SS125 (Italië)

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
SS125
Begin Cagliari
Einde Palau
Lengte 354 km
Route

De SS125, genaamd de Orientale Sarda, is een strada statale in Italië, gelegen op Sardinië. De weg vormt een noord-zuidroute over de oostkust van het eiland, vanaf Quartucciu bij Cagliari tot Palau. De route is 354 kilometer lang. Op diverse trajecten vormt de SS125var een betere route parallel aan de eigenlijke SS125.

Routebeschrijving

De SS125 begint bij Quartucciu, net buiten de zuidelijke stad Cagliari, op een aansluiting met de SS554. De weg is enkelbaans en voert in eerste instantie in oostelijke richting, eerst door een kustvlakte, daarna door bergachtig gebied waarbij de weg erg bochtig wordt. Op dit traject liggen bijna geen bebouwde kommen. Men bereikt dan de oostkust van Sardinië. Vanaf hier voert de weg noordwaarts, waarbij er een variante parallel aan de SS125 verloopt die beter uitgebouwd is dan de SS125 zelf. Deze SS125 variante volgt een langere, maar ongelijkvloerse route langs de zuidoostkust en daarna noordwaarts naast de oude SS125. Het is mogelijk om in de provincie Cagliari helemaal buiten de bebouwde kommen te blijven door de SS125var te nemen.

De weg voert dan parallel aan de kust in noordelijke richting, op enige afstand van zee. Op een klein stuk na voert de SS125var als beter uitgebouwde weg parallel aan de SS125, tot even voorbij Bari Sardo. Vanaf hier vormt de SS125 de enige doorgaande weg. De weg kent een bypass langs Tortolì en volgt daarna een spectaculaire route door de bergen naar Cala Gonone. Dit traject is bochtig met steile delen en voert door spectaculair terrein. De weg bereikt hier meer dan 1.000 meter boven zeeniveau. De weg voert langs rotswanden, over berghellingen en over kammen en plateaus.

In de provincie Nuoro voert de SS125 wat dichter langs de kust. Dit traject is minder bergachtig maar de SS125 is hier weinig hoogwaardig uitgebouwd. Vanaf het stadje Siniscola voert de Diramazione Centrale Nuorese parallel aan de SS125 tot aan Olbia, waardoor dit traject van de SS125 weinig betekenis heeft. Ten zuiden van Olbia voert de D.C.N. wat verder landinwaarts dan de SS125, die dichter langs de kust verloopt.

Noordelijk van Olbia vormt de SS125 weer de doorgaande wegverbinding en voert hier over het noordoosten van Sardinië, door een bergachtig gebied in het binnenland. Er liggen nog enkele dorpen op de route tot aan het eindpunt Palau, een kleine havenstad nabij het noordpuntje van Sardinië. Hier sluit ook de SS133 uit Sassari aan.

Geschiedenis

De SS125 werd in 1928 gecreëerd als route van Cagliari naar Olbia via de oostkust van Sardinië.[1] Tussen Dorgali en Siniscola verliep deze route door het binnenland, waar tegenwoordig de D.C.N. verloopt. In 1935 werd een oostelijker route dichter langs de kust via Orosei gekozen. In 1959 werd de route vanaf Olbia noordwaarts naar Palau in het uiterste noorden van Sardinië verlengd.

De SS125 was lange tijd een smalle, bochtige weg die door alle dorpen ging. Daardoor was het veelal geen snelle route. Op het zuidelijk deel van de route zijn grote delen gebypasst door de modernere SS125var. Nadien zijn diverse trajecten overgedragen aan de lokale overheden, beginnend met het traject Tertenia - Cardedu in 2008, San Vito - Villaputzu in 2009 en Cardedo - Bari Sardo in 2012.

Desondanks zijn er wel enkele upgrades aan de SS125 zelf gepleegd. Al voor 1984 is een ongelijkvloerse bypass langs Tertenia aangelegd. Deze is geen onderdeel van de SS125var, maar van de SS125 zelf. Vanaf 2002 is de SS125var hier op aangesloten. Op 21 juli 2021 opende 5,6 kilometer van de verlegde SS125 ten zuiden van Tertenia voor het verkeer.[2]

Vermoedelijk in de jaren '80 is de bypass van Tortolì aangelegd. Het spectaculaire bergtraject ten noorden van Tortolì is echter niet opgewaardeerd. Mede hierdoor is de SS125 niet zo'n belangrijke weg voor doorgaand noord-zuidverkeer over Sardinië, dat beter via de superstrade over het westen en midden van het eiland rijdt, of de SS389var neemt als beter uitgebouwde weg. Tussen Siniscola en Olbia is de Diramazione Centrale Nuorese (D.C.N.) parallel aan de SS125 aangelegd in de jaren '80 en '90. Eind jaren '80 is de rondweg van Olbia aangelegd.

SS125Var

Behoorlijk grote delen van het zuidelijk deel van de route zijn verlegd via de variante van de SS125, de SS125var. Dit is over het algemeen een enkelbaans ongelijkvloerse weg met een optimaal tracé dat alle bochtige delen en bebouwde kommen bypasst.

Het eerste deel hiervan was een 7,5 kilometer lang deel van Tertenia tot de afslag naar Marina di Gairo, dat op 25 juli 2002 werd geopend.[3] Vervolgens is een 24,4 kilometer lang traject rond de zuidoostkust van Sardinië aangelegd tussen Solanas en San Priamo, dat op 3 december 2003 werd geopend.[4] Dit deel ligt het verst van de oorspronkelijke SS125 af. Noordelijker opende op 2 april 2006 het 8,4 kilometer lange deel tussen Muravera en Villaputzu[5] en op 15 juli 2006 het tussenliggende deel tussen San Priamo en Muravera over 7,8 kilometer.[6] Hiermee was 40 kilometer van de nieuwe SS125var doorgaand te berijden in het zuidoosten van Sardinië.

