Programa de Autopistas Nacionales Españolas
Het Programa de Autopistas Nacionales Españolas, ook wel het Plan de Autopistas Nacionales Españolas (PANE) was een ontwikkelingsplan voor autopistas in Spanje. Het PANE werd in 1967 gelanceerd als onderdeel van het Plan de Desarrollo de España (ontwikkelingsplan van Spanje). Dit leidde tot de bouw van de eerste autopistas in Spanje gedurende de late jaren '60 en begin jaren '70.
Geschiedenis
In de jaren '60 begon de economie van Spanje flink te groeien en het wagenpark was gegroeid tot 1 miljoen auto's, waardoor het verkeer in en rond de grote steden problematisch begon te worden. Spanje had destijds een netwerk van enkelbaans wegen, deels opgewaardeerd, maar grotendeels smal, bochtig en traag. Vanaf het eerste ontwikkelingsplan van 1964 werd nog niet direct de bouw van autopistas opgenomen, alhoewel in 1963 al de eerste tolweg van Spanje opende op de corridor N-VI door de Guadarramatunnel ten noordwesten van Madrid.
Het Programa de Autopistas Nacionales Españolas (PANE) van 1967 voorzag in de bouw van 6.430 kilometer autopista, wat eind jaren '70 gereed moest zijn.[1] Later werd gesproken van een geplande 3.000 kilometer autopista in 1979.[2] De bouw ging meteen van start, met name in het noordoosten van Spanje werd een netwerk van tolwegen gebouwd, voornamelijk de AP-2, AP-7 en AP-68. Elders in Spanje werden korte stukken autopista aangelegd in die tijd, zoals de AP-1, de AP-4, de AP-8, het eerste deel van de AP-9 en de eerste rijbaan van de AP-66.
Tegen eind jaren '70 liep het programma echter behoorlijk achter op schema, begin jaren '80 werd vastgesteld dat van de geplande 6.430 kilometer maar een derde gerealiseerd was, zo'n 1.800 kilometer. Vanaf de jaren '80 begon het verdubbelen van de radiale wegen van Madrid meer prioriteit te krijgen. Dit waren de eerste generatie tolvrije autovías. Afgezien van een opleving in de periode 2000-2010 waren de hoogtijdagen van de tolwegen in Spanje vooral de jaren '70. Het verkeersaanbod in Spanje bleek te laag om concessionairs geïnteresseerd te krijgen voor de bouw van meer autopista's, waardoor het oorspronkelijke plan van 1967 grotendeels onvoltooid bleef.
Geplande autopistas
| naam | traject | lengte | opmerkingen |
|---|---|---|---|
| Autopista del Mediterráneo | La Jonquera - Barcelona - Valencia - Murcia - Granada | 830 km | tussen Valencia en Alicante door het binnenland |
| Autopista del Cantábrico | Behobia - San Sebastián - Bilbao - Oviedo | 370 km | |
| Autopista de la Costa del Sol | Málaga - Algeciras | 110 km | |
| Autopista Norte-Sur | San Sebastián - Vitoria - Logroño - Soria - Madrid - Toledo - Sevilla | 810 km | |
| Autopista Noroeste-Levante | León - Valladolid - Madrid - Valencia | ? km | geplande lengte onbekend, circa 650 km |
| Autopista del Ebro | Barcelona - Lleida - Zaragoza - Soria | 350 km | zou bij Soria op de Autopista Norte-Sur aansluiten |
| Autopista de Portugal | Fuente Obejuna - Badajoz | 90 km | zijtak van de Autopista Norte-Sur, beginpunt in het uiterste westen van de provincie Córdoba |
Referenties
| Wegenplannen in Spanje |
|---|
|
Circuito Nacional de Firmes Especiales (1926) • Plan Peña (1940) • Plan de Modernización de carreteras (1950) • 1e Plan General de Carreteras (1961) • Plan REDIA (1967) • Programa de Autopistas Nacionales Españolas (1967) • 2e Plan General de Carreteras (1984) • Plan Director de Infraestructuras (1993) • Programa de Autopistas de Peaje (1997) • Plan de Infraestructuras (2000) • Plan Estratégico de Infraestructuras y Transporte (2005) • Plan de Infraestructuras, Transporte y Vivienda (2012) • Plan Extraordinario de Inversión en Carreteras (2017) |