Somalië

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Soomaaliya -

الصومال‎ aṣ-Ṣūmāl

Hoofdstad Mogadishu
Oppervlakte 637.661 km²
Inwonertal 17.066.000
Lengte wegennet 2.608 km
Lengte snelwegennet 0 km
Eerste snelweg nvt
Benaming snelweg nvt
Verkeer rijdt rechts
Nummerplaatcode SO

Somalië (Somalisch: Soomaaliya, Arabisch: الصومال, aṣ-Ṣūmāl), formeel de Federale Republiek Somalië, is een groot land in het oosten van Afrika. Het land is circa 16 keer zo groot als Nederland en telt 17 miljoen inwoners. De hoofdstad is Mogadishu.

Inleiding

Geografie

Somalië vormt de hoorn van Afrika. Het land ligt aan de Indische Oceaan en de Golf van Aden. Het land grenst in het noorden aan Djibouti, in het westen aan Ethiopië en in het zuiden aan Kenia. Aan de overkant van de Golf van Aden ligt Jemen. De hoofdstad Mogadishu ligt aan de kust in het zuiden. Somalië bestaat voornamelijk uit woestijn en is overwegend vlak in het zuiden tot bergachtig langs de noordkust. De Shimbiris is met 2.410 meter het hoogste punt. Er zijn geen permanente rivieren van belang in Somalië. Buiten de hoofdstad Mogadishu zijn er weinig andere grote plaatsen. Berbera en Hergeisa in Somaliland in het noorden hebben nog enig belang.

Somalië is een groot land, het meet ruim 1.800 kilometer over zijn as en tot 400 kilometer landinwaarts. Het bestaat formeel uit zes staten, waarbij Somaliland zich in 1991 onafhankelijk heeft verklaard.

Het land ligt in de tropen, maar heeft in afwijking tot andere landen op deze breedtegraad vooral een droog woestijnklimaat, met hoge temperaturen het hele jaar door. Het noordoosten en midden ontvangt zeer weinig neerslag, het noordwesten en zuidwesten meer, tot 600 mm. In de hoofdstad Mogadishu liggen de temperaturen het hele jaar door tussen 29 en 32 °C, met 400 mm neerslag, met een piek in juni.

Demografie

Het exacte inwonertal van Somalië is onduidelijk, de laatste census werd in 1975 gehouden, toen het land circa 4,2 miljoen inwoners had. Het land heeft echter het hoogste geboortecijfer ter wereld, waardoor de bevolking snel groeit. In de Population Estimation Survey van 2014 werden 12,3 miljoen inwoners geteld,[1] maar met schattingen 17 miljoen in 2022. In 1950 werd het inwonertal geschat op 2,3 miljoen. De Somaliërs vormen met afstand de grootste groep met circa 85% van de bevolking. Daarnaast zijn er afstammelingen van slaven uit het midden van Afrika, die vooral van Bantu-afkomst zijn. Een relatief groot deel van de bevolking was van oudsher nomadisch maar de verstedelijking neemt toe. De grootste stad is de hoofdstad Mogadishu, dat circa 4,2 miljoen inwoners telt. Geschatte inwonertallen van andere plaatsen variëren sterk door het gebrek aan accurate data.

Het Somalisch en Arabisch zijn de officiële talen van het land. Het Somalisch heeft verscheidende alfabetten gekend in de loop der geschiedenis, sinds de jaren '70 wordt het Latijnse alfabet gebruikt. Het Engels werd voorheen gesproken, evenals het Italiaans.

Economie

Somalië heeft nauwelijks een formele economie, het is één van de armste landen ter wereld. Decennia durende conflicten hebben ervoor gezorgd dat het land weinig ontwikkeld is. Schattingen over de omvang van de economie lopen uiteen, maar zijn allemaal klein. Een groot deel van de economie is informeel. Ongeveer tweederde van de bevolking werkt in de landbouw, hoofdzakelijk voor de eigen voedselvoorziening. Eén van de belangrijkste exportproducten is vee. Het land heeft ook grondstoffen maar deze worden slechts beperkt geëxploiteerd.

Geschiedenis

Vanaf de middeleeuwen waren er relatief machtige Somalische rijken in het gebied. Eind 19e eeuw werd het gebied gekoloniseerd door de Britten en Italianen. In 1884 werd in het noordwesten het British Somaliland opgericht. De hoofdstad hiervan was Hargeisa. De Italianen hadden vanaf 1889 Somalia italiana, waarvan Mogadishu de hoofdstad was. Het Italiaanse deel was het grootste deel van hedendaags Somalië. Het werd vanaf 1936 onderdeel van Italiaans Oost-Afrika. In 1941 werd het tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Britten bezet en daarna bestuurd tot 1949, waarna dit het Trustschap Somalië werd, en onder het bestuur van de Verenigde Naties stond.

