Ring Utrecht

	A2 A12 A27 N230
Begin	Utrecht
Einde	Utrecht
Lengte	31 km
Lijst van Nederlandse autosnelwegen Overzicht van Nederlandse Ringwegen
Route 6 Maarssen 7 Lage Weide Leidsche Rijntunnel 8 Utrecht-Centrum Oudenrijn 16 Nieuwegein Galecopperbrug 17 Utrecht-Kanaleneiland 18 Utrecht-Hoograven Lunetten Rijnsweerd 30 De Bilt 31 Utrecht-Noord Groenekan (enkel van en naar Maarssen) Darwindreef Moldaudreef Einsteindreef Franciscusdreef Maarsseveen Maarssen-Dorp Maarssen-Broek

De Ring Utrecht is een ringweg in Nederland, om de stad Utrecht. De ring bestaat uit vier delen, waarvan drie autosnelwegen, namelijk de A2 aan de westzijde, de A12 aan de zuidzijde en de A27 aan de oostzijde. Het noordelijk deel van de Ring Utrecht wordt gevormd door de N230. De ringweg is 31 kilometer lang.

Routebeschrijving

A2

Het westelijk deel van de ring wordt gevormd door de A2, die is uitgevoerd met hoofd- en parallelrijbanen met in principe 2+3+3+2 rijstroken, alhoewel er ook doorlopende weefvakken zijn, zodat de dwarsdoorsnedes op sommige punten 14 tot 16 rijstroken tellen. Het belangrijkste kunstwerk in dit deel van de A2 is de Leidsche Rijntunnel. Het westelijk deel van de ring begint bij de aansluiting Maarssen en eindigt bij het knooppunt Oudenrijn.

A12

Het zuidelijk deel van de ring wordt gevormd door de A12. Het is het kortste onderdeel van de ring. Ook dit traject heeft hoofd- en parallelrijbanen met 2+3+3+2 rijstroken. Het belangrijkste kunstwerk in de zuidring is de Galecopperbrug. Het deel van de ring dat door de A12 wordt gevormd begint op het knooppunt Oudenrijn en loopt tot aan het knooppunt Lunetten.

A27

Het oostelijk deel wordt gevormd door de A27. Deze snelweg telt deels 4+6 rijstroken en deels 2x3 rijstroken. De A27 ligt deels verdiept in een open tunnelbak bij het landgoed Amelisweerd. Het is het enige deel van de ring waar een knooppunt niet een scharnier van de ring is; bij het knooppunt Rijnsweerd sluit de A28 naar Amersfoort aan. De oostring loopt wat verder noordelijk tot aan de aansluiting Utrecht-Noord, die als een trompetknooppunt is vormgegeven.

N230

De provinciale weg N230 vormt het noordelijk deel van de ring. Het westelijk deel hiervan is een ongelijkvloerse autoweg met 2x2 rijstroken. Het oostelijk deel is een gelijkvloerse stadsweg met 2x2 rijstroken en verkeerslichten. De N230 is het enige deel van de Ring Utrecht dat gedeeltelijk buiten de gemeente Utrecht ligt.

Geschiedenis

De Ring Utrecht heeft een lange aanleggeschiedenis, die feitelijk nog steeds voortduurt, omdat nog niet de gehele ringweg ongelijkvloers is.

De aanleg van de Ring Utrecht viel vooral samen met de aanleg van de diverse individuele autosnelwegen. Er was in eerste instantie geen echt ringconcept zoals bij de A10 rond Amsterdam het geval is. De twee oudste delen van de Ring Utrecht zijn de A2 tussen Utrecht-Hooggelegen en de rotonde Oudenrijn in 1938 en de A12 tussen de rotonde Oudenrijn en de rotonde Laagraven in 1942. In 1947 werd dit 1 kilometer verlengd naar het huidige knooppunt Lunetten, dat overigens pas veel later werd aangelegd.

De eerste twee delen van de Ring Utrecht waren ongelijkvloerse autosnelwegen, met uitzondering van de knooppunten. Veel vroegere knooppunten in Nederland, met name die uit de jaren '30, waren niet gelijkvloers, maar veelal rotondes, in de vorm van een stuiver of verkeersplein. In 1953 kwam nog 2 kilometer van de A2 in Utrecht gereed en in 1954 sloot daar het lange stuk uit Amsterdam op aan. Utrecht had daarmee een bypass voor doorgaand verkeer vanaf Rotterdam en Den Haag naar het oosten en voor doorgaand verkeer vanaf Amsterdam richting het zuiden. Deze snelwegen zijn oorspronkelijk met 2x2 rijstroken aangelegd. Het Amsterdam-Rijnkanaal werd door een boogbrug overspannen. In 1968 werd de stuiver Oudenrijn omgebouwd tot klaverblad.

