Route nationale

Uit Wegenwiki
(Doorverwezen vanaf Route Nationale)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Een route nationale (RN) is een hoofdweg van de eerste klasse in veel Franstalige landen, waaronder Frankrijk en diverse landen in West-Afrika.

Frankrijk

Routes nationales zijn in Frankrijk in de loop der geschiedenis grotendeels overgedragen aan de departementen, wat men een 'declassering' noemt. Hierdoor is er nog slechts een klein deel van het wegennet als route nationale betiteld, dat bovendien geen sluitend netwerk meer vormt. Er waren twee momenten dat de routes nationales gedeclasseerd werden. Tijdens de hervorming van 1972, die per 1 januari 1973 van kracht werd, is reeds 53.000 kilometer route nationale overgedragen aan de departementen. Tijdens de hervorming van 2005, die per 1 januari 2006 van kracht werd, is nog eens 20.000 kilometer overgedragen, waardoor slechts een beperkt aantal routes de status van route nationale behield.

Routes nationales zijn tegenwoordig van minder belang vanwege het netwerk van autoroutes. Overgebleven routes nationales zijn vaak wat beter uitgebouwd, niet zelden als voie express of vormen routes op verbindingen waar geen autoroute voorhanden is. In de westelijke regio Bretagne vormen routes nationales de enige doorgaande wegen, aangezien in dit gebied vrijwel geen autoroutes zijn. Elders in Frankrijk vormen routes nationales gefragmenteerde routes. Het is niet ongebruikelijk dat van oorspronkelijke routes van honderden kilometers lengte slechts korte stukken zijn overgebleven. Routes nationales komen ook voor in een aantal overzeese gebiedsdelen van Frankrijk, zoals in Frans-Guyana, Guadeloupe en La Réunion.

Routes nationales in Frankrijk

N1N2N3N4N5N6N7N8N9N10N11N12N13N14N15N16N17N18N19N20N21N22N23N24N25N26N27N28N29N30N31N32N33N34N35N36N37N38N39N40N41N42N43N44N45N46N47N48N49N50N51N52N53N54N55N56N57N58N59N60N61N62N63N64N65N66N67N68N69N70N71N72N73N74N75N76N77N78N79N80N81N82N83N84N85N86N87N88N89N90N91N92N93N94N95N96N97N98N99

N100N101N102N103N104N105N106N107N108N109N110N111N112N113N114N115N116N117N118N119N120N121N122N123N124N125N126N127N128N129N130N131N132N133N134N135N136N137N138N139N140N141N142N143N144N145N146N147N148N149N150N151N152N153N154N155N156N157N158N159N160N161N162N163N164N165N166N167N168N169N170N171N172N173N174N175N176N177N178N179N180N181N182N183N184N185N186N188N189N190N191N192N193N194N195N196N197N198N199

N201N202N205N209N216N221N224N225N227N230N237N244N248N249N250N254N265N274N282N296N301N306N315N316N320N324N330N337N338N346N353N356N363N385N388N401N406N410N416N425N431N440N441N444N446N449N481N486N488N520N524N532N537N542N543N568N569N572N580N814N844

Wegnummering

De routes nationales zijn nog grotendeels volgens de oorspronkelijke nummering van 1824 genummerd, voor zover ze niet gedeclasseerd zijn. De N1 t/m N24 vormden radiale routes vanuit Parijs, waar het point zéro des routes de France is gelegen. Niet al deze routes nationales begonnen daadwerkelijk in Parijs, vaak waren het aftakkingen van routes uit Parijs. In Parijs bestaan tegenwoordig geen routes nationales of routes départementales meer, waardoor ze vaak effectief op de portes de Parijs begonnen, tegenwoordig gevormd door de Boulevard Périphérique.

