Zuid-Korea

대한민국 - Daehan-minguk
Hoofdstad	Seoul
Oppervlakte	100.140 km²
Inwonertal	51.446.000
Lengte wegennet	64.808 km
Lengte snelwegennet	4.856 km
Eerste snelweg	1968
Benaming snelweg	고속도로 Gosok Doro
Verkeer rijdt	rechts
Nummerplaatcode	ROK

Zuid-Korea, formeel de Republiek Korea (Koreaans: 대한민국 Daehan Minguk), is een land in het oosten van Azië. Er wonen 51,4 miljoen mensen op een oppervlakte van 100.140 km², wat het land tot één van de meest dichtbevolkte van de wereld maakt. De hoofdstad is Seoul, dat 10 miljoen inwoners telt. Ongeveer de helft van alle Zuid-Koreanen wonen in en rond Seoul.

Inleiding

Geografie

Zuid-Korea ligt op het zuidelijk deel van het Koreaanse schiereiland en grenst aan één land, namelijk Noord-Korea. Het land ligt aan de Gele Zee die het van China scheidt en de Japanse Zee die het van Japan scheidt. Zuid-Korea heeft talloze eilanden voor de kust, en één groter eiland Cheju ongeveer 90 kilometer ten zuiden van het land. Het land meet ongeveer 435 kilometer van noord naar zuid en 300 kilometer van oost naar west. Het oosten van Zuid-Korea is bergachtig, het westen heuvelachtig met brede rivierdalen en beperkte kustvlakten. Een groot deel van het land kan als bergachtig omschreven worden, waarbij de Hallasan op het eiland Cheju met 1.950 meter het hoogste punt van het land vormt. Het land heeft een aantal grote rivieren zoals de Nakdong, Han en Geum.

Zuid-Korea ligt op de grens van een vochtig landklimaat en een vochtig subtropisch klimaat, met vrij warme zomers maar ook koude winters. De gemiddelde maximumtemperatuur in Seoul varieert van 1 °C in de winter tot 30 °C in de zomer. Er is sprake van een moessonklimaat, in de zomer valt zeer veel neerslag maar in de winter aanzienlijk minder. In Seoul valt gemiddeld 1450 mm neerslag per jaar. Het land is gevoelig voor tropische cyclonen, alhoewel ze zelden de kracht bereiken zoals in Japan of China.

Demografie

In 1950 had Zuid-Korea 20 miljoen inwoners. Het inwonertal verdubbelde daarna in 40 jaar tijd naar ruim 40 miljoen inwoners in 1990. De bevolkingsgroei is sindsdien wat afgezwakt. Het land bereikte rond 2015 de grens van 50 miljoen inwoners. Het geboortecijfer van Zuid-Korea is één van de laagste ter wereld, in 2009 zelfs het laagste, maar is daarna licht gestegen. Het land stevent echter wel af op een bevolkingskrimp, vergelijkbaar met Japan.

De grootste stad is Seoul, dat ruim 10 miljoen inwoners telt en een stedelijk gebied van 24 miljoen inwoners telt, na Tokyo de grootste ter wereld. Andere grote steden zijn Busan in het zuidoosten, Incheon in het noordwesten, Daegu in het zuiden, Daejeon in het midden, Gwangju in het zuidwesten, Ulsan in het zuidoosten en Suwon in het noordwesten, allen steden met meer dan 1 miljoen inwoners.

Zuid-Korea is een homogeen land, verreweg het grootste deel van de bevolking bestaat uit Koreanen, die circa 96% van de bevolking vormen. De grootste groep buitenlanders zijn echter etnische Koreanen met de Chinese nationaliteit. Vietnamezen en Amerikanen vormen de volgende grootste groepen.

In het land wordt het Koreaans gesproken. Het Engels wordt onderwezen maar de kennis van het Engels is relatief beperkt in vergelijking met andere industriële grootmachten.

Economie

Zuid-Korea heeft een hoog ontwikkelde economie met een hoge levensstandaard. Het land is lid van de G20 en de OECD. Zuid-Korea is een industriële grootmacht, zowel op het gebied van elektronica als zware industrie. Zuid-Korea is één van de grootste exporteurs van schepen, staalproducten en auto's ter wereld. Het land heeft opvallend grote bedrijven voor zijn omvang, met grootmachten als Samsung, Hyundai, LG, POSCO en Kia. Bedrijven als Samsung en Hyundai zijn actief in vele bedrijfstakken, niet enkel in die van consumentenartikelen. Het bedrijf Samsung is goed voor 17% van de totale economie van Zuid-Korea.

