |  |
Thayngen (D) - Schaffhausen - Zürich - Cham - Altdorf |
| N5 |   |
Luterbach - Solothurn - Biel/Bienne - Neuchâtel - Yverdon |
| N6 |    |
Boncourt (F) - Délemont - Biel/Bienne - Bern - Spiez - Kandersteg - Gampel |
| N7 |  |
Winterthur - Kreuzlingen (D) |
| N8 |  |
Wimmis - Spiez - Interlaken - Brünigpass - Lopper |
| N9 |  |
Vallorbe (F) - Lausanne - Sion - Brig - Gondo (I) |
| N10 |   |
Thielle - Murten |
| N12 |  |
Vevey - Fribourg - Bern |
| N13 |   |
Kreuzlingen - St. Margrethen - Sargans - Chur - San Bernardino - Bellinzona - Locarno |
| N14 |  |
Luzern - Cham - Wädenswil |
| N17 |  |
Niederurnen - Glarus |
| N18 |  |
Hagnau - Delémont |
| N20 |  |
Neuchâtel - La Chaux-de-Fonds - Le Locle (F) |
| N21 |   |
Martigny - Grand Saint-Bernard (I) |
| N22 |  |
Pratteln - Liestal - Sissach |
| N23 |   |
Grüneck - Rorschach |
| N24 |  |
Mendrisio – Gaggiolo |
| N25 |  |
St. Gallen-Winkeln - Appenzell |
| N28 |  |
Landquart - Klosters - Vereinatunnel |
| N29 |  |
Thusis - Silvaplana |
| N31 |  |
Perly - Genève |
| N32 | |
Aarau - Aarau-Ost |
| N33 |  |
Zürich - Kloten |
| N34 |  |
Brüttisellen - Rapperswil - Reichenburg |
| N35 |  |
Zürich-Aubrugg - Milchbucktunnel |
| N36 |  |
Limmattaler Kreuz - Zürich-Sihlquai |
| N37 |  |
Zürich-Brunau - Zürich-Sihlquai |
| N38 | Mendrisio - Stabio (I) |