Hogere nummers zijn enigszins gezoneerd toegepast, de oorspronkelijke nummering verliep van N1 t/m N212, in 1933 is het netwerk significant uitgebreid met nummers tussen N301 en N853. Tijdens de hervorming van 1972 is weer teruggegaan naar de nummering van voor 1933, dit paste in het decentralisatiebeleid van de Franse regering. Vanaf 1973 bleef echter nog een uitgebreid netwerk van routes nationales in stand. De nummers lager dan 100 liggen voornamelijk in de noordoostelijke helft van Frankrijk terwijl de nummers hoger dan 100 voornamelijk in de zuidwestelijke helft van Frankrijk liggen. De Loire/Rhône wordt soms als scheidslijn gezien, maar de regio Bretagne heeft ook de nummers hoger dan 100.

Sommige routes nationales waren altijd al secundair in karakter, maar velen vormden de doorgaande wegen, aangezien in die tijd slechts een beperkt aantal verbindingen als autoroute voltooid was. Bij de hervorming van 2005 is twee derde van de routes nationales overgedragen aan de departementen. Veel departementen nummerden in 1973 en 2006 de ex-routes nationales met een drie- of viercijferig nummer dat gebaseerd was op dat van de route nationale, vaak door er een '9' of '10' voor te plaatsen. De N10 zou dan de D510 of D1010 worden bijvoorbeeld. Dit werd niet gecoördineerd tussen de departementen, men gebruikte tal van voorloopcijfers waardoor een ex-route nationale niet in alle departementen hetzelfde wegnummer heeft.

Het komt ook voor dat routes nationales een 4-cijferig nummer hebben. Dit zijn vrijwel altijd korte routes van enkele kilometers lengte, vaak wordt dit gezien als een tijdelijk nummer voor een weg over een nieuw tracé, dat in gebruik is tot de gehele nieuwe weg voltooid is, waarna de definitieve hernummering plaats vindt. Dit zijn nogal eens een voie express. Aangezien de bouw hiervan in Frankrijk van oudsher zeer gefragmenteerd plaatsvond, blijven deze 4-cijferige nummers soms decennia in gebruik.

Geschiedenis

In 1811 werd door Napoléon een netwerk van routes impériales ingevoerd in de delen die destijds onder bestuur van Frankrijk stonden. Naast het hedendaagse Frankrijk omvatte dit ook de Benelux, delen van Duitsland en Italië. De routes impériales werden genummerd volgens een systeem waarbij de nummers 1 t/m 14 de radialen van Parijs vormden, 15 t/m 27 waren aftakkingen van deze radialen en 28 t/m 229 waren bedoeld voor overige verbindingen. Dit waren wegen van respectievelijk de eerste, tweede en derde klasse. Daarnaast waren er aftakkingen van de routes impériales met een 'bis' nummer (bijvoorbeeld 1bis).

Na de restauratie van 1824 werd een nieuwe naam voor de hoofdwegen bedacht, de route nationale. De wegnummering hiervan was grotendeels gebaseerd op de route impériales van 1811, met uitzondering van de wegen die buiten Frankrijk waren komen te liggen. Het nummeringsyssteem van de routes nationales is daardoor één van de oudste ter wereld. Gedurende de 19e eeuw werd het wegennet verder ontwikkeld. In deze periode werden ook nieuwe wegklassen geïntroduceerd, in 1854 kwamen hier de routes forestières bij (boswegen), in 1857 de routes agricoles (landbouwwegen), in 1860 de routes thermales en in 1867 de routes salicoles (zoutroutes). In het oosten van Frankrijk kwamen de regio's Alsace en Lorraine na de Frans-Duitse Oorlog van 1870-1871 onder Duits bestuur te staan. Na de Eerste Wereldoorlog kwam dit gebied in 1918 weer onder Frans bestuur te staan. Ten tijde van 47 jaar Duits bestuur is geen hernummering van de routes nationales doorgevoerd om het territoriaal verlies te compenseren, alhoewel de Franse nummers in die tijd niet van toepassing waren.

