Stuart Highway

	NR1, NR87, A87
Begin	Darwin
Einde	Port Augusta
Lengte	2.834 km
Route Darwin Arnhem Highway Adelaide River Pine Creek Kakadu Highway Katherine Victoria Highway Mataranka Larrimah Daly Waters Dunmarra Barkly Highway Tennant Creek Barrow Creek Alice Springs Lasseter Highway Kulgera grens met South Australia Marla Coober Pedy Woomera Port Augusta Eyre Highway/Princes Highway

De Stuart Highway is een highway in het Northern Territory en South Australia, Australië. De weg vormt een lange noord-zuidroute dwars door het Australische continent en is één van de meest desolate en eenzame wegen van het land en daardoor ook een belangrijke toeristenroute. Het is de enige weg die echt door het midden van Australië loopt. De weg begint in Darwin, de hoofdstad van het Northern Territory en verloopt tot aan Port Augusta in South Australia. De weg is in totaal 2.834 kilometer lang.

Routebeschrijving

Northern Territory

De Stuart Highway in het Northern Territory.

De weg begint in Darwin, de hoofdstad van het Northern Territory met 125.000 inwoners. Dit is tevens de grootste stad aan de gehele Stuart Highway. Stuart Highway is de belangrijkste weg van Darwin, het vormt de verbinding tussen de verschillende suburbs, en naar het centrum toe. De route telt in de stad 2x2 rijstroken. De weg voert hier door tropisch gebied, het westen van het Arnhem Land. De weg is tot vrij ver buiten de stad als een dual carriageway uitgevoerd. Dit deel van het Northern Territory is nog redelijk bevolkt met dorpjes en boerderijen in de regio. Even buiten Darwin slaat de Arnhem Highway af, die naar Jabiru in het oosten loopt. Alhoewel Alice Springs bijna 1.500 kilometer verderop ligt, wordt het hier al aangegeven. De weg versmalt dan naar 1x2 rijstroken en loopt zuidwaarts, door een heuvelachtig en subtropisch gebied dat naar het zuiden toe droger wordt. De omgeving kent geen echte bossen, maar kent wel veel lage bossages. Er liggen enkele dorpjes op de route, zoals Adelaide River en Pine Creek. In Pine Creek begint de Kakadu Highway, die naar Jabiru loopt. De weg loopt dan door de begroeide outback naar het zuidoosten en na 90 kilometer bereikt men Katherine, een klein stadje met 9.000 inwoners aan de Katherine River.

In Katherine slaat de Victoria Highway af, de enige verharde weg van het Northern Territory naar Western Australia. Stuart Highway loopt voorbij Katherine licht oostwaarts, door een dunbevolkt gebied met enkele roadhouses maar vooral rangeland, ongecultiveerd met de kenmerkende rode zandgronden en lage bossages. Het gebied wordt naar het zuiden toe kaler, maar het duurt nog even voordat er echt sprake is van woestijnlandschap. Zuidelijker komt men langs een gebied met zoutmeren en gaat het landschap over in woestijn, en is onbegroeid. In Daly Waters slaat de Carpentaria Highway af, een secundaire route naar Boroloola aan de Golf van Carpentaria in het oosten. Op dit punt wisselt de Stuart Highway van nummer; Route 1 slaat af naar de Carpentaria Highway en de Stuart Highway wordt Route 87.

De afstanden in dit gebied zijn gigantisch, en veel plaatsjes die als belangrijk op wegenkaarten worden aangegeven zijn in werkelijkheid niet meer dan gehuchten met een verzameling woningen, een tankstation, winkel en camping. Men ziet frequent road trains in dit gebied. De Stuart Highway kent hier vrijwel geen zijwegen, ook geen onverharde. Naar het westen ligt aboriginalgebied waar men niet zonder toestemming mag komen.

375 kilometer ten zuiden van Daly Waters bereikt men de roadhouse Three Ways, waar de Barkly Highway begint, de primaire route naar Queensland, en de enige die verhard is. Niet zo heel veel zuidelijker ligt Tennant Creek, met 3.200 inwoners de belangrijkste plaats in de zeer ruime regio. Dit gebied bestaat uit kale vlaktes, waarna een lange route naar het zuiden begint. Her en der liggen toeristenbestemmingen langs de weg, zoals de Devils Marbels bij Wauchope. Benzine is relatief frequent verkrijgbaar, de meeste tankstations liggen 100 tot 200 kilometer van elkaar. De weg is breed en van goede kwaliteit. Parallel aan de Stuart Highway loopt de AustralAsia Railway, die dezelfde route volgt tussen Darwin en Port Augusta. De weg loopt soms over tientallen kilometers kaarsrecht, en in dit gebied is kans op sterke zijwind die over de woestijn blaast.