In 1960 werden zowel British Somaliland als het Trustschap Somalië onafhankelijk, en gingen enkele dagen later op in het nieuwe land Somalië. In 1969 werd tijdens een staatsgreep de Democratische Republiek Somalië opgericht, een marxistisch-leninistisch militaire dictatuur, onder president Siad Barre. In 1977 viel Somalië het buurland Ethiopië binnen in de Ogadenoorlog, die Ethiopië won. In deze oorlog verbrak Somalië de banden met het Oostblok, die Ethiopië militair steunden. Het was daarna een geïsoleerd land. In 1991 viel het land uiteen tijdens de Somalische burgeroorlog, dat feitelijk geen nationaal bestuur meer had. De internationale gemeenschap greep hierbij beperkt in. Na 2000 waren er diverse interim-regeringen, maar pogingen om het land weer te verenigen verliepen moeizaam vanwege het aanhoudende conflict.

In de periode 2006-2012 is gepoogd de situatie onder controle te brengen. Tussen 2006 en 2009 voerde Ethiopië een invasie uit in Somalië om de chaos te beëindigen, maar dit was slechts gedeeltelijk succesvol, de Islamic Courts Union werd verslagen[2] maar de militante groep Al-Shabaab kreeg daarna een groot deel van Somalië onder controle, waaronder ook de hoofdstad Mogadishu. De tijdelijke regering kreeg daarna geleidelijk de overhand in Mogadishu vanaf 2010 en 2011.[3] In 2011 voerde Kenia een invasie uit in het zuiden van Somalië om ook daar Al-Shabaab te verslaan. Dit was grotendeels succesvol, na 2011 had Al-Shabaab alleen nog de controle over plattelandsgebieden.[4] In 2012 werd een internationaal erkende regering geïnaugureerd en werd een nieuwe grondwet aangenomen waarin Somalië een federatie van zes staten werd.[5] De piraterij voor de kust van Somalië doofde in de periode 2012-2017 uit.[6]

In het noorden van Somalië heeft de regio Somaliland in 1991 de onafhankelijkheid uitgeroepen. Dit wordt internationaal niet erkend, maar de-facto is dit een zelfstandige staat, die grotendeels samenvalt met de historische Britse kolonie Somaliland. Somaliland heeft informele betrekkingen met een aantal andere landen.

Wegennet

Somalië had in 2016 een wegennet van 21.933 kilometer, waarvan circa 2.860 kilometer is verhard. In 2016 werd beoordeeld dat van de verharde wegen 90 procent in slechte staat verkeert en niet meer beschouwd kan worden als een all-weather road.[7] In de Transport Sector Needs Assessment uit 2016 werd geconcludeerd dat Somalië een netwerk van 4.124 kilometer main roads heeft (exclusief Somaliland). Het secundaire netwerk van feeder roads werd becijferd op 7.310 kilometer.[8]

Het wegennet verkeert bijna overal in erbarmelijke staat. Er was vaak geen centrale overheid die onderhoud kon uitvoeren of wegen kon aanleggen, dus het wegennet verslechterde met de tijd. Het aantal wegen is extreem beperkt, vanuit Mogadishu lopen drie wegen, naar Nairobi, het zuiden van Ethiopië en het noorden van Ethiopië. Tevens is er een weg parallel aan de Ethiopische grens naar Berbera in het noorden, die echter niet doorloopt tot de grens met Djibouti. Reizen over land is door het gebrek aan verharde wegen vrijwel ondoenlijk, met name wanneer het geregend heeft. Het wegennet in Mogadishu ligt in een grid, maar slechts een zeer beperkt aantal wegen zijn verhard. De weg van Mogadishu naar Baidoa, waar de transitionele regering zetelt, is verhard. De kustweg richting Kismaayo en Nairobi is niet verhard, ook de weg vanaf Mogadishu naar het noorden is niet verhard. In het stabielere noorden zijn meer verharde wegen, zoals de weg van Berbera naar Garoowe. Verder zuidelijk is deze weg ook verhard, maar niet tot aan Mogadishu.

Er zijn geen autosnelwegen in Somalië.

Mogadishu

Mogadishi is een snel uitbreidende stad. Het oudere deel is grotendeels in een grid met stadsblokken gebouwd. Enkele stadswegen zijn dubbelbaans uitgevoerd.

