Silezisch stedengebied

Katowice.

Het Silezisch stedengebied, ook wel Opper-Silezië (Pools: Górnośląski Okręg Przemysłowy) - GOP, is een agglomeratie in Polen, bestaande uit een aantal grote steden met een industriële achtergrond. Het is gelegen in het voievodschap Śląskie in het zuiden van Polen. Het directe stedelijk gebied telt 2,7 miljoen inwoners en 5,3 miljoen in de regio. De grootste stad is Katowice.

Inleiding

Het Silezisch stedengebied bestaat uit een groot aantal steden die aan elkaar vastgegroeid zijn, met als centrum de stad Katowice. Dit stedengebied telt zo'n 2,7 miljoen inwoners. De ruimere regio is ook dichtbevolkt, met namelijk het voorland van de Beskiden en het Tatragebergte. Wanneer het ruimere gebied in beschouwing wordt genomen vallen ook grotere steden als Kraków en het Tsjechische Ostrava onder de metropool. De bevolkingsdichtheid is niet zo heel erg hoog, veelal tussen 1.500 en 2.500 inwoners per km². Het landschap is licht heuvelachtig, stedelijk en industrieel. Er stromen geen grote rivieren direct door het stedelijk gebied, maar zowel de Odra als de Wisła zijn niet ver weg. Het directe stedelijk gebied van Gliwice tot Jaworzno meet ongeveer 60 kilometer van oost naar west, en circa 20 kilometer van noord naar zuid. De metropool die ook Kraków en Ostrava omvat is veel groter. Het Poolse laagland dat voornamelijk naar het noorden ligt, gaat zuidwaarts over in de Beskiden en de Tatra, het hoogste gebergte van Polen met toppen tot uiteindelijk bijna 2500 meter boven zeeniveau. Deze hoogste toppen liggen echter voornamelijk ten zuiden van Kraków. Rondom het stedelijk gebied liggen uitgestrekte bossen. Het Silezisch stedengebied is qua opzet enigszins te vergelijken met het Duitse Ruhrgebied.

Steden

Het Węzeł Gliwice-Sośnica, sinds 2011 het grootste knooppunt van centraal-Europa.

Stad	Inwoners
Katowice	312.000
Sosnowiec	223.000
Gliwice	197.000
Zabrze	189.000
Bytom	185.000
Ruda Śląska	145.000
Tychy	130.000
Dąbrowa Górnicza	129.000
Chorzów	114.000
Jaworzno	95.000

Wegennet

Het wegennet van het Silezisch stedengebied.

Het Silezisch stedengebied heeft een dicht wegennet, dat nog maar beperkt hoogwaardig is uitgebouwd. De belangrijkste doorgaande snelweg is de A4, die vanaf Wrocław naar Kraków loopt. De A1 wordt de primaire noord-zuidas vanaf Łódź naar Ostrava. De A1 bedient het westelijk deel van het stedengebied, waaronder de stad Gliwice. De S1 vormt de oostelijke bypass, en bedient voornamelijk de regio Katowice. De S86 is een korte snelweg tussen Sosnowiec en Katowice. De belangrijkste stedelijke expressweg is de drogowa trasa średnicowa, een 2x3 klasse GP autoweg van Katowice naar Gliwice. In de toekomst worden meer snelwegen in de regio gebouwd en worden bestaande droga krajowa opgewaardeerd naar droga ekspresowa.

Geschiedenis

Het Silezisch stedengebied is van oudsher uit ontsloten geweest over de weg. In de jaren 80 werd de A4 tussen Katowice en Kraków opgeleverd, maar pas in 2005 werd de A4 rond Gliwice en Katowice opengesteld, direct met 2x3 rijstroken. Sinds 2010 worden de eerste delen van de A1 bij Gliwice opengesteld. Oorspronkelijk was er door de Duitsers een Reichsautobahn naar Gliwice voorzien. De 1x4-strooks DK88 rond Gliwice is een overblijfsel hiervan. De wat oudere expresswegen zijn de S1 en S86, die in de jaren 80 zijn opengesteld. Tussen 2005 en 2011 is de DTŚ tussen Katowice en Zabrze opengesteld als een nieuwe stedelijke expressweg. Hierdoor lopen er op korte afstand twee hoogwaardige oost-westroutes, de A4 en de DTŚ. In 2012 is de A1 door het stedelijk gebied voltooid.

Toekomst

Het geplande snelwegennet in het Silezisch stedengebied is grotendeels voltooid. De belangrijkste ontbrekende schakel is de S1 tussen Tychy en Bielsko-Biała. Ook moet de DK1 tussen Podwarpie en Dąbrowa Górnicza opgewaardeerd worden tot droga ekspresowa.

Verkeersintensiteiten

Aangezien veel snelwegen nog maar kort zijn opengesteld, zijn er nog weinig betrouwbare verkeersgegevens beschikbaar. Wel telde de A4 5 jaar na opening al 75.000 voertuigen per etmaal. Op de S86 bevindt zich het drukste punt van het totale wegennet dat door de GDDKiA wordt beheerd, namelijk 104.000 voertuigen per etmaal in Sosnowiec. De DTŚ door Katowice telt waarschijnlijk ook meer dan 100.000 voertuigen per etmaal.