Ten noorden van Alice Springs kruist men de Steenbokskeerkring, of Tropic of Capricorn. Dit gebied bestaat uit het typische rode woestijnzand, met desolate vergezichten over de woestijn. Er zijn feitelijk geen plaatsen van belang tussen Tennant Creek en Alice Springs. Even ten noorden van Alice springs slaat de Plenty Highway af, een grotendeels onverharde weg naar het zuiden van Queensland. Uiteindelijk bereikt men Alice Springs, een mijnbouwstad gelegen in een dal. De stad telt 27.000 inwoners en is de grootste stad in het binnenland van Australië. Kenmerkend is de steile heuvelrug ten zuiden van de stad. Na Alice Springs volgt 200 kilometer naar Erldunda, door wat heuvelachtig woestijngebied. Men kruist de (meestal droogstaande) Finke River, waarna bij Erldunda de Lasseter Highway afslaat. Deze weg leidt naar Yulara en Uluru, beter bekend als Ayers Rock, 250 kilometer westelijker. Ten zuiden van Erldunda volgt nog 75 kilometer woestijn tot aan de grens met South Australia, die men ten zuiden van Kulgera bereikt.

Op vrijwel het gehele traject van de Stuart Highway door het Northern Territory geldt een maximumsnelheid van 130 km/u. Dat maakt van dit traject een van de weinige enkelbaans wegen waarop een dusdanig hoge snelheid is toegestaan. Tot 2005 bestond in het Northern Territory nog helemaal geen algemene maximumsnelheid; deze werd door het uitgestrekte karakter en de lage intensiteiten op de wegen niet nodig geacht.

South Australia

Het Woomera Prohibited Area.

Op de grens tussen het Northern Territory en South Australia wisselt de Stuart Highway wederom van nummer. Route 87 wordt hier A87. Deze wijziging hangt samen met de algemene overgang binnen Australië naar alphanumerieke wegnummers, die in South Australia al wel voltooid is en in het Northern Territory (waar het nummer A87 op termijn ook zou moeten verschijnen) nog niet.

In South Australia is het eerstvolgende dorp Marla, dat 160 kilometer zuidelijker ligt. De weg voert door vergelijkbaar eenzaam landschap, door de outback. Naar het westen liggen de gebieden van de aboriginals, waardoor men de meeste zijwegen niet zomaar mag berijden zonder toestemming. Naar het oosten toe is dat niet het geval. Men kruist slechts spaarzaam zijwegen, welke alle onverhard zijn, zoals het Oodnadatta Track. Marla is niet meer dan een roadhouse met een paar huizen, waarna 240 kilometer outback volgt naar Coober Pedy. Het kale, rode en desolate landschap houdt ook in dit gebied aan. Uiteindelijk bereikt men Coober Pedy, een mijnbouwstadje met 1.900 inwoners. De Stuart Highway vormt hier een bypass. De weg loopt zuidelijker door het Woomera Prohibited Area, een wapentestterrein. Reizigers mogen hier niet van de Stuart Highway afwijken. In de jaren 50 en 60 zijn hier kernwapenproeven gehouden door het Verenigd Koninkrijk.

Vrijwel de gehele 250 kilometer tussen Coober Pedy en Woomera gaat door dergelijk verboden gebied. Naar het zuiden toe liggen immense zoutmeren, zoals het Lake Gardiner, dat 150 kilometer lang is. Men passeert op korte afstand langs Woomera, waarna de weg de laatste 170 kilometer naar Port Augusta aflegt. Dit gebied is bijzonder desolaat. Zijwegen zijn hier niet, dorpjes evenmin. Naar het oosten ligt het Lake Torrens, een zoutmeer. Uiteindelijk bereikt men de 13.000 inwoners tellende stad Port Augusta, het zuidelijke eindpunt van de Stuart Highway. Hier eindigen ook de Eyre Highway en de Princes Highway.

Geschiedenis

De weg is vernoemd naar John McDouall Stuart, de eerste Europeaan die Australië van zuid naar noord doorkruiste. Zijn route verliep min of meer over de route van de huidige Stuart Highway.

De bouw van een wegverbinding begon in 1870 als een aanvoerroute voor de aanleg van de Overland Telegraph die 3.200 kilometer van Darwin naar Adelaide verliep. De Overland Telegraph kwam in 1872 gereed. Vanwege het frequente onderhoud aan de telegraaflijn was er al in een vroeg stadium sprake van enig verkeer over land op deze corridor. Met de bouw van de telegraaflijn werd ook Alice Springs gesticht, destijds nog Stuart genaamd.

In 1908 werd de eerste reis gemaakt van zuid naar noord door het Australische continent in de corridor van de Overland Telegraph, een reis van 42 dagen. De zandweg langs de Overland Telegraph werd in de jaren '20-30 puntsgewijs verbeterd, grotendeels met handmatige arbeid. De verbeteringen richtten zich vooral op de kruising van rivieren en beekjes, door de bouw van kleine bruggen.

