Rwanda

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Rwanda
Hoofdstad Kigali
Oppervlakte 26.338 km²
Inwonertal 12.374.000
Lengte wegennet 2.749 km
Lengte snelwegennet 0 km
Eerste snelweg nvt
Benaming snelweg nvt
Verkeer rijdt rechts
Nummerplaatcode RWA

Rwanda, formeel de Republiek Rwanda, is een klein land in Centraal-Afrika. Het land is iets groter dan de helft van Nederland, telt 12 miljoen inwoners en is daarmee een zeer dichtbevolkt land. De hoofdstad is Kigali.

Inleiding

Geografie

Rwanda ligt ingeklemd tussen de Democratische Republiek Congo in het westen, Uganda in het noorden, Tanzania in het oosten en Burundi in het zuiden. De hoofdstad Kigali ligt centraal in het midden van het land. Rwanda is behoorlijk bergachtig, met de Mount Karisimbi met 4.507 meter als hoogste punt. Het grote Kivumeer ligt in het westen en vormt een groot deel van de grens met de DRC. Eén van de bronnen van de Nijl ligt in Rwanda. Een groot deel van Rwanda is ontbost.

Het land heeft een tropisch hooglandklimaat, waarbij de hoge temperaturen worden getemperd door de hogere ligging. Er zijn twee regenseizoenen. De gemiddelde maximumtemperatuur in de hoofdstad Kigali ligt het hele jaar door tussen 26 en 28 °C. Er valt circa 950 mm neerslag per jaar, grotendeels in de periode van september tot en met mei.

Demografie

Rwanda heeft een snelle bevolkingsgroei. In 1950 had het land 2,2 miljoen inwoners, dit groeide naar 7,2 miljoen in 1990 maar werd daarna gereduceerd door de Rwandese genocide. Tussen 1995 en 2016 groeide het land weer van 5,9 naar 11,9 miljoen inwoners. Het land is zeer ruraal, de meeste inwoners wonen op het platteland, wat Rwanda tot een dichtbevolkt land maakt. De hoofdstad Kigali is de enige grote stad met circa 1 miljoen inwoners. Vrijwel alle andere plaatsen zijn niet meer dan een dorp, op een groot deel van het platteland zijn zelfs geen echte dorpskernen, maar vooral verspreide bebouwing over de hellingen.

Het land is al sinds pre-koloniale tijd een eenheid en bestaat daardoor uit één culturele en linguïstische groep, de Banyarwanda. Zij worden weer opgedeeld in de Hutu, Tutsi en Batwa. De officiële taal van het land is het Kinyarwanda, dat door nagenoeg de gehele bevolking wordt gesproken. Het is sterk verwant aan het Kirundi van buurland Burundi. Naast het Kinyarwanda is ook het Engels, Frans en Swahili een officiële taal in Rwanda. Het Engels wordt in de scholen onderwezen en kent een relatief wijdverspreid gebruik. Het Frans en Swahili worden veel als tweede of derde taal gesproken vanwege de handel met buurlanden. Sinds de jaren '90 neemt het gebruik van het Frans echter sterk af ten opzichte van het toenemende gebruik van het Engels. Hier liggen de verslechterde relaties met Frankrijk en het verblijf van vluchtelingen in het Engelstalige Uganda aan ten grondslag. De officiële overheidssite is alleen nog in het Engels.[1] De jongere bevolking spreekt vaak geen Frans meer.[2]

Economie

Sinds de genocide van 1994 is de Rwandese economie sterk gegroeid. De economie bestaat nog grotendeels uit de landbouw, het land heeft weinig grondstoffen en vanwege zijn ligging midden in Afrika duurt het lang voor handelswaar om het land te bereiken vanaf een haven, en andersom duurt het lang om goederen te exporteren. Bananen, koffie en thee zijn de voornaamste exportproducten. Ondanks dat Rwanda een vruchtbaar land is, moet men voedsel importeren vanwege de snelle bevolkingsgroei. Rwanda wordt gezien als een relatief succesvol en tegenwoordig stabiel land in Centraal Afrika.

Geschiedenis

Vanaf de 15e eeuw begonnen stammen in het gebied de vorm van verschillende koninkrijken aan te nemen, waarbij koninkrijk Rwanda vanaf midden 18e eeuw dominant werd. Tijdens de Koloniale Conferentie van Berlijn werd het gebied door de Europeanen toegewezen aan Duitsland, en begon de Duitse koloniale periode. De Duitsers veranderden weinig aan de sociale structuur van het land en veel macht bleef bij de koning liggen. In 1916 namen de Belgen tijdens de Eerste Wereldoorlog de kolonie in vanuit Congo. Het was vervolgens een Belgische kolonie die bestuurd werd als Ruanda-Urundi, met wat nu buurland Burundi is. De Belgen hadden een meer gecentraliseerde macht dan de Duitsers en ontwikkelden enige infrastructuur en het onderwijs. In een referendum in 1961 werd de monarchie afgeschaft en Rwanda werd losgekoppeld van Burundi en vervolgens een jaar later een onafhankelijk land.

