Staller Sattel

Staller Sattel Passo Stalle
Hoogte	2.052 m
Weg	SP44 / L25
Hellingspercentage	10%
Verboden voor aanhangers?	ja
Wintersluiting	oktober-mei
Opengesteld	1974
Kaart	kaart

De Staller Sattel (Italiaans: Passo Stalle) is een bergpas op de grens van Oostenrijk en Italië. De 2052 meter hoge bergpas is een secundaire verbinding in de Riesenfernergroep.

Kenmerken

De Staller Sattel is een oost-west georiënteerde bergpas die de vallei van Antholz (Anterselva) in Italië met de vallei van Defereggen in Oostenrijk verbindt. Aan Italiaanse zijde verloopt de SP44 over de route, aan Oostenrijkse zijde de L25. Het is de eerste wegverbinding tussen beide landen ten oosten van de Brennerpass.

Aan Italiaanse zijde begint de SP44 op een kruispunt met de SS49 op 1.000 meter hoogte, een kleine 10 kilometer ten oosten van het stadje Bruneck. De SP44 is in eerste instantie een vrij goed uitgebouwde weg door het Antholzertal, een erg mooie route met weinig bebossing direct langs de weg zodat men goed uitzicht heeft op de bergen rondom. Dit deel stijgt naar 1.600 meter hoogte bij de Antholzer See. Dit traject kent weinig bochten maar is bij vlagen wel steil. Bij de Antholzer See eindigt het goed uitgebouwde deel, de SP44 wordt hier een stuk smaller en de eigenlijke stijging via haarspeldbochten is geregeld met verkeerslichten en alternerend verkeer over een afstand van enkele kilometers.

De stijging via haarspeldbochten bevindt zich grotendeels onder de boomgrens, pas direct voor de pashoogte komt men boven de boomgrens uit, waar ook de grens zich bevindt. Vanaf de pashoogte heeft men mooi utizicht over de Riesefernergroep, de 3436 meter hoge Hochgall bevindt zich slechts 5 kilometer ten noordwesten van de pashoogte. Op de pashoogte is een kiosk en restaurant. De Obersee is een klein meer aan Oostenrijkse zijde.

Aan Oostenrijkse zijde is de weg als de L25 genummerd, deze weg blijft in eerste instantie enigszins op dezelfde hoogte maar daalt daarna abrupt af naar het Defereggental. Vanaf het dorp Mariahilf wordt de weg al een stuk breder waar men hogere snelheden kan rijden. De L25 legt ruim 20 kilometer door de vallei af, die geflankeerd wordt door bergen met toppen rond 2700 meter. De L25 daalt hier van 1400 meter in Mariahilf tot 800 meter hoogte op het eindpunt op de kruising met de B108.

Een panorama van de Staller Sattel, blik richting noorden. Links het Antholzertal in Italië, rechts het Defereggental in Oostenrijk

Geschiedenis

Het Defereggental en het Antholzertal zijn goed toegankelijke valleien, maar de verbinding tussen beide valleien was problematisch, met name de steile helling aan de Italiaanse zijde van de grens. De Italiaanse SP44 en de Oostenrijkse L25 zijn voor Alpenbegrippen relatief snelle wegen. Vooral de Italiaanse SP44 is een brede overzichtelijke weg zonder scherpe bochten, en feitelijk beter uitgebouwd dan de aansluitende SS49 naar Bruneck. De Oostenrijkse L25 is wat eenvoudiger maar doordat er weinig bochten zijn is ook dit een vrij snelle verbinding.

De feitelijke wegverbinding over de Staller Sattel als geasfalteerde weg kwam pas in 1974 tot stand. Sindsdien zijn beide valleien met elkaar verbonden, alhoewel het belang van de Staller Sattel vooral toeristisch is.

Winterafsluiting & restricties

Alternerend verkeer op de Staller Sattel.

De Staller Sattel kent een winterafsluiting van eind oktober tot midden mei, de exacte openingsdata variëren per jaar. Vanwege de steile helling aan Italiaanse zijde mogen alleen auto's en motoren van de pasroute gebruik maken. Zwaar verkeer en caravans moeten omrijden via Lienz.

Alternerend verkeer

Aan Italiaanse zijde is de rijbaan slechts circa 3 meter breed, wat passeren zeer lastig zou maken. Bovendien is deze route onoverzichtelijk, met scherpe bochten en haarspeldbochten in dichtbebost gebied. Daardoor wordt de toegang geregeld met een verkeerslicht, verkeer richting Italië kan tussen 0 en 15 minuten van elk uur de afdaling maken, waarna van 15 tot 30 minuten een ontruimingstijd geldt. Van 30 tot 45 minuten kan verkeer richting Oostenrijk de pas beklimmen, waarna van 45 tot 60 minuten een ontruimingstijd geldt. Daardoor kan verkeer per richting maar 15 minuten per uur van de weg gebruik maken, indien men te laat is moet men wachten tot het volgende moment, maximaal 45 minuten later.