Begin 20e eeuw nam het autoverkeer in Frankrijk flink toe. Er werden nieuwe nummers toegekend voor toeristische doeleinden, met als hoogtepunt de N202, de in 1931 geïntroduceerde Route des Alpes, een noord-zuidroute dwars door de Franse Alpen over tal van bergpassen hoger dan 2.000 meter. Begin 20e eeuw waren er 212 routes nationales, plus talloze aftakkingen en zijroutes die als een 'bis' of 'ter' waren genummerd. In 1933 werd het wegbeheer in Frankrijk gecentraliseerd. De staat nam het beheer van talloze minder belangrijke wegen op zich, een fenomeen dat zich op veel plekken in Europa en Noord-Amerika voordeed in die tijd. Een gevolg was dat het netwerk van routes nationales significant werd uitgebreid. Hiervoor werd de wegnummerserie N301 t/m 853 toegevoegd, het zogenaamde 'réseau nouveau' (nieuwe netwerk). De nummers 213 t/m 299 werden niet toegekend, zodat een duidelijke scheiding tussen het 'réseau ancienne' (oude netwerk) en réseau nouveau ontstond. Hiermee kwamen ook alle 'bis' en 'ter' nummeringen te vervallen. Maar daarvoor in de plaats kwamen geletterde suffixes, A, B, C, etc.

Met de toename van lange-afstandsverkeer na de Tweede Wereldoorlog werden de 'grands itinéraires' ontwikkeld, de grote routes tussen landsdelen en grote steden. In 1949-1950 werden hiertoe al diverse hernummeringen doorgevoerd. Ook werden vanaf deze periode de routes nationales opgewaardeerd met omleggingen, inhaalstroken en stukken met 2x2 rijstroken. Echter al vrij snel in de late jaren '50 ging de focus meer uit naar de bouw van autoroutes over een nieuw tracé. Tegen 1970 waren de eerste langere autoroutes voltooid en vele anderen in planning. Hierdoor werd duidelijk dat de Franse staat niet een gigantisch netwerk van routes nationales hoefde te beheren. Dit leidde tot de hervorming van 1972, waarbij een groot deel van het 'réseau nouveau' alweer werd overgedragen aan de departementen, evenals routes nationales die parallel aan autoroutes verliepen.

Per 1 januari 1973 werd 53.000 kilometer routes nationales overgedragen aan de departementen. Tevens werden diverse routes nationales hernummerd. Het kwam veel voor dat van lange routes nationales een deel werd overgedragen aan de departementen en een deel werd hernummerd met een ander N-nummer. De departementen hernummerden alle overgedragen routes nationales naar een D-nummer, dat vaak nog wel gebaseerd was op dat van de oudere route nationale. In 1978 werden viercijferige routes nationales ingevoerd. Dit werden gezien als tijdelijke nummers voor nieuwe tracé's. In de periode dat het nieuwe tracé nog niet voltooid was behield de oude route zijn normale nummer en kreeg het nieuwe tracé een 4-cijferig nummer. Wanneer het nieuwe tracé voltooid was kon het wegnummer gewisseld worden. In veel gevallen werd de oude weg gedeclasseerd naar een route départementale.

Vanaf de jaren '80 begonnen steeds meer verbindingen in Frankrijk vervangen te worden door autoroutes. Tegen 2000 was het netwerk van autoroutes in Frankrijk grotendeels voltooid, dus er zat een tweede hervorming aan te komen, de hervorming van 2005. Hierbij werd per 1 januari 2006 nog eens 20.000 kilometer route nationale overgedragen aan de departementen. Door deze hervorming zijn sommige historische N-nummers compleet komen te vervallen, anderen werden drastisch ingekort. Er bleef eigenlijk geen netwerk van routes nationales meer over, maar slechts een versnipperd aantal routes. De meeste resterende routes nationales verlopen over verbindingen waar geen autoroute loopt of zijn hoogwaardig uitgebouwd als voie express. Maar ook veel routes nationales waar geen autoroute direct in de buurt loopt zijn eveneens gedeclasseerd.

Afrika

Naar Frans model zijn in een groot aantal Franstalige Afrikaanse landen ook routes nationales gevormd.