Rond het centrale deel van de stad is in het verleden een aanvang gemaakt met een rondweg met gescheiden rijbanen, die vermoedelijk vanwege de burgeroorlog lange tijd onvoltooid was. Na het herstellen van een nationale regering in 2012 is gestart om deze weg te voltooien. In de periode 2013-2018 is deze weg verdubbeld naar 2x2 rijstroken en deels opnieuw geasfalteerd. Een aantal andere dubbelbaans stadswegen zijn toen ook heraangelegd.

Vanwege de razendsnelle suburbanisatie rond Mogadishu is vanaf 2020 een aantal invalswegen van de stad verdubbeld naar 2x2 rijstroken, voorheen waren dit deels zelfs nog onverharde wegen. In 2020-2021 is 5 kilometer van de noordwestelijke invalsweg verbreed naar 2x2 rijstroken. In 2020-2021 is de noordwestelijke invalsweg van Mogadishu over een afstand van 22 kilometer tot Afgoye naar 2x2 rijstroken verbreed. In 2022-2023 is ongeveer 18 kilometer van de noordoostelijke invalsweg verbreed naar 2x2 rijstroken, waarvan buiten Mogadishu initieel alleen de westelijke rijbaan van geasfalteerd werd.

Wegclassificatie

In 1989 werd een wegclassificatie opgesteld.[9][10]

standaard primary roads secondary roads feeder roads totaal percentage
verhard 2.339 km 418 km - 2.757 km 12,6%
gravel - 844 km - 844 km 3,9%
zand 220 km 3.588 km 14.421 km 18.229 km 83,5%
totaal 2.559 km 4.850 km 14.421 km 21.830 km

Somaliland

Somaliland.

Somaliland is sinds 1991 een de-facto onafhankelijk land, het is qua gecontroleerde oppervlakte het grootste niet-erkende land ter wereld en de veiligheidssituatie in Somaliland is minder slecht dan in andere delen van Somalië.

De 153 kilometer lange verharde weg van Hargeisa naar Berbera is in 1975 aangelegd. De 68 kilometer lange verharde weg van Hargeisa naar Kalabaid is in 1982 aangelegd. Het 20 kilometer lange grenstraject van Kalabaid naar de Ethiopische grens bij Togwachale is in 2001 aangelegd door Ethiopië. Voor 2005 werden asfalteringsprojecten door de Europese Unie gefinancierd.

In 2012 had Somaliland een netwerk van 8.770 kilometer weg, waarvan op dat moment 770 kilometer was verhard. De enige doorgaand verharde weg was een corridor van Dila via Hargeisa, Berbera, Burco en Ainabo naar Las Anod. Het belangrijkste wegtraject ligt van Hargeisa naar Berbera. In de periode 2000-2011 is daarvan 90 kilometer geherasfalteerd, dit was het grootste wegenproject van Somaliland in de jaren 2000.[11] In 2018 had Somaliland 1.010 kilometer verharde weg.[12]

In Somaliland is in de periode 2018-2023 geïnvesteerd in de infrastructuur. Het Verenigd Koninkrijk heeft de bouw van een 22,5 kilometer lange rondweg van de stad Hargeisa gefinancierd, de bouw begon in mei 2021.[13] In 2022 kwam een 234 kilometer lange moderne weg gereed tussen de Ethiopische grens bij Togochale en de havenstad Berbera.[14] In 2021 kwam de eerste fase van de diepzeehaven van Berbera gereed, waar een containerterminal is gebouwd.[15] In 2021 is door de Verenigde Arabische Emiraten een vliegveld bij Berbera opgeleverd.[16] Op 1 januari 2024 sloot Ethiopië een overeenkomst met de regering van Somaliland om de haven van Berbera te gaan gebruiken voor import en export, waarmee de afhankelijkheid van de haven van Djibouti werd verminderd.[17] Er werd op dat moment ook gesproken over de erkenning van Somaliland als onafhankelijk land.

Puntland

Puntland is een autonome staat die het noordoosten van Somalië omvat, zowel gelegen aan de Golf van Aden als de Indische Oceaan. Puntland werd in 1998 door de eigen leiders een autonome staat verklaard binnen Somalië, het heeft dus geen onafhankelijkheid verklaard zoals Somaliland. Puntland was van 1998 tot 2012 een veiliger gebied dan de rest van Somalië, maar het kustgebied had te maken met piraterij die in de periode 2012-2017 uitdoofde.[18]

Het wegennet van Puntland werd in 2022 geregistreerd als 5.651 kilometer lang, geclassificeerd als 891 kilometer primaire weg, 4.541 kilometer secundaire weg en 219 kilometer tertiaire weg. De primaire wegen zijn allemaal geasfalteerd, de overige wegen niet. Het wegennet van Puntland verkeert over het algemeen in slechte staat.

