Noordtunnel

Noordtunnel
Kruist	Noord
Lengte	540 meter
Openstelling	1992
Intensiteit	101.400 mvt/dag
Tunnelcategorie	C
Locatie	kaart

De Noordtunnel, ook wel de Tunnel onder de Noord, is een tunnel in Nederland, gelegen in de A15 bij Alblasserdam. De tunnel gaat onder de rivier de Noord door, en kent een gesloten deel van 540 meter lengte.

Kenmerken

De Noordtunnel ligt in het oosten van de agglomeratie Rotterdam en in het noorden van de regio Drechtsteden. Dichtbijgelegen plaatsen zijn Alblasserdam, Ridderkerk en Hendrik-Ido-Ambacht. Het centrum van Dordrecht ligt op circa 5 kilometer afstand en Rotterdam op 12 kilometer. Het is de oostelijkste grote tunnel van de regio Rotterdam. De tunnel loopt onder de rivier de Noord door, een korte rivier tussen de Merwede en de Lek, die ter plekke overgaat in de Nieuwe Maas. Ten zuiden van de tunnel ligt de Brug over de Noord, gelegen in de N915 en nog iets zuidelijker ligt de tunnel van de Betuweroute. De Noordtunnel telt twee buizen met elk 3 rijstroken. Direct ten oosten van de tunnel begint de uitvoegstrook naar de afrit Alblasserdam. Direct ten westen van de tunnel begint de uitvoegstrook naar de afrit Hendrik-Ido-Ambacht.

De aanleg van de tunnel kostte ongeveer 400 miljoen gulden (180 miljoen euro) waarvan 'Exploitatiemaatschappij Tunnel onder de Noord' ongeveer 300 miljoen gulden betaalde.

Geschiedenis

De tunnelsegmenten in bouw in 1989.

De Noordtunnel is relatief laat opgeleverd. In november 1939 is de Brug over de Noord opengesteld, destijds onderdeel van rijksweg 15, als boogbrug die het verkeer van Rotterdam richting de Betuwe verwerkte. Met de aanleg van de rijksweg 15 werd in de jaren 1930 begonnen als een enkelbaans rijksweg. Daarentegen werd gelijktijdig rijksweg 12 wel direct als autosnelweg aangelegd. In 1964 werd de A15 tussen Alblasserdam en Gorinchem opengesteld voor het verkeer, maar het verkeer moest nog decennia over de smalle brug over de Noord.

Pas eind jaren 80 werd begonnen met de aanleg van de Noordtunnel. De capaciteit van de brug over de Noord was ontoereikend: er waren destijds 1x4 rijstroken zonder fysieke rijrichtingscheiding. In februari 1992 is de Noordtunnel opengesteld voor het verkeer met 2x3 rijstroken. Hiermee waren de files voor de Brug over de Noord direct opgelost. Tot op de dag van vandaag is de capaciteit van de Noordtunnel toereikend.

Tol

De Noordtunnel is aangelegd met schaduwtol, een PPS-constructie waarbij de bouwer een bedrag krijgt per gepasseerd voertuig gedurende een contractueel vastgelegde periode. De Noordtunnel was de eerste met deze constructie in Nederland, 4 jaar later gevolgd door de Wijkertunnel. Het contract voor de Noordtunnel met deze financieringsmethode werd op 30 december 1988 gesloten. Omdat de hoeveelheid verkeer veel hoger uitviel dan waar men in de jaren '90 beleidsmatig vanuit ging, moet de overheid beduidend meer geld betalen dan als een andere PPS-vorm was toegepast, zoals betalingen op basis van beschikbaarheid. In 2022 loopt de financieringsafspraak af waarna het eigendom van de tunnel door Exploitatiemaatschappij Tunnel onder de Noord wordt overgedragen aan het Rijk. Na overdracht zal waarschijnlijk een renovatie van de tunnel plaatsvinden.

Verkeersintensiteiten

In 1990 maakten reeds 67.000 voertuigen per etmaal van de enkelbaans, vierstrooks brug over de Noord gebruik. In 2002 was de hoeveelheid verkeer door de Noordtunnel gegroeid naar 92.000 voertuigen per etmaal en 97.000 voertuigen in 2006. Omdat de ontwikkelingen in met name Gorinchem niet stil stonden namen de intensiteiten verder toe. In 2010 maakten dagelijks circa 106.000 voertuigen van de Noordtunnel gebruik. In 2015 reden gemiddeld 101.400 voertuigen door de tunnel. De Noordtunnel is hiermee druk, maar nog niet significant overbelast.

Van de Brug over de Noord maakten in 2010 nog 17.400 voertuigen gebruik.