Conflicten tussen de Hutu's en de Tutsi's waren al sinds de koloniale tijd problematisch en mondden frequent uit in gewelddadigheden. De snelle bevolkingsgroei zorgde voor problemen met landeigendom. In 1990 vielen Tutsi-rebellen vanuit Uganda het land binnen, waarna de Rwandese burgeroorlog begon. Geen van beide partijen wist de winnende hand te krijgen, waarna een staakt-het-vuren werd afgekondigd. Het neerschieten van een regeringsvliegtuig met de president en premier in 1994 leidde echter tot de Rwandese genocide, waarin over een periode van 100 dagen circa 800.000 Tutsi's werden afgeslacht. De beperkte reactie van de internationale gemeenschap werd gezien als een dieptepunt in de geschiedenis van de 20e eeuw. De Tutsi-rebellen hervatten hun offensief en hadden kort daarna bijna het hele land onder controle. 2 miljoen Hutu's vluchtten naar de buurlanden. De Tutsi-rebellengroep was ook betrokken bij de naburige Congolese burgeroorlogen. Vanaf eind jaren '90 begon Rwanda te herstellen van het conflict en was na 2000 weer in economische bloei. Het wordt tegenwoordig gezien als één van de meest succesvolle landen in Centraal-Afrika.

Wegennet

De National Roads van Rwanda. Een groot deel van deze wegen is secundair in karakter en meer dan de helft is onverhard.

In 2015 is een netwerk van 6.655 kilometer genummerde wegen vastgesteld,[3][4] bestaande uit 2.749 kilometer national roads (44% verhard) en 3.906 kilometer district roads (1% verhard). In 2019 besloeg het netwerk van national roads 2.735 kilometer, waarvan 1.391 kilometer verhard was.[5] De verharde wegen verkeren veelal in goede conditie, 86% van de wegen werd beschouwd als in goede staat.[6]

Van de national roads vormen de NR1 t/m NR5 de radiale wegen van Kigali naar de buurlanden. Dit zijn de belangrijkste wegen van Rwanda. De hogere nummers zijn geclusterd elders in het land gelegen, slechts een klein aantal andere national roads heeft ook een functie van betekenis omdat Rwanda bijna geen steden heeft. Veel landelijke gebieden bestaan uit verspreide bebouwing en niet uit functionele dorpen of kleine steden. Kenmerkend aan de national roads is dat ze vaak een zeer kronkelige route volgen waardoor op de meeste wegen geen hogere rijsnelheden mogelijk zijn. Alleen in het oosten van Rwanda is het terrein wat vlakker en zijn hogere snelheden soms mogelijk, vooral op de NR4 en NR24.

Na de genocide van 1994 is er grootschalig geïnvesteerd in de infrastructuur van Rwanda, waardoor het wegennet in het land in betere staat is dan de buurlanden. De meeste plaatsen en streken van belang zijn nu onderling verbonden met verharde wegen. Er zijn geen autosnelwegen in Rwanda, wel liggen er in de hoofdstad Kigali een aantal 2x2 wegen. Het reizen over de weg is een tijdrovende zaak vanwege het bergachtige karakter van het land. Een groot project is de bouw van de Kigali Ring Road. In Kigali bestond het wegennet in 2017 uit 2.851 kilometer, waarvan 16 procent (453 kilometer) was verhard.[7] In 2022 werd aangekondigd dat Kigali op 43 kruispunten flyovers had gepland.[8]

Er heeft in Rwanda geen grootschalige upgrade van de hoofdwegen plaatsgevonden qua alignement. Waar bijvoorbeeld in Tanzania veel wegen ontworpen zijn op een rijsnelheid van 100 km/h zijn de wegen in Rwanda zeer bochtig, soms zelfs extreem kronkelig met vrijwel continu bochten die alleen met 30 of 40 km/h gereden kunnen worden. Ondanks de kleine oppervlakte van Rwanda liggen de reistijden daardoor relatief hoog. Wat meespeelt is dat Rwanda maar één economisch centrum heeft, er zijn buiten de hoofdstad Kigali geen plaatsen groter dan een groot dorp. Hierdoor zijn er ook geen grote verkeersstromen. Ook is de landbouw nog steeds vooral voor de eigen voedselvoorziening benut, zodat er weinig producten over de weg worden geëxporteerd.

