Riksvei 9 (Noorwegen)

	RV9
Begin	Haukeli
Einde	Kristiansand
Lengte	236 km
Route Haukeli Hovden Evje Kristiansand

De riksvei 9 of Rv. 9 is een riksvei in Noorwegen, gelegen in de fylkes Telemark, Aust-Agder en Vest-Agder in het zuiden van het land. De weg verloopt vanaf Haukeli naar Kristiansand en is 236 kilometer lang.

Routebeschrijving

De riksvei 9 langs het Byglandsfjorden.

De riksvei 9 langs Åraksfjorden.

De riksvei 9 begint op een kruispunt met de E134 in Haukeli, een dorp op zo'n 580 meter boven zeeniveau. De weg stijgt dan sterk naar een plateau op 900 meter boven zeeniveau. Het hoogste punt van de weg ligt op 917 meter boven zeeniveau. De omgeving bestaat uit een plateau met lage begroeiing, op de rand van de boomgrens. Er liggen wat meren langs de route, de bergen rondom zijn echter weinig hoger zodat er geen weids uitzicht is. Na 13 kilometer vanaf de E134 volgt de grens tussen de provincies Telemark en Aust-Agder.

De weg daalt aan de zuidzijde van het plateau geleidelijk in het Setesdal, via de wintersportplaats Hovden. De hoogteverschillen worden hier wat groter, zuidelijk van Bykle verloopt de riksvei 9 door een dieper dal met rotswanden. Bij het gehucht Flateland sluit de fylkesvei 45 aan, waarna de weg een schitterende route door het noordelijk Setesdal volgt. De meeste plaatsen op dit deel van de route zijn erg klein. Vanaf Bykle daalt de riksvei 9 van 700 naar 250 meter boven zeeniveau. De weg volgt het dal van de rivier de Otra, de grootste rivier van Zuid-Noorwegen.

De riksvei 9 verloopt dan over de oever van twee langgerekte meren, de westoever van het Åraksfjorden en de oostoever van het Byglandsfjorden. Het Setesdal wordt hier wat breder. Via de Storstraumenbrug wisselt men tussen de west- en oostoever van de meren. Het traject over de oever van de meren is zo'n 40 kilometer lang. Er liggen een aantal kleine dorpjes op de route die nauwelijks een echte bebouwde kom vormen. De eerste wat grotere bebouwde kom is het dorp Byglandsfjord, aan het zuidelijk einde van het gelijknamige meer.

Niet ver daarna volgt Evje, een wat groter dorp met een regiofunctie. Hier zijn twee kruispunten met de fylkesvei 42. In Evje wisselt de riksvei 9 ook de oostoever voor de westoever van de Otra. Ongeveer 15 kilometer ten zuiden van Evje volgt dan de grens tussen de provincies Aust-Agder en Vest-Agder. Vanaf hier volgt de riksvei 9 een langer stuk niet meer het dal van de rivier de Otra. De bergen worden hier lager, de omgeving kent veel bebossing en het aantal dorpjes op de route neemt wat toe. Vanaf Mosby wordt de riksvei 9 een stuk drukker omdat het verkeer vanaf Vennesla erbij komt. Men komt hier in het invloedsgebied van de stad Kristiansand. De riksvei 9 voert dan door een geïndustrialiseerde vallei in de periferie van Kristiansand. De riksvei 9 voert daarna een langer stuk door de bebouwde kom en eindigt op een rotonde in Kristiansand, waar de E18 en E39 aansluiten.

Geschiedenis

De weg is eerst als postweg in de 19e eeuw aangelegd, grotendeels tussen 1840 en 1879. Omdat er geen grote fjorden of steile bergpassen op de route lagen, kon deze weg wat makkelijker aangelegd worden dan wegen verder naar het noorden in het fjordengebied. In 1915 opende de eerste brug over Storstraumen tussen beide grote meren Åraksfjorden en Byglandsfjorden. Dit was een stenen boogbrug die in 1963 vervangen is door een moderne en bredere boogbrug. In de nabijheid ligt ook de 611 meter lange Fånefjelltunnel, die ook in 1963 is aangelegd.

Tot 1965 was de weg als de riksvei 400 genummerd, die ook van Kristiansand naar Haukeli verliep. Het werd vanaf dan als de riksvei 12 genummerd tot aan 1992, vervolgens de riksvei 39 tot aan 2000 en sindsdien de riksvei 9. Hiermee heeft de riksvei 9 veel wegnummerwijzigingen gekend.

In 1983 is de stijging aan de noordkant van het Setesdal gemoderniseerd met de bouw van een moderne weg tussen Bykle en Flateland, inclusief twee korte tunnels. Deze verving de gevaarlijke Byklestigen. Sinds 2010 zijn verdere delen van de riksvei 9 gemoderniseerd, met name halverwege de route in Setesdalen, waar enkele upgrades zijn uitgevoerd. De riksvei 9 is echter nergens hoogwaardig uitgebouwd, met name het deel in de nabijheid van Kristiansand is vrij druk met lage ontwerpeisen. Meer dan 30 kilometer buiten Kristiansand is het verkeersaanbod sterk verminderd. De Rv. 9 is voor veel toeristen het eerste gezicht op Noorwegen als men vanaf de veerboot in Kristiansand komt.

De Storstraumen bru, links de brug uit 1915, rechts de brug uit 1963.

Verkeersintensiteiten

Dagelijks rijden 1.500 voertuigen over de RV9 halverwege de route bij Ny Bygland. Dichter bij Kristiansand reden 12.200 voertuigen.

Galerij

• De riksvei 9 bij Reiårsfossen, Haukeli, Bygland en Flateland (v.l.n.r.)
• 
• 
• 
•