Vervolgens opende op 19 februari 2007 het deel van Villaputzu tot Murtas, vlak voor de provinciegrens, evenals een stuk noordelijker het deel tussen marina di Gairo en Cardedu.[7] Daarna was er drie jaar geen wegopening. Op 25 mei 2010 opende het 6,8 kilometer lange deel rond de zuidkaap van Geremeas tot Solanas,[8] gevolgd door de bypass van Bari Sardo op 8 september 2010.[9] Deze bypass was 4,6 kilometer lang, alhoewel de weg nog 2 kilometer verder noordwaarts gereed kwam, maar niet in gebruik genomen kon worden omdat de rest van de weg vertraagd was. Op 28 juli 2011 opende de ontbrekende schakel tussen Cardedu en Bari Sardo.[10] Hiermee was een 20 kilometer lang traject vanaf de bypass van Tertenia tot voorbij Bari Sardo te berijden. Pas 12 jaar later opende weer een deel, tussen Bari Sardo tot Tortoli, op 17 juli 2023.[11]

Op 20 maart 2013 opende het 6,6 kilometer lange deel tussen Terra Mala en Geremeas.[12] Hiermee was het zuidelijk deel van de SS125var voltooid, met een 64 kilometer lang traject enkelbaans autoweg vanaf net buiten Cagliari tot nabij de provinciegrens. Bij Cagliari sloot de SS125var aan op de SS554bis, die een korte superstrada vormt ten oosten van Cagliari. De aansluiting van deze superstrada op de eigenlijke SS554 rond Cagliari ontbreekt echter, waardoor verkeer hier nog enkele kilometers over de oude SS125 moet.

traject datum lengte
Tertenia (N) - Marina di Gairo 7,5 km 25-07-2002
Solanas - San Priamo 24,4 km 03-12-2003
Muravera - Villapatzu 8,4 km 02-04-2006
San Priamo - Muravera 7,8 km 15-07-2006
Villapatzu - Murtas 17,3 km 19-02-2007
Marina di Gairo - Cardedu 3,6 km 19-02-2007
Geremeas - Solanas 6,8 km 25-05-2010
Bari Sardo (S) - Bari Sardo (N) 4,6 km 08-09-2010
Cardedu - Bari Sardo 3,5 km 28-07-2011
Terra Mala - Geremeas 6,6 km 20-03-2013
Bari Sardo - Tortoli 6,3 km 17-07-2023

Referenties

  1. L. 17 maggio 1928, n. 1094 | wikisource.org
  2. NUOVA STATALE 125 “ORIENTALE SARDA”, : APERTO AL TRAFFICO UN NUOVO TRATTO, TRA TERTENIA E OSINI | stradeanas.it
  3. Strada Statale 125 ‘Orientale Sarda’ - L’ANAS apre al traffico il tratto Tertenia - Tortoli’ | stradeanas.it
  4. Sardegna, l’Anas apre al traffico il nuovo tronco S. Priamo-Capo Boi della S.S. 125 ‘Nuova Orientale Sarda’ | stradeanas.it
  5. Sardegna: l’Anas apre al traffico 8,4 km della nuova SS 125 “Orientale Sarda” | stradeanas.it
  6. Anas, oggi il Ministro Di Pietro inaugura il 4° lotto della Strada Statale 125 “Nuova Orientale Sarda” in provincia di Cagliari | stradeanas.it
  7. Anas, Sardegna: inaugurati due nuovi tratti della strada statale 125 ‘Orientale Sarda’ | stradeanas.it
  8. Anas, Sardegna: inaugurato oggi il primo nuovo tratto della SS 125 ‘Orientale Sarda’, tra Terra Mala e Capo Boi | stradeanas.it
  9. Anas, Sardegna: aperto oggi al traffico il tratto in variante a Bari Sardo della strada statale 125 ‘Orientale Sarda’ - Tronco Tertenia-Tortolì | stradeanas.it
  10. Sardegna, Anas: apre al traffico un nuovo tratto della statale 125 “Orientale Sarda”, in provincia di Ogliastra | stradeanas.it
  11. NUOVA SS 125 “ORIENTALE SARDA”, ANAS: APERTURA AL TRAFFICO DI UN TRATTO DI 6,3 KM TRA BARI SARDO E TORTOLÌ (NU) ALLA PRESENZA DEL MINISTRO MATTEO SALVINI | stradeanas.it
  12. Infrastrutture: Anas, aperto nuovo tratto in variante a ss 'Orientale Sarda' | liberoquotidiano.it
Strade statali in Italië

12345678910111213141516171819202124252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555862636465666768717273747576777879808183848587899091929394959699

100101106107109113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134145146148150151153155156157158169172177179182185186187188189190191192193194195196197198199200202205209210212214219223231233237238239240241242243244249256259260263268272274275276280283284285286287288289290291292293295296301303309318320330331334335336337340341342344346347349350361362369372379385386387388389390391392394398400401407410417418421423424425427432433434439448452453456466471481487490494508514516517523531534539547553554557560561571575576578582584585586597598612613614616620621622624626627629630640641643644645647649650652653654655656658659660665672673674675676677679680681682683684685686687688689690691692693694695696697698699