De belangrijkste weg is een noord-zuidroute van Bosaso aan de Golf van Aden via Armo, Qardho en Dangorayo naar Garoowe. In Garoowe splitst de primaire weg zich naar een tak naar Las Anod in het westen en Galkayo in het zuiden. Deze corridor is verhard.

Puntland heeft geen grote steden. In Garoowe zijn een aantal hoofdwegen verhard. In Bosaso ligt een 2,5 kilometer lange weg met 2x2 rijstroken naar de luchthaven die in 2022 is aangelegd.

Wegbeheer

De nationale wegbeheerder is het Ministry of Transport and Civil Aviation (MOTCA).[19] Het uitvoeren van wegenprojecten ligt ook bij de Road Authorities, als onderdeel van het Ministry of Public Works.[20]

Voor 1991 was de Directorate of Highways (DOH) verantwoordelijk voor het wegbeheer. Nog langer geleden was dit het Civil Engineering Department.

De wegbeheerder van Somaliland is het Ministry of Transportation and Road Development.[21] In 2000 zijn drie autoriteiten opgericht, de Road Sector Administration Board, de Somaliland Road Authority en de Road Fund Administration. Het wegbeheer en wegaanleg wordt gefinancierd vanuit het Road Fund, dat gevuld wordt met brandstofaccijns en belastingen. Daarnaast is het sterk afhankelijk van buitenlandse donaties en investeringen via het Somaliland Development Fund dat in 2012 is opgericht.

In de autonome staat Puntland is de Puntland Highway Authority (PHA) de wegbeheerder.[22]

Wegnummering

Er is geen wegnummering in Somalië. Wel is er een wegclassificatie van primary roads, secondary roads en tertiairy / feeder roads.

Bewegwijzering

Bewegwijzering is non-existent in Somalië.

Referenties

  1. Population Estimation Survey | nbs.gov.so
  2. Islamic Courts Union | stanford.edu
  3. Al-Shabaab | cfr.org
  4. Al-Shabaab in East Africa | cfr.org
  5. Security Council Welcomes Progress in Somalia That Led to Selection of President, Urges Expeditious Appointment of Inclusive Government, Prime Minister | un.org
  6. Is Somali piracy finally under control? | issafrica.org
  7. road infrastructure programme somalia | mpwr.gov.so
  8. Transport & Infrastructure Sector | sominvest.gov.so
  9. Directorate of Highways, Ministry of Public Works and Housing (1989)
  10. SOMALI JOINT NEEDS ASSESSMENT, INFRASTRUCTURE CLUSTER REPORT (2006) | worldbank.org
  11. Somaliland Road Sector Developments | icafrica.org
  12. Terms of Reference for Expert to Conduct Feasibility Studies and Full Proposal Development for the Proposed SDF2 Funded Sheikh - Berbera Road Rehabilitation (Including Five Bridges) Project – Somaliland | somalilanddevelopmentfund.org
  13. UK Ambassador launches construction of the Hargeisa bypass | gov.uk
  14. Berbera-Ethiopia highway nears completion | horndiplomat.com
  15. DP World and Somaliland open new terminal at Berbera Port, announce second phase expansion and break ground for Economic Zone | dpworld.com
  16. Somaliland launches revamped Berbera Airport | theeastafrican.co.ke
  17. Ethiopia signs ‘historic’ port agreement with Somaliland for sea access | france24.com
  18. Puntland profile | bbc.com
  19. motca.gov.so
  20. road authorities | mpwr.gov.so
  21. motrd.govsomaliland.org
  22. pha.pl.so
Wegen van Afrika

AlgerijeAngolaBeninBotswanaBurkina FasoBurundiCentraal-Afrikaanse RepubliekComorenDemocratische Republiek CongoRepubliek CongoDjiboutiEgypteEquatoriaal GuineaEritreaEthiopiëGabonGambiaGhanaGuineaGuinea-BissauIvoorkustKaapverdiëKameroenKeniaLesothoLiberiaLibiëMadagaskarMalawiMaliMarokkoMauritaniëMauritiusMozambiqueNamibiëNigerNigeriaRwandaSão Tomé en PríncipeSenegalSeychellenSierra LeoneSomaliëSudanSwazilandTanzaniaTogoTsjaadTunesiëUgandaWestelijke SaharaZambiaZimbabweZuid-AfrikaZuid-Sudan