Geschiedenis

Het Koreaanse schiereiland heeft bestaan uit diverse Koreaanse koninkrijken die in het jaar 668 opgingen in één dynastie. Een serie dynastieën wisselden de macht af op het schiereiland. Het schiereiland werd in 1910 geannexeerd door Japan.

Tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog bezette de Sovjet-Unie het noorden en de Verenigde Staten het zuiden van Korea. In 1943 waren plannen voor een hereniging van beide landen, maar de Koude Oorlog zorgde voor het ontstaan van twee aparte landen in 1948. In 1950 viel Noord-Korea het zuiden aan in een poging beide landen met geweld te verenigen. De Verenigde Naties stonden Zuid-Korea bij nadat bleek dat het noorden superieur was aan het zuiden in de eerste fases van de Korea-oorlog. In 1953 werd een wapenstilstand getekend, maar sindsdien is nooit officieel vrede gesloten. In de 3 jaar durende oorlog kwamen 2,5 miljoen mensen om het leven.

Tussen de jaren 60 en 80 kende Zuid-Korea diverse autoritaire regimes, met diverse staatsgrepen. Vanaf 1987 werd Zuid-Korea opener en begon een periode van snelle economische groei. De jaren 90 zagen een snelle modernisatie van het land, en Zuid-Korea werd wel getroffen door de economische crisis van 1997, maar wist de groei snel weer te hervatten. Het is tegenwoordig een industriële grootmacht.

Wegennet

Zuid-Korea heeft een wegennet van 87.000 kilometer, waarvan 65.000 kilometer verhard. Nationale wegen maken 12.447 kilometer uit, en er is een snelwegennet van 4.561 kilometer lengte, wat continu uitgebreid wordt. Bijna alle snelwegen zijn tolwegen en bedienen alle delen van het land.

Autosnelwegen

Zuid-Korea heeft een vrij uitgebreid snelwegennet dat alle grote steden en regio's van het land verbindt, alleen in het noordoosten zijn minder snelwegen omdat dit gebied bergachtig en dunbevolkt is. Snelwegen tellen rondom de grote steden vaak 2x3 tot 2x5 rijstroken. Vrijwel alle snelwegen zijn tolwegen, vaak onder concessie. De meeste snelwegen hebben zowel een nummer als naam. De snelwegen kennen met enige regelmaat grote servicestations met veel voorzieningen, ook op snelwegen met lage intensiteiten.

Geschiedenis

Het snelwegennet van Zuid-Korea.

Zuid-Korea heeft zich vanaf de jaren 70 als één van de snelstontwikkelende landen getoond, en die wordt ook gereflecteerd in de bouw van het snelwegennet. De eerste snelweg in het land was de Expressway 1, die vanaf Seoul naar Busan loopt over 416 kilometer. Het eerste deel hiervan opende op 21 december 1968, tegelijkertijd met een stuk van de Expressway 120 in Incheon. De expressway 1 was in 1970 voltooid. Tevens zijn er tussen 1970 en 1975 een aantal aftakkingen met één rijbaan aangelegd. De tweede lange-afstandssnelweg was de Expressway 50 die vanuit Seoul oostwaarts loopt naar de oostkust. In de jaren 80 werden relatief weinig snelwegen aangelegd, maar vanaf midden jaren 90 nam de aanleg een grote vlucht, met als topjaar 2001 toen 519 kilometer nieuwe snelweg werd opengesteld. Het netwerk groeide van 2000 kilometer in het jaar 2000 naar bijna 4000 kilometer in 2010.

Alle grote en kleine steden zijn met snelwegen verbonden. Tegelijkertijd is rond Seoul een gigantisch snelwegennet van honderden kilometers aangelegd, omdat de stad explosief in inwonertal toeneemt, met talloze voorsteden met meer dan 1 miljoen inwoners. In 2007 werd het laatste deel van de ringweg van Seoul opengesteld, de Expressway 100. Het snelwegennet wordt momenteel nog steeds uitgebreid, en behoort tot het modernste en dichtste snelwegennet ter wereld.