National Roads in Rwanda

NR1NR2NR3NR4NR5NR6NR7NR8NR9NR10NR11NR12NR13NR14NR15NR16NR17NR18NR19NR20NR21NR22NR23NR24NR25


Wegbeheer

De nationale wegbeheerder is de Rwanda Transport Development Agency (RTDA).[9] De RTDA is in 2010 opgericht. Dit is een agentschap van het Ministry of Infrastructure (MINFRA).[10]

Geschiedenis

In de Belgische koloniale periode is in de jaren 1930 een dicht netwerk van wegen ten behoeve van de landbouw gerealiseerd in wat toen de kolonie Ruanda-Urundi was. Vermoedelijk heeft men in de koloniale periode amper wegen verhard, wat mede kwam omdat er geen echte steden waren en er zeer weinig gemotoriseerd verkeer was. Bij onafhankelijkheid in 1962 had Kigali slechts 6.000 inwoners. In 1971 had Rwanda maar één korte verharde weg tussen Kigali en de luchthaven.

Rwanda trad in 1963 toe tot de World Bank, maar had de eerste jaren problemen om financiering voor projecten te verkrijgen. In 1970 werd de eerste lening afgesloten voor de bouw van de NR3 van Kigali naar de grens met Uganda bij Gatuna, waarbij het project voor een aanzienlijk deel door de Belgische regering werd gefinancierd. In 1972 volgde een lening voor het ontwikkelen van personeel en materieel om een effectief onderhoudsprogramma op te zetten. Dit werd grotendeels gefinancierd door Duitsland. In 1974 werd een lening verstrekt voor de bouw van het westelijk deel van de NR2 tussen Ruhengeri en de grens met de D.R. Congo bij Gisenyi. China was relatief vroeg betrokken in Rwanda, vanaf 1974 werden er door Chinese bedrijven wegen aangelegd, zoals de weg van Kigali naar Rusumo.[11] Onduidelijk is hoe groot de Chinese betrokkenheid was voor de 21e eeuw. Sommige bronnen claimen dat China 70 procent van de verharde wegen in Rwanda heeft aangelegd. In 1977 had Rwanda 350 kilometer verharde weg.

In 1986 had Rwanda 627 kilometer verharde weg. Vanaf dat moment waren de belangrijkste verbindingen tussen Kigali en de buurlanden verhard en werd gewerkt aan het asfalteren van nog eens 274 kilometer weg.[12] Hiermee kwam een groot deel van het verharde wegennet van Rwanda tot stand tussen midden jaren '70 en eind jaren '80. In 1990 had Rwanda 970 kilometer verharde weg.[13]

Het wagenpark van Rwanda werd grotendeels vernietigd tijdens de burgeroorlog van 1990 tot 1994. In 1995 had Rwanda nog slechts 3.200 motorvoertuigen (exclusief motoren & scooters). In 1997 reden er 17.000 motorvoertuigen in Rwanda, in 2001 was dit gegroeid naar 32.000 voertuigen. In 2003 had Rwanda 1.022 kilometer verharde weg.[14] Op dat moment verkeerde 23% van de verharde wegen in goede conditie, 37% in acceptabele conditie en 40% in slechte conditie. In 1998 werd het Road Maintenance Fund opgericht om het onderhoud van het wegennet te financieren. Vanaf die periode kwam er ook veel buitenlandse steun het land in. In 2011 waren er ongeveer 50.000 voertuigen exclusief motoren in Rwanda, dit groeide naar 90.000 in 2016. Er zijn ongeveer evenveel motoren als andere typen motorvoertuigen in Rwanda geregistreerd.

Na 2010 is er flink geïnvesteerd in het wegennet van Rwanda. Veel bestaande verharde wegen zijn gereconstrueerd en er is ook een aanvang gemaakt met het asfalteren van de resterende national roads. Echter ook in 2020 was nog een flink deel van de national roads onverhard, sommigen zijn amper meer dan zandwegen die afgelegen landelijke gebieden ontsluiten. In 2021 kwam de NR5 als eerste dubbelbaans weg buiten de bebouwde kom van Kigali gereed, aangelegd vanwege een nieuwe luchthaven ten zuidoosten van Kigali.

Wegnummering

Rwanda heeft een wegnummering van nationale roads (NR) en district routes (DR). De huidige wegnummering is in 2015 vastgesteld. Voor die tijd was de wegnummering gebaseerd op het Franse systeem, documentatie van voor die tijd spreekt ook over de prefix 'RN' (route nationale), maar sinds de jaren '90 heeft Rwanda een switch gemaakt van het Frans naar het Engels in de overheidscommunicatie en als primaire vreemde taal.