Algerije

Routes nationales in Algerije

N1N2N3N4N5N6N7N8N9N10N11N12N13N14N15N1617N18N19N20N21N22N23N24N25N26N27N28N29N30N31N32N33N34N35N36N37N38N40N41N42N43N44N45N46N47N48N49N50N51N52N53N54N55N56N60N61N62N63N64N65N66N67N68N69N70N71N72N73N74N75N76N77N78N79N80N81N82N83N84N85N86N87N88N89N90N91N92N93N94N95N96N97N98N99N100N101N102N103N104N105N106N107N108N109N110N111N118N119N120N121N122


Benin

Hoofdwegen in Benin

RNIE1RNIE2RNIE3RNIE4RNIE5RNIE6RNIE7


Burkina Faso

Routes nationales in Burkina Faso

N1N2N3N4N5N6N7N8N9N10N11N12N13N14N15N16N17N18N19N20N21N22


Centraal-Afrikaanse Republiek

Routes nationales in de Centraal-Afrikaanse Republiek

N1N2N3N4N5N6N8N9N10N11


Comoren

Routes nationales in de Comoren

N1N2N3N4N5N21N22N23N24N31N32


Democratische Republiek Congo

Routes nationales in de Democratische Republiek Congo

N1N2N3N4N5N6N7N8N9

N10N11N12N13N14N15N1617N18N19N20N21N22N23N24N25N26N27N28N29N30N31N32N33N34N35N36N37N38N40N41N42N43N44


Republiek Congo

Routes nationales in de Republiek Congo

N1N2N3N4N5N6N7N8N9N10N11N12N13N14N15


Djibouti

Routes nationales in Djibouti

N1N2N3N4N5N6N7N8N9N10N11N12N13N14N15N16N17N18N19


Gabon

Routes nationales in Gabon

N1N2N3N4N5N6

A1


Guinea

Routes nationales in Guinea

N1N2N3N4N5N6N7N8N9N10N11N12N13N14N15N16N17N18N19N20N21N22N23N24N25N26N27N28N29N30N31N32N33N34N35N36N37N38N39N40N41N42


Kameroen

Routes nationales en autoroutes in Kameroen

N1N2N3N4N5N6N7N8N9N10N11N12N13N14N15N16N17N18N19N20N21N22

Autoroute Kribi - LolabéAutoroute Yaoundé - DoualaAutoroute Yaoundé - Nsimalen


Madagaskar

Routes nationales in Madagaskar

N1N2N3N4N5N6N7N8N9N10N11N12N13N14N15N16N17N18N19N20N21N22N23N24N25N26N27N30N31N32N33N34N35N36N41N42N43N44N45N46N47N51N52N53N54N55N56N57N58N59N60N65


Mali

Routes nationales in Mali

N1N2N3N4N5N6N7N8N9N10N11N12N13N14N15N16N17N18N19N20N21N22N23N24N25N26N27N28N29N30N31N32N33N34N35N36N37N38N39N40N41N42N43N44


Marokko

Routes nationales in Marokko

N1N2N3N4N5N6N7N8N9N10N11N12N13N14N15N16N17N19N21N23N25N27N29


Mauritanië

Routes nationales in Mauritanië

N1N2N3N4


Niger

Routes nationales in Niger

N1N2N3N4N5N6N7N8N9N10N11N12N13N14N15N16N17N18N19N20N21N22N23N24N25N26N27N28N29N30


Senegal

Autoroutes & routes nationales in Senegal

A1A2

N1N2N3N4N5N6N7N8N9N10N11N12N13N14N15N16N17


Togo

Routes nationales in Togo


Tunesië

Routes nationales in Tunesië

N1N2N3N4N5N6N7N8N9N10N11N12N13N14N15N16N17N18N19N20


Canada

In de Canadese provincie Québec wordt de term 'route nationale' gebruikt voor de belangrijkste provinciale wegen met een nummer tussen 100 en 199. De term 'nationale' slaat op de provincie Québec, niet het land Canada, want Canada heeft geen nationale wegen.

Routes nationales in Québec

101104105107108109111112113116117122125131132133134136137138139141143147148153155157158159161162165167169170171172173175185191195197198199


Referenties