Verdere aanpassingen aan de Ring Utrecht vonden in de jaren '70 plaats. Tussen 1973 en 1976 zijn zowel de A2 als de A12 verbreed. De A2 is provisorisch naar 2x3 rijstroken verbreed met versmalde rijstroken: een "tijdelijke" situatie die meer dan 30 jaar zou duren. Tevens is de A12 in die tijd van het parallelsysteem voorzien. De boogbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal is in twee fases vervangen door de huidige Galecopperbrug, die in 1976 gereedkwam.

Het oostelijk deel van de ringweg liet het langst op zich wachten. In 1972 kwamen de eerste 2 kilometer van de A27 gereed tussen De Bilt en Utrecht-Noord en in 1974 sloot dit aan op het incomplete knooppunt Rijnsweerd. Pas in 1981 kwam het knooppunt Lunetten gereed, maar het duurde tot 1986 voordat de gehele A27 langs Utrecht was voltooid met de openstelling van het verdiepte deel langs het landgoed Amelisweerd, waarmee de Ring Utrecht een feit was. Hiermee was de Ring Utrecht, bijna 50 jaar nadat het eerste deel werd geopend, doorgaand te berijden.

Vervolgens is de Ring Utrecht voortdurend verder aangepast om aan de stijgende verkeersvraag te kunnen voldoen. Utrecht is het belangrijkste knooppunt van Nederland waar veel lokaal, regionaal en doorgaand verkeer van dezelfde wegen gebruikmaakt. De eerste grote verbetering was het gereedkomen van de parallelstructuur op de A12 in 1977. Vervolgens werd het knooppunt Oudenrijn omgebouwd van een klaverblad naar een klaverturbine tussen 1993 en 1996. Tussen 2006 en 2012 is de A2 langs Utrecht verbreed van 2x3 naar 2+3+3+2 rijstroken en is de Leidsche Rijntunnel aangelegd, die de stad Utrecht beter met de VINEX-wijk Leidsche Rijn verbindt. De A2 kreeg één van de meest drastische verbouwingen uit de Nederlandse weggeschiedenis, waarbij de tijdelijke verbreding uit 1976 na 35 jaar is afgelost door een solide verbreding. In 2012 is de oostbaan van de A27 tussen de knooppunten Lunetten en Rijnsweerd naar 6 rijstroken verbreed.

Toekomst

De plannen voor de Ring Utrecht.

In de toekomst zal de Ring Utrecht verder aangepast worden. Het meest in het oog springend is de verbreding van de A27, die van 10 naar 14 rijstroken verbreed zal worden, omstreeks 2018 - 2023. Circa 2023 moet een extra rijstrook op de parallelbanen van de A12 worden aangelegd, zodat hier 12 rijstroken beschikbaar zullen zijn. Tot slot moet de noordelijke N230 verder omgebouwd worden tot een 2x2 autoweg met ongelijkvloerse kruisingen. Een snelweg zal dit niet worden.

A12

De A12 wordt op de parallelbaan met één rijstrook per richting verbreed, dus van 2+3+3+2 naar 4x3 rijstroken. Dit gebeurt na 2020. De verbreding is symmetrisch in verband met de belasting en de layout van de Galecopperbrug.

A27

De A27 wordt tussen de knooppunten Lunetten en Rijnsweerd naar 14 rijstroken verbreed, met een configuratie van 2+5+5+2 rijstroken, dus met een parallelsysteem. Daartoe worden ook de knooppunten Lunetten en Rijnsweerd omgebouwd met extra verbindingswegen om toegang te geven tot de hoofd- en parallelrijbanen. Tevens wordt de A27 verder tot aan Bilthoven naar 2x4 rijstroken verbreed.

N230

De N230 wordt langs de noordzijde van Utrecht (NRU - Noordelijke Randweg Utrecht) opgewaardeerd naar een 2x2 gebiedsontsluitingsweg met een maximumsnelheid van 80 km/h.

Procedures

Aan het vaststellen van een ontwerp voor de Ring Utrecht is een lange periode voorafgegaan van het afwegen en onderzoeken van varianten, met name voor wat betreft de Bak van Amelisweerd.

