Praag

Praha (Nederlands exoniem: Praag) is de hoofdstad van Tsjechië. De stad telt 1.319.000 inwoners en heeft een eigen district binnen Tsjechië. Het is één van de bekendste toeristensteden van Europa.

Inleiding

Praag is centraal gelegen in de westelijke helft van Tsjechië. De stad ligt aan de rivier de Vltava (Moldau). Ten zuiden van de stad stroomt de rivier de Berounka in de Vltava. De bekende rivier de Labe (Elbe) blijft een eindje buiten de stad. De omgeving van Praag bestaat uit lage heuvels, binnen het stedelijk gebied zijn soms forse hoogteverschillen. De stad heeft een goedbewaard en zeer toeristisch centrum. De stad is een mix van laagbouw met vrijstaande huizen, lage appartementengebouwen met hoge dichtheden en groots opgezette flatwijken verder buiten het centrum. De luchthaven van Praag ligt ten noordwesten van de stad. De meeste industrie zit in het oosten van Praag, en de stad heeft ook een kleine industriehaven.

Praag is het centrum van Tsjechië, men kan per spoor en weg alle kanten op. Het is daardoor ook de grootste stad van Tsjechië. De stad Praag ligt in een verder relatief dunbevolkt gebied, de dichtstbijzijnde grotere steden liggen veelal minimaal 50 kilometer verderop. Naar het zuidwesten liggen beboste heuvels, evenals naar het zuidoosten, maar de overige omgeving is relatief vlak met weilanden. Het district Praag is volledig omgeven door de regio Středočeský. Praag ligt circa 120 kilometer ten zuidoosten van Dresden, 215 kilometer ten zuidwesten van Wrocław, 280 kilometer ten westen van Ostrava, 200 kilometer ten noorden van Linz en 250 kilometer ten oosten van Nürnberg.

Wegennet

Praag is het centrum van het Tsjechische wegennet, en veel belangrijke snelwegen (dálnice) beginnen in Praag. Het wegennet is radiaal van karakter, met twee incomplete ringwegen. De D0 vormt de nog onvolledige snelwegring. De D1 naar Brno en Ostrava begint in de stad, evenals de D5 naar Plzeň, de D6 naar Karlovy Vary, de D7 naar Chomutov, de D8 naar Ústí nad Labem, de D10 naar Liberec en de D11 naar Hradec Kralové. De D4 begint even buiten Praag, en de D3 moet op termijn bij Praag beginnen.

De D0 vormt de buitenring van de stad, en loopt veelal in de buurt van de districtsgrenzen. Momenteel is de west- en zuidring voltooid. De MO, ook wel bekend als de Městský okruh, vormt de stadsring van Praag, en omcirkelt het centrum. Deze is aan de zuid-, west- en noordzijde voltooid en kent diverse tunnels, waaronder de 6,4 kilometer lange Tunel Blanka. Het overige wegennet van Praag bestaat uit een aantal radialen die weliswaar geen formele snel- of expresswegstatus hebben, maar wel hoogwaardig uitgebouwd zijn. De meesten zijn 4 tot 10 kilometer lang, en zijn vaak verlengstukken van de D-wegen die in Praag beginnen. De stad Praag heeft één van de betere snelwegennetten van Centraal-Europa, dat nog volop ontwikkeld wordt.

Geschiedenis

Al in de jaren 30 waren er plannen voor de eerste snelwegen in Tsjechië, die uiteraard in Praag zouden moeten beginnen. Heel veel kwam hier nog niet van terecht. In 1971 werd de eerste snelweg opengesteld, namelijk de D1 en de aansluitende Chodovská radiála, die Praag vanuit het zuidoosten ontsloot. Ook in 1971 opende het eerste deel van de D7. Verder werd eind jaren 70 begonnen met de Radlická radiála, die uiteindelijk in 1980 werd opengesteld. In de jaren 80 werden diverse snelwegen aangelegd in en rond Praag, waarvan de Jižní spojka de belangrijkste was, en het transitverkeer door Praag verwerkte. Ook de noordelijke Prosecká radiála en de zuidelijke Chuchelská radiála werden in die tijd opengesteld.

In de jaren '90 werd relatief weinig in Praag gebouwd. Wel werd jaren 90 aan de D5 naar Plzeň gebouwd, maar dit was vrij ver buiten de stad. Begin 2000 werd de prioriteit gegeven aan de expresswegen, waarbij bijvoorbeeld de R6 werd aangelegd richting Karlovy Vary. Ook werd in 2000 en 2001 het westelijke deel van de D0 opengesteld. Een nogal duur project was de westring van de MO, die in 2004 voltooid werd. De westring ligt voornamelijk ondergronds. In 2008 werd de D6 op Praag aangesloten. Een belangrijke openstelling was de D0 ten zuiden van Praag langs, die eind 2010 werd opengesteld, waarmee de Jižní spojka significant werd ontlast. In 2015 opende het noordelijk deel van MO, inclusief de 6,4 kilometer lange Tunel Blanka.

Toekomst

In de toekomst moet het snelwegennet rond Praag nog aanzienlijk worden uitgebreid. Dit zijn vanwege de vele kunstwerken dure projecten. Op relatief korte termijn moet het oostelijk deel van de D0 worden aangelegd. Op de wat langere termijn, moet het oostelijk deel van de MO worden aangelegd, evenals het noordelijk deel van de D0, zodat Praag twee volledige ringwegen krijgt. Ook moeten de radialen dan bijna allemaal doorgetrokken worden naar de MO, zodat een heus spinnewebsysteem zal ontstaan. De aanlegkosten van deze wegen zijn nogal hoog vanwege de vele benodigde tunnels. Wel zijn in het verleden ruimtereserveringen uitgevoerd bij het bouwen van de nieuwere wijken van Praag, zodat vaak wel wat ruimte beschikbaar is.

Verkeersintensiteiten

De drukste snelweg van Praag is de Barrandovský Most, de brug over de Vltava, onderdeel van de Jižní spojka. Dit deel verwerkt 140.000 voertuigen per etmaal. Vrijwel de gehele Jižní spojka verwerkt zo'n 100.000 voertuigen per etmaal. Ook druk is de D1 in de buurt van Praag. De andere invalswegen zijn wat minder druk, het verkeer wordt redelijk goed gespreid. De meeste invalswegen tellen 40.000 tot 60.000 voertuigen per etmaal.