De National Roads zijn gezoneerd genummerd. De nummers 1 t/m 5 verlopen vanuit Kigali naar de buurlanden. De hogere nummers verlopen gezoneerd en liggen doorgaans in dezelfde regio. De nummering loopt min of meer eerst zuidwestwaarts op, later noordwestwaarts en vervolgens in het centrum en oosten van Rwanda.

Lijst van National Roads

# No. route lengte
NR1 Kigali - Muhanga - Huye - Akanyaru (Burundi) 158 km
NR2 Kigali - Gakenke - Musanze - Nyabihu - Rubavu (D.R. Congo) 150 km
NR3 Kigali - Gatuna (Uganda) 78 km
NR4 Kigali - Rwamagana - Kayonza - Ngoma - Kirehe - Rusomo (Tanzania) 169 km
NR5 Kigali - Nyamata - Kagasa - Nemba (Burundi) 62 km
NR6 Ngoma - Ramiro - Kibugabuga - Nyundo - Nyanza - Gitwe 144 km
NR7 Rugobagoba - Kinazi - Ruhango - Gitwe - Nyabukono 112 km
NR8 Nyamiyaga - Ndora - Kiyonza - Akanyaru (Burundi) 91 km
NR9 Huye - Gatobwe - Kibeho - Ndago - Bitare (Burundi) 77 km
NR10 Huye - Nyamagabe - Buhinga 115 km
NR11 Pfunda - Rutsiro - Karongi - Nyamasheke - Buhinga - Rusizi - Ruhwa (Burundi) 270 km
NR12 Gishyita - Gisova - Gatovu - Kitabi 84 km
NR13 Gatovu - Masizi - Nyakogo - Kirengeri 69 km
NR14 Kibuye - Karongi - Nyabukono - Masizi - Nyamagabe 112 km
NR15 Muhanga - Karongi 61 km
NR16 Meru - Ngororero - Mukamira 99 km
NR17 Cyakabiri - Nyabikene - Muvumba - Musanze - Cyanika (Uganda) 124 km
NR18 Musanze - Nyabitsinda - Sashwara - Mburamazi - Rubavu (D.R. Congo) 94 km
NR19 Kiruli - Gicumbi - Cyuru - Mimuri - Nyagatare - Ryabega 142 km
NR20 Base - Burera - Butaro 36 km
NR21 Gicumbi - Butaro - Kidaho 75 km
NR22 Maya - Karama - Kizinga (Uganda) 83 km
NR23 Rwesero - Kiramuruzi 51 km
NR24 Kayonza - Ndatemwa - Bukomane - Gabiro - Karangazi - Ryabega - Kagitumba (Uganda) 116 km
NR25 Rukara - Buhabwa - Gikobwa - Rwinkwavu - Kamombo - Rusozi 175 km

Bewegwijzering

De bewegwijzering lijkt spaarzaam. Er werden voorheen vooral witte handwijzers met zwarte letters gebruikt, maar Rwanda heeft sinds 2016 de Road traffic safety — Traffic control devices — Requirements gepubliceerd,[15] hierin worden de verkeersborden en bewegwijzering gespecificeerd. Dit is grotendeels gebaseerd op de standaarden van de SADC Road Traffic Signs Manual, alhoewel Rwanda daar geen lid van is. Met de nieuwe ontwerpen worden groene borden met witte letters en gele wegnummers in platte tekst gebruikt, vergelijkbaar met de lidstaten van de Southern African Development Community (SADC).

Maximumsnelheid

De maximumsnelheid in Rwanda is in 2002 vastgesteld. Buiten de bebouwde kom mag maximaal 80 km/h gereden worden, veel wegen zijn echter niet geschikt om lange stukken met 80 km/h te rijden. Voor grotere voertuigen en taxibusjes geldt 60 km/h.[16] De maximumsnelheid in Kigali ligt tussen 40 en 60 km/h.[17]

Referenties


Wegen van Afrika

AlgerijeAngolaBeninBotswanaBurkina FasoBurundiCentraal-Afrikaanse RepubliekComorenDemocratische Republiek CongoRepubliek CongoDjiboutiEgypteEquatoriaal GuineaEritreaEthiopiëGabonGambiaGhanaGuineaGuinea-BissauIvoorkustKaapverdiëKameroenKeniaLesothoLiberiaLibiëMadagaskarMalawiMaliMarokkoMauritaniëMauritiusMozambiqueNamibiëNigerNigeriaRwandaSão Tomé en PríncipeSenegalSeychellenSierra LeoneSomaliëSudanSwazilandTanzaniaTogoTsjaadTunesiëUgandaWestelijke SaharaZambiaZimbabweZuid-AfrikaZuid-Sudan