Het proces startte in 2008 met de publicatie van een startnotitie. In 2010 is een voorkeursalternatief door het Rijk, de provincie Utrecht en de gemeente Utrecht vastgesteld. In de periode 2011-2013 zijn diverse varianten uitgewerkt voor met name het traject Lunetten - Rijnsweerd. De minister was voornemens om de Bak van Amelisweerd met 15 meter aan weerszijden te verbreden. Hiertegen was politieke weerstand, maar een rapport van de commissie Schoof wees uit dat een verbreding de enige verkeersveilige oplossing is. In 2014 is de voorkeursvariant vastgesteld. Op 14 maart 2016 is het ontwerp-tracébesluit ondertekend, dat vanaf 10 mei 2016 ter inzage lag.

Vervolgens is in december 2016 het definitieve tracébesluit vastgesteld, dat vanaf 19 januari 2017 ter inzage lag. Er zijn 25 beroepen ingesteld tegen het tracébesluit, waaronder over het Programma Aanpak Stikstof (PAS). De Raad van State heeft hierover op 17 mei 2017 prejudiciële vragen gesteld aan het Europese Hof van Justitie. Op 17 juli 2019 werd het tracébesluit vernietigd omdat de PAS aan de basis van de besluitvorming lag. De bezwaren tegen het project zijn niet inhoudelijk behandeld. Vervolgens is een nieuw tracébesluit opgesteld, dat op 2 december 2020 ter inzage is gelegd.

• 2 december 2020: ter inzagelegging nieuw tracébesluit
• 17 juli 2019: vernietiging tracébesluit vanwege PAS
• 19 januari 2017: ter inzagelegging definitief tracébesluit
• 8 december 2016: vaststelling definitief tracébesluit
• 10 mei 2016: ter inzagelegging ontwerp-tracébesluit
• 14 maart 2016: vaststelling ontwerp-tracébesluit
• 13 juni 2014: vaststelling voorkeursvariant
• 9 juli 2013: vaststelling locatievariant
• 26 maart 2013: rapport commissie schoof
• 7 april 2011: MER 2e fase
• 3 december 2010: voorkeursalternatief vastgesteld door rijk en regio
• 17 augustus 2010: MER 1e fase
• december 2008: startnotitie ring Utrecht

Planning

Na het vernietigen van het tracébesluit vanwege het PAS zal de minister een nieuw tracébesluit opstellen dat geen gebruik van het PAS maakt. Het nieuwe tracébesluit moet medio 2021 worden vastgesteld. Pas als het nieuwe tracébesluit onherroepelijk is, kan begonnen worden met de realisatie. In 2020 staat die realisatie gepland voor de periode 2022-2029. Dat kan dus echter nog schuiven, afhankelijk van de termijn waarop het nieuwe tracébeluit onherroepelijk wordt.

Verkeersintensiteiten

Weg	van	naar	2006	2013	2014
	Maarssen	Utrecht-Leidsche Rijn-Centrum	154.000	175.200	180.700
	Utrecht-Leidsche Rijn-Centrum	Utrecht-Centrum	174.000	188.300	193.200
	Utrecht-Centrum	Oudenrijn	186.000	206.900	215.300
	Oudenrijn	Nieuwegein	214.000	211.600	218.100
	Nieuwegein	Utrecht-Kanaleneiland	214.000	207.700	210.800
	Utrecht-Kanaleneiland	Utrecht-Hoograven	220.000	213.700	218.200
	Utrecht-Hoograven	Lunetten	204.000	199.700	206.000
	Lunetten	Rijnsweerd	194.000	185.500	192.400
	Rijnsweerd	Utrecht-Veemarkt	131.000	114.500	115.000
	Utrecht-Veemarkt	Utrecht-Noord	125.000	110.300	110.500

Samenstelling verkeer parallelstructuur

De samenstelling van de verkeersintensiteiten op de parallelstructuur van de A2 en A12.

locatie	PRR	HRR	HRL	PRL	totaal
Maarssen - Utrecht-Leidsche Rijn-Centrum	29.100	58.000	57.300	30.800	175.200
Utrecht-Leidsche Rijn-Centrum - Utrecht-Centrum	35.800	58.000	57.300	37.200	188.300
Utrecht-Centrum - Knooppunt Oudenrijn	45.400	58.000	57.300	46.200	206.900
Knooppunt Oudenrijn - Nieuwegein	44.100	62.300	64.700	40.500	211.600
Nieuwegein - Utrecht-Kanaleneiland	42.900	62.300	64.700	37.800	207.700
Utrecht-Kanaleneiland - Utrecht-Laagraven	45.000	62.300	64.700	41.700	213.700