Zuid-Holland

Deze pagina behandelt de algemene gegevens en het wegennet in de provincie Zuid-Holland. Voor de pagina over het overheidsorgaan Zuid-Holland, de wegbeheerder van de provinciale wegen in de provincie zie Zuid-Holland (wegbeheerder).

Hoofdstad	Den Haag
Grootste stad	Rotterdam
Oppervlakte	3.308 km²
Inwonertal	3.560.205
Lengte snelwegennet	290,8 km
Eerste snelweg	1937
Afkorting	ZH

Zuid-Holland is een provincie van Nederland, gelegen in het westen van het land. De provincie is met ruim 3,5 miljoen inwoners de dichtstbevolkte provincie van Nederland. Met een oppervlakte van 3.308 km² is het gemiddeld in omvang. De bevolkingsdichtheid is met ruim 1.300 inwoners per vierkante kilometer het hoogste van Nederland. De hoofdstad is Den Haag, de grootste stad is Rotterdam.

Inleiding

Zuid-Holland ligt in het westen van Nederland, aan de Noordzee. Het grenst in het noorden aan Noord-Holland, in het oosten aan Utrecht en Gelderland en in het zuiden aan Noord-Brabant en Zeeland. De hoofdstad Den Haag ligt vlakbij zee in het westen, terwijl de grootste stad Rotterdam in het zuidwesten ligt. De provincie is sterk stedelijk in karakter, alhoewel er vrij uitgebreide agrarische gebieden zijn, met name in het noordoosten en zuidwesten. Naast voornoemde steden tellen ook Leiden, Zoetermeer en Dordrecht meer dan 100.000 inwoners. Andere grotere plaatsen zijn Delft, Gouda, Alphen aan den Rijn, Gorinchem en Spijkenisse. Zuid-Holland wordt doorkruist door de grote rivieren van Nederland, namelijk de Waal die overgaat in de Merwede en het Hollandsch Diep, de Maas die daar in uitkomt, de Lek die overgaat in de Oude Maas door Rotterdam en diverse kleine riviertjes daaromheen. Het eiland Goeree-Overflakkee behoort ook tot de provincie Zuid-Holland.

Wegennet

Vanwege de hoge bevolkingsdichtheid heeft Zuid-Holland een zeer dicht wegennet, met bijna 300 kilometer autosnelweg. Het wegennet wordt met name in de zuidelijke helft gekenmerkt door grote oeververbindingen. Over het algemeen is het hoofdwegennet zeer druk bereden. De Van Brienenoordbrug is de drukste weg van Nederland. De A4 vormt de noord-zuidverbinding vanuit Amsterdam langs Leiden, Den Haag en Rotterdam richting Antwerpen, maar kent in Zuid-Holland één ontbrekende schakel. De A12 vormt de primaire west-oostverbinding vanuit Den Haag via Gouda naar Utrecht, terwijl de A13 een erg drukke verbinding tussen Den Haag en Rotterdam vormt. De A15 is een zeer belangrijke achterlandroute vanuit het Rotterdams havengebied richting Nijmegen. De A16 vormt de primaire verbinding naar het zuiden vanuit Rotterdam naar Breda. Van regionaal belang zijn de A29 en A44. De A38 is enkel van lokaal van belang. De meeste snelwegen zijn vrij breed alhoewel er enkele bottlenecks zijn. Het onderliggend wegennet is aanzienlijk minder goed uitgebouwd dan men mag verwachten op basis van vergelijkbare stedelijke gebieden in Europa, vaak enkelbaans en met veel rotondes. Veel toegepast in Zuid-Holland zijn de drempels voor verkeerslichten op gebiedsontsluitingswegen. Zuid-Holland heeft tevens een groot aantal turborotondes.

Geschiedenis

De snelwegen in Zuid-Holland behoren tot de oudste van Nederland. Reeds in 1933 werd de rijksweg 13 tussen Delft en Overschie opengesteld, maar was destijds nog geen snelweg omdat een rijbaanscheiding ontbrak. De eerste snelweg was de in 1937 opengestelde A12 tussen Voorburg en Zoetermeer. In 1938 was de gehele A12 door de provincie Zuid-Holland al voltooid. In 1939-1941 werden de eerste delen van de rijksweg 15 ten oosten van Rotterdam met één rijbaan opengesteld. Tussen 1958 en 1961 werd de A4 opengesteld tussen de grens met Noord-Holland en Den Haag. In de jaren 1960 en 1970 zijn de meeste snelwegen rond Rotterdam aangelegd, zoals de A15 en A20. In 1965 opende de Van Brienenoordbrug en in 1967 de Beneluxtunnel. Latere kunstwerken zijn de Noordtunnel, de 2e Brienenoordbrug, de Drechttunnel en de 2e Beneluxtunnel.

In 1960 werd de A13 naar 2x3 rijstroken verbreed, de eerste zesstrooks snelweg van Nederland. In 1981 kreeg deze weg als eerste in Nederland verkeerssignalering, wat het belang van deze snelweg al vroeg benadrukte. In 1980 werd de Botlektunnel opengesteld, in 1992 de Noordtunnel en in 2004 de Thomassentunnel, waarmee de A15 als achterlandverbinding steeds belangrijker werd. In 1981 werd het Gouwe-aquaduct opengesteld, destijds het breedste aquaduct van Nederland met 8 rijstroken. Hiermee werden de laatste beweegbare bruggen op het rijkswegennet in Zuid-Holland uitgefaseerd.

In Zuid-Holland zijn grote investeringen gedaan om deze zeer filegevoelige provincie bereikbaar te houden. In 2010-2011 is de A12 flink aangepakt met plusstroken tussen Den Haag, Gouda en Utrecht. De A4 bij Leiden is voorzien van het in 2014 geopende Limesaquaduct. Het aquaduct telt 2x3 rijstroken met een ruimtereservering voor 2x5 rijstroken. Wellicht het meest omstreden project was de bouw van de A4 tussen Delft en het knooppunt Kethelplein, die tussen 2011 en 2015 aangelegd is, inclusief de Ketheltunnel. Tussen 2011 en 2015 is de A15 tussen Rozenburg en Ridderkerk verbreed naar 2x3 - 2x5 rijstroken, inclusief een nieuwe Botlekbrug.

Toekomst

In aanbouw is een doortrekking van de A16 ten noorden van Rotterdam. De in aanbouw zijnde Blankenburgtunnel in het havengebied van Rotterdam maakt onderdeel uit van de toekomstige A24. De A4 rond Den Haag wacht op aanpak en de A16/A38-corridor, waar een planstudie naar uitgevoerd wordt. De enige snelweg waar geen planvorming voor is om te verbreden is de A15 ten oosten van Sliedrecht. De doortrekking van de A4 vanaf het knooppunt Benelux naar Klaaswaal is voorlopig niet aan de orde.

Verkeersintensiteiten

De provincie Zuid-Holland is één van de drukste gebieden van Europa. De Van Brienenoordbrug telt 230.000 voertuigen per etmaal, het drukste wegvak van Nederland, en één van de drukste van Europa. De A4 langs Den Haag telt eveneens meer dan 200.000 voertuigen per etmaal. Vrijwel alle snelwegen tellen meer dan 100.000 voertuigen per etmaal, zoals de A4, A12, A13, A15 en A20. Wat rustigere snelwegen zijn de A29, A38 en A44. De A27 door het oosten van Zuid-Holland is druk met 90.000 voertuigen per etmaal. Files zijn aan de orde van de dag, alhoewel door verbredingen het aantal langzaam terugloopt.