R1 (Zimbabwe)

	R1
Begin	Harare
Einde	Beitbridge
Lengte	582 km
Route Harare Chivhu Mvuma Masvingo Ngundu Rutenga Beitbridge N1

De R1 is een regional road in Zimbabwe. De weg vormt een noord-zuidroute vanaf de hoofdstad Harare tot aan de grens met Zuid-Afrika bij Beitbridge. De weg is 582 kilometer lang.

Routebeschrijving

De R1 begint in de hoofdstad Harare, in het centrum waar ook de R2, R3, R4 en R5 beginnen. In Harare is de R1 een belangrijke stedelijke weg met 2x2 rijstroken. Aan de rand van de stad wordt de weg enkelbaans. De R1 voert vervolgens zuidwaarts over de hooglanden op circa 1.100 tot 1.300 meter boven zeeniveau. De hoogteverschillen zijn geleidelijk, het landschap bestaat uit semi-begroeide savanne, onderbroken door landbouwgebieden. De R1 is een brede enkelbaans weg die wanneer in goede conditie, hogere rijsnelheden mogelijk maakt.

De weg voert een lang stuk zuidwaarts, met een slinger via Chivhu en Mvuma. De grootste stad op het middendeel is Masvingo, dat een duidelijk afgetekend centrum heeft. Zuidelijk van Masvingo wordt het omliggende terrein wat bergachtiger, met lage bergen die boven het plateau uitrijzen. Naar het zuiden toe daalt de weg ook geleidelijk af naar zo'n 600 meter hoogte bij Ngundu. Het laatste deel van Ngundu tot Beitbridge voert door wildernis, dit gebied bestaat uit zanderige savanne en is niet gecultiveerd. Er liggen hier ook nauwelijks plaatsen of zijwegen. Wel steekt men de rivier de Bubye over. Men bereikt dan Beitbridge, waar ook de R9 aansluit. De grens met Zuid-Afrika wordt gevormd door de rivier de Limpopo. Aan Zuid-Afrikaanse zijde gaat de N1 verder naar Pretoria.

Geschiedenis

De R1 was van oudsher de belangrijkste weg in de Britse koloniale tijd, als verbinding vanuit Zuid-Afrika naar Harare, dat destijds Salisbury heette. Het was een belangrijke transitroute in zuidelijk Afrika. De weg is al tijdens de koloniale tijd uitgebouwd tot een moderne verharde weg. De weg was oorspronkelijk als de A4 genummerd, bij een hernummering omstreeks 2010 is de nummering gewijzigd naar de R1.

Verdubbeling naar 2x2 rijstroken

Er zijn plannen gemaakt om de gehele R1 naar 2x2 rijstroken te verbreden, dit was een corridor van 971 kilometer vanaf de grens met Zambia bij Chirundu via Harare naar de grens met Zuid-Afrika bij Beitbridge. De kosten werden geraamd op $ 1 miljard, het project is in juni 2017 gegund op basis van het 'Build-Operate-Transfer' (BOT) model, met 8 tolpoorten. Indertijd was het gepland dat de gehele verdubbeling in 2022 gereed zou moeten zijn, maar de voortgang was gering.

In 2018 werd besloten om het project, dat initieel in één groot contract aan het Oostenrijkse bedrijf Geiger International was gegund, te segmenteren. Het oorspronkelijke contract is in april 2018 ingetrokken. Het contract werd omringd door corruptieschandalen. Het Oostenrijkse bedrijf Geiger International is helemaal geen bouwbedrijf en had een overeenkomst gesloten met het Chinese bouwbedrijf China Harbour Engineering Company om het werk uit te voeren, maar dit bedrijf stond op de zwarte lijst bij de World Bank. In november 2018 werd besloten om af te zien van een integrale verdubbeling van de weg, omdat de verkeersintensiteiten dit niet vereisen. In 2019 was een klein stuk ten zuiden van Chivhu in uitvoering. Wel zijn delen van de bestaande weg gerenoveerd, in 2020 was 132 van de 600 kilometer gerenoveerd. In maart 2022 was 300 van de 600 kilometer gerenoveerd. In juli 2022 was 58% voltooid. In november 2022 was 354 kilometer afgerond en in januari 2023 was 400 kilometer voltooid.

Een deel bij Masvingo is wel naar 2x2 rijstroken verbreed, een 10 kilometer lang traject vanaf de stad noordwaarts tot Gokomere Mission. Dit deel is op 21 december 2022 geopend. Het deel in Beitbridge werd in maart 2023 met 2x2 rijstroken in gebruik genomen. Ook is het grenscomplex significant gemoderniseerd.