Strada statale

Uit Wegenwiki
(Doorverwezen vanaf SS)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Een strada statale (mv. strade statali) is een weg van "nationaal belang" in het beheer van de nationale overheid van Italië. De prefix is SS. De strade statali worden onderhouden door de ANAS (Azienda Nazionale Autonoma delle Strade), de nationale wegbeheerder van Italië. Er is ongeveer 25.000 kilometer strade statali. De strade statali worden geclassificeerd als strade extraurbane principali (type B) en strade extraurbane secondaria (type C). In steden van 10.000 inwoners of meer zijn er ook nog strade urbane (type D en E) die onder het beheer van ANAS vallen. De wegen zijn soms hoogwaardig uitgebouwd, regelmatig als superstrada, met name in Midden-Italië. Anders dan vaak gedacht wordt betekent de afkorting "SS" niet superstrada, maar strada statale.

Geschiedenis

De SS52 bij Tolmezzo.

In 1923 werd per decreet een wegclassificatie met 118 nationale wegen opgesteld. De wegen werden toen ook al genummerd van 1 t/m 118.[1] Ook hadden veel wegen toen al een naam gekregen. De wegen waren toen nog in het beheer van de lokale overheden, wegbeheer op nationaal niveau werd in 1928 geregeld met de creatie met de azienda autonoma statale della strada (AASS), dat na de Tweede Wereldoorlog in 1947 werd omgevormd tot het huidige ANAS.

Met de creatie van de AASS in 1928 werd het netwerk van genummerde wegen uitgebreid tot 137.[2] Op dat moment werden wegen van het systeem van 1923 deels hernummerd en werd het netwerk uitgebreid tot in wat thans Kroatië is. Dit nummeringsyssteem is nog steeds de basis voor de Italiaanse wegnummering, die globaal hetzelfde is gebleven, behoudens territoriale wijzigingen (Slovenië, Kroatië, Südtirol) en kleine hernummeringen of de toevoeging van nieuwe routes.

In de jaren '50 werd het wegbeheer op lokaler niveau ook overgenomen door de staat, met name door wetswijzigingen in 1951 en 1958 waarbij het door de nationale overheid beheerde netwerk stukken groter werd. Dit waren vooral wegen met een lokaal of regionaal belang. Dit paste in een trend die in die tijd in de westerse wereld aan de gang was, waarbij de overheid de regie nam op de ontwikkeling van het wegennet. Vergelijkbare trends zag men in vrijwel heel West-Europa en de Verenigde Staten. Met deze uitbreiding werd de nummering ook uitgebreid tot circa 750.

In de jaren '60 begon ANAS met de bouw van de superstrada, dubbelbaans SS-wegen in aanvulling op het toen in ontwikkeling zijnde netwerk van autostrade. Deze werden veelal over een nieuw tracé aangelegd. Vaak was er sprake van een tijdelijk wegnummer voor nieuwe tracés, de 'Nuova strada ANAS' (NSA). Later werden deze hernummerd met een meer definitief en conventioneel wegnummer.

Vanwege de staatskundige hervormingen eind jaren '90 werden veel strade statali in 2001 overgedragen aan de regio's en provincies. Veel wegen zijn toen weer omgenummerd tot regionale of provinciale nummers. Soms zelfs wegnummers als 'ex-SS'. Het netwerk van SS-wegen werd toen gereduceerd tot circa 18.000 kilometer. Vanwege de economische crisis in Italië vanaf 2008 konden veel regio's en provincies niet meer de kosten voor wegbeheer opbrengen. Vanaf 2018 is 7.000 kilometer weg weer overgedragen naar ANAS en verkregen vaak weer hun traditionele SS-nummer. Daardoor groeide het netwerk tot 25.000 kilometer.

Nummering

De SS27 ten noorden van Aosta.

De wegen zijn als volgt genummerd; de SS1 t/m SS8 zijn radiale wegen van de hoofdstad Rome en de SS9 loopt van Milaan naar de Adriatische kust. Deze wegen volgen vaak historische tracés zoals de Via Aurelia en de Via Emilia.

De SS10 t/m SS19 lopen door het gehele land, maar met name in het noorden en midden en hebben een nationaal belang. De nummers SS20 t/m SS137 zijn van regionaal belang. De SS20 t/m SS34 lopen in het noordwesten, de SS35 t/m SS44 in het centrale noorden, de nummers SS45 t/m SS61 in het noordoosten tot midden en SS62 t/m SS79 in het midden van Italië.

De nummers SS80 t/m SS89 liggen in de regio Roma en Abruzzo. SS87 t/m SS105 lopen in het zuidoosten, SS106 t/m SS112 in het zuidelijke Calabria, SS113 t/m SS124 op Sicilia (Sicilië) en de SS125 t/m SS134 op Sardegna (Sardinië). Hogere nummers volgen niet een bepaald systeem.

Naamgeving

Naast een wegnummering hebben alle wegen ook een naam, veelal vernoemd naar een eindpunt, streek of cultureel icoon. De namen worden op de bewegwijzering niet weergegeven, maar komen in tekstuele stukken vaak voor.

Strade statali in Italië

12345678910111213141516171819202124252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555862636465666768717273747576777879808183848587899091929394959699

100101106107109113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134145146148150151153155156157158169172177179182185186187188189190191192193194195196197198199200202205209210212214219223231233237238239240241242243244249256259260263268272274275276280283284285286287288289290291292293295296301303309318320330331334335336337340341342344346347349350361362369372379385386387388389390391392394398400401407410417418421423424425427432433434439448452453456466471481487490494508514516517523531534539547553554557560561571575576578582584585586597598612613614616620621622624626627629630640641643644645647649650652653654655656658659660665672673674675676677679680681682683684685686687688689690691692693694695696697698699

Bewegwijzering

Anders dan op de autostrade worden de SS-wegen niet in het groen, maar in het blauw bewegwijzerd. Dit is vergelijkbaar met in Tsjechië. De wegnummers worden in een rechthoekig schild met wit kader en witte letters met het wegnummer inclusief prefix aangegeven. De bewegwijzering is redelijk, maar komt zoals vaker in Italië vaak ook chaotisch over. Het wegnummer wordt op elke kilometerpaal aangegeven.

In andere landstalen

Een strada statale heet in Südtirol een Staatsstraße, waarbij de afkorting SS handig overeen komt.

Referenties