Verkeersintensiteiten

De verkeersintensiteiten zijn rondom de grote steden vrij hoog, met name bij Seoul, waar intensiteiten van meer dan 200.000 voertuigen per dag voorkomen. Rondom de andere steden zijn de intensiteiten vrij laag, dit komt ook omdat de meeste andere Zuid-Koreaanse steden weinig tot geen voorsteden kennen en snelwegen vooral om de steden heen gaan en dus niet als forenzenroutes dienen. Het snelwegennet is vooral gebouwd voor het doorgaande verkeer. De intensiteiten op de doorgaande assen zijn meestal niet zo heel hoog, tussen de 20.000 en 50.000 voertuigen, op de Expressway 1 nog wat hoger, waar ook 100.000+ voorkomt op plattelandsstukken. In dun bevolkter gebieden zijn intensiteiten tussen de 10.000 en 20.000 gangbaar, incidenteel lager.

Bewegwijzering

De bewegwijzering op de snelwegen gaat met groene borden en witte letters, en men gebruikt een mix van Europese als Amerikaanse invloeden. Vrijwel alle wegwijzers zijn tweetalig; Engels en Koreaans. Portalen bestaan vaak uit diverse losse borden per rijstrook, wat een enigszins rommelig wegbeeld geeft. Het wegnummer wordt naar Amerikaans voorbeeld in een blauw schildje met een rode kroon weergegeven. De afstanden zijn in meters en kilometers, en het afritsymbool wordt tevens gebruikt. Asian Highways worden soms ook aangegeven, zoals de AH-1. Dit is in een wit vak met een zwart kader en zwarte letters. Afritnummers staan met witte letters in een zwart vak. Verkeersborden zijn over het algemeen vergelijkbaar met die in Europa. Wegnamen worden soms voluit geschreven. Hoofdwegen hebben een blauw ovaal met het wegnummer erin zonder prefix.

Wegnummering

Zie ook hernummering van snelwegen in Zuid-Korea.

Sinds 2001 zijn de snelwegen hernummerd, naar een systeem vergelijkbaar met dat van de Interstate Highways in de Verenigde Staten. Noord-zuidwegen hebben oneven nummers, oost-westwegen hebben even nummers. Tweecijferige wegen hebben nationaal belang, driecijferige wegen zijn aftakkingen waarbij de eerste twee nummers overeenkomen met de hoofdroute. Ringwegen hebben drie cijfers waarbij de eerste cijfer overeenkomt met de plaatselijke postcode. Nummers tussen 70 en 99 zijn gereserveerd voor een eventuele hereniging met Noord-Korea. Er is één afwijking, de Expressway 1 die zijn oude nummer heeft behouden aangezien dit de belangrijkste snelweg wordt geacht van het land.

Stedelijke Expressways

Naast het landelijke Expressway netwerk is er ook een stedelijk Expressway netwerk. Deze liggen in de 5 grote steden Seoul, Busan, Daegu, Gwangju en Daejeon. In de regio Gyeonggi, rondom Seoul, liggen ook een aantal van deze stedelijke snelwegen. Ze zijn bekend onder hun naam, maar hebben ook een nummer, dat wordt weergegeven in een achthoekig wit schild met blauw kader en blauwe letters.

Hoofdwegen

Zie ook National Route (Zuid-Korea).

Zuid-Korea heeft een sterk ontwikkeld hoofdwegennet, met tal van ongelijkvloerse autowegen met 2x2 of meer rijstroken, die soms direct parallel aan de tolsnelwegen lopen. Wel hebben ze veel meer afslagen en minder voorzieningen, zoals vluchtstroken en tankstations direct langs de weg. Onderliggende hoofdwegen kunnen vaak breed zijn, met name aan de randen van de grote steden waar hoofdwegen met zes tot tien rijstroken voorkomen. Deze zijn vaak gelijkvloers.

Wegnummering

De National Highways hebben even nummers voor oost-westroutes en oneven nummers voor noord-zuidroutes. Ze zijn vaak langer dan de snelwegen, de langste route is de Highway 5 met 1252 kilometer. Er zijn in totaal 3 National Highways met een lengte van meer dan duizend kilometer, inclusief hun theoretische route in Noord-Korea. De wegnummers worden met witte letters in een blauw ovaaltje weergegeven.

Asian Highways

Asian Highways in Zuid-Korea
AH1 • AH6

Bruggen

Zie ook Bruggen in Zuid-Korea.

Zuid-Korea heeft veel bruggen, met name in de kuststreek waar vele eilanden met elkaar en met het vasteland verbonden zijn. Daarnaast heeft de regio Seoul een groot aantal bruggen over de rivier de Han. De concentratie aan bruggen is met name groot in de archipels ten westen en zuiden van de kust van Korea.

Statistiek

De ontwikkeling van het Zuid-Koreaanse snelwegennet.

Snelwegopeningen per jaar.

Zie ook

• Bruggen in Zuid-Korea