Pont Adolphe

Pont Adolphe Adolphe-Bréck
Overspant	Pétrusse
Rijstroken	3+1
Totale lengte	153 meter
Hoofdoverspanning	84,65 meter
Hoogte brugdek	42 meter
Openstelling	24-07-1903
Verkeersintensiteit	? mvt/etmaal
Locatie	kaart

De Pont Adolphe, ook wel bekend als de Adolphe-Bréck of Nei Bréck, is een boogbrug in Luxemburg. De brug is gelegen aan de zuidkant van het centrum van Luxembourg.

Kenmerken

Zij-aanzicht van de brug.

De Pont Adolphe is een monumentale natuurstenen boogbrug. De brug heeft een hooggelegen dek met daar onder twee grote bogen, met daarop kleinere boogoverspanningen. Het brugdek heeft een breedte van 17,20 meter. De brug kent 14 bogen waarvan er 6 de overspanningen van de brug vormen. De middelste overspanning, die bestaat uit twee bogen die parallel aan elkaar lopen, is met een lengte van 84,65 meter de hoofdoverspanning van de brug. De hoofdoverspanning wordt verstevigd door 8 bogen (4 aan iedere zijde) met een lengte van 5,40 meter, die zich boven de hoofdoverspanning bevinden. Aan weerszijden van de hoofdoverspanning bevinden zich 2 overspanningen met een lengte van 21,60 meter. De brug is in totaal 153 meter lang. De buitenste twee overspanningen zijn aanzienlijk kleiner met een lengte van 6 meter.

De brug heeft een brugdekhoogte van 42 meter en is één van de drie grote dalviaducten in Luxembourg. Het brugdek is 18,7 meter breed en heeft twee rijstroken van de N2 richting zuiden, een trambaan en voetpaden aan weerszijden. Daarnaast ligt er onder het brugdek een aparte baan voor voetgangers en fietsers. Zowel vanaf het brugdek als vanaf de daaronder gelegen baan heeft men uitzicht over Luxembourg en het dal.

De brug overspant het dal van de Pétrusse. De brug verbindt het centrum van de stad met het station, dat zuidelijk van de brug ligt. De brug is wereldberoemd om haar ontwerp en kent meerdere replica's, waarvan de Walnut Lane Bridge in Philadelphia de bekendste is.

Geschiedenis

Voorgeschiedenis

Het Verdrag van Londen maakte dat de verdedigingswerken van Luxembourg hun praktisch nut verloren. Er was geen strategisch belang meer de vesting Luxembourg te verdediging. Vanaf dat moment ging men buiten de vesting bouwen waardoor de stad vooral richting het, in 1859 geopende, station in het zuiden uitbreidde. Om de Pétrusse over te steken was enkel de Al Bréck beschikbaar. Er werd gevreesd voor een overbelasting van die brug vanwege de verwachte toename van het (gemotoriseerd) verkeer tussen het centrum en zuiden van de stad. De Al Bréck, die destijds nog maar een brugdekbreedte 5,50 meter had, zou de verkeersdrukte niet meer aankunnen.

Daarom huurde de Luxemburgse regering in 1896 Albert Rodange om plannen voor een nieuwe brugverbinding over de Pétrusse te maken. Na de beste plek voor de brug te hebben vastgesteld, stelde Rodange de bouw van een stenen brug met meerdere middelgrote bogen voor. Rodange mistte ervaring in de bruggenbouw. Daarom werd de Fransman Paul Séjourné uitgenodigd, die veel ervaring had in het ontwerpen van vergelijkbare viaducten in Zuid-Frankrijk. Séjourné was het grotendeels eens met de beslissingen van Rodange, maar veranderde het ontwerp van de brug wel radicaal. Waar Rodange had gekozen voor meerdere middelgrote bogen, koos Séjourné voor één grote centrale boog met aan weerszijden kleinere en middelgrote bogen. Het door Séjourné gewijzigde plan werd uiteindelijk definitief en wordt als het meesterwerk van Séjourné beschouwd.

Bouw

Op 14 juli 1900 werd de eerste steen voor de brug gelegd. Om het gewicht van de brug te kunnen dragen is er bij de bouw gebruikgemaakt van gewapend beton, dat destijds nog niet veel werd gebruikt in de bruggenbouw. De brug bestaat echter grotendeels uit zandsteen. De brug werd drie jaar na het begin van de bouw op 24 juli 1903 geopend voor wegverkeer. Op 20 april 1904 opende een tramlijn over de brug. Bij de opening was de Pont Adolphe de grootste stenen boogbrug ter wereld.

Latere aanpassingen

In 1928 werd de tramlijn die over de brug liep geëlektrificeerd. Tussen 1960 en 1961 is de brug die eerder 16 meter breed was, verbreed naar 17,20 meter. Daarnaast werd er op verscheidene plekken van het brugdek gewapend beton aangebracht. In 1976 heeft men kleine aanpassingen aan de tramlijn gedaan. Verder werd de brug in 1976 voorzien van een nieuw wegdek.

In 1990 begon de Luxemburgse overheid een onderzoek naar de staat van de inmiddels bijna 90 jaar oude brug. Uit het onderzoek bleek dat er tekenen waren van grote schade aan zowel het metselwerk als het staalwerk. Tussen september 2003 en augustus 2004 werd de hoofdoverspanning verstevigd door de toevoeging van 258 stalen staven.

Renovatie

De fiets/voetgangerspassage die onder de brug hangt.

De brug is tussen 2013 en 2017 gerenoveerd in het kader van het LuxTram project, dat de heraanleg van de Luxemburgse tram omvatte. Tussen september 2013 en maart 2014 is er een tijdelijke brug parallel aan de Pont Adolphe gebouwd. De tijdelijke brug werd geopend voor verkeer op 14 april 2014. De werkzaamheden aan de brug waren op 25 maart 2017 afgerond. Bij de renovatie is de brug, decennia na een eerdere verbreding, opnieuw met 1,50 meter verbreed.

Bij de renovatie is de brug heringericht. Er waren oorspronkelijk vier rijstroken, namelijk 3 rijstroken voor algemeen verkeer richting zuiden en 1 rijstrook voor een busbaan richting noorden. Na de renovatie waren er nog twee rijstroken voor verkeer richting zuiden over. In 2021 is de Place de Metz ten zuiden van de brug heringericht.

Tijdens de renovatie is ook een fietspad en voetpad onder het brugdek gehangen, tussen de twee grote bogen in. Voetgangers en fietsers hebben sindsdien twee niveaus om over de brug te reizen.

Naamgeving

De brug is vernoemd naar de hertog en groothertog Adolf van Luxemburg. Van 1839 tot 1866 heeft hij als laatste hertog geheerst over de graafschap Nassau. Verder is Adolf van Luxemburg van 1890 tot 1905 groothertog van Luxemburg geweest. Mede doordat de brug vernoemd is naar Adolf van Luxemburg wordt deze ook vaak gezien als een nationaal symbool van Luxemburg.

Verkeersintensiteiten

Er zijn geen verkeersintensiteiten bekend van de brug.