In 1929 kwam de North Australia Railway gereed tussen Darwin en Birdum en in 1929 kwam ook de Central Australia Railway vanuit het zuiden tot Alice Springs gereed. Het tussenliggende deel van Alice Springs naar Birdum werd echter vooralsnog niet aangelegd.

Aanleg van de weg in Northern Territory

Met de laatste Australische goudkoorts rond Tennant Creek in 1934 was er meer verkeer naar Tennant Creek en Alice Springs en werden delen van de weg verbeterd tot een gravelweg. In de periode 1934-1940 werd de weg tussen Birdum en Tennant Creek in het Northern Territory verbeterd. Birdum en Alice Springs werden belangrijke knooppunten voor verkeer in het binnenland van het Australische continent. In de jaren '30 werd ook een verbeterde weg aangelegd vanaf Darwin zuidwaarts tot de nieuwe Manton Dam.

Vanwege de dreigende uitbraak van de Tweede Wereldoorlog besloot het ministerie van defensie snel een wegverbinding aan te leggen tussen de uiteinden van de spoorlijn in Alice Springs en Birdum, om het noorden van Australië te verdedigen tegen een eventuele Japanse invasie. Met name de weg tussen Tennant Creek en Birdum ontbrak nog. Er werd in korte tijd een 518 kilometer lange gravelweg aangelegd tussen Tennant Creek en Larrimah, een eindje ten noorden van Birdum en het ondertussen belangrijk geworden vliegveld van Daly Waters. Deze weg werd tussen september en december 1940 aangelegd.

Een probleem in het Northern Territory was dat wegen vaak onberijdbaar werden in het regenseizoen. De gravelweg die de Stuart Highway in het noorden van het Northern Territory was, werd soms slecht berijdbaar. In de periode 1940-1945 werden delen van de weg geasfalteerd in de omgeving van vliegvelden en kampementen, om lokaal transport te vergemakkelijken. Tussen juni 1942 en februari 1943 werd 376 kilometer geasfalteerd tussen Tennant Creek en Larrimah. In 1943 werd 535 kilometer tussen Alice Springs en Tennant Creek verbeterd tot een semi-verharde weg.

Na 1945 kwam het Northern Territory weer onder civiel bestuur te staan. Het wegbeheer van de Stuart Highway kwam ook bij het Northern Territory te liggen. In de eerste 15 jaar werd er weinig aan de weg verbeterd, na 1960 werden kleinschalige verbeteringen aan de weg doorgevoerd, met name door middel van drainage. Vanaf de jaren '70 werd de Stuart Highway grootschalig opgewaardeerd met federale financiering om het naar National Highway Standard te brengen. Het duurde tot 1992 voordat de gehele Stuart Highway in het Northern Territory aan de National Highway Standard voldeed. Op het drukkere noordelijke deel tussen Darwin en Katherine werden ook inhaalstroken gerealiseerd.

Upgrades in South Australia

In South Australia liet asfaltering langer op zich wachten. De weg was lange tijd een gravelweg en zandweg, die slecht berijdbaar was. In 1979 begon een groot project om het gehele deel tot aan de grens met Northern Territory te asfalteren. Het werk kostte indertijd $ 140 miljoen en was op 15 februari 1987 voltooid, waarmee er een doorgaande verharde weg noord-zuid over het Australische continent was.

Maximumsnelheid

In het Northern Territory had de weg tot 2006 geen snelheidslimiet, maar was sindsdien gelimiteerd op 130 km/uur. Sinds 1 februari 2014 geldt op een ruim 200 kilometer lang deel van de Stuart Highway tussen Alice Springs en Barrow Creek geen maximumsnelheid meer. In South Australia geldt een maximumsnelheid van 110 km/uur. In bewoonde plaatsen gelden lagere limieten. Buiten de bewoonde wereld is politie non-existent. Het patrouilleren vanuit de dichtstbijzijnde plaats kost vaak al één dag rijden.

Verkeersintensiteiten

Northern Territory

Dagelijks rijden 27.000 voertuigen bij het centrum van Darwin, wat daalt naar 10.400 voertuigen voor de Arnhem Highway en 4.400 voertuigen bij Katherine. Ten zuiden van de Victoria Highway rijden 9.100 voertuigen, en 3.600 voertuigen in Tennant Creek. Tussen Tennant Creek en Alice Springs rijden slechts 460 voertuigen. Dit stijgt naar 13.600 voertuigen in Alice Springs en 450 voertuigen ten zuiden van Alice Springs. Dit daalt naar 270 voertuigen per dag voor de grens met South Australia.

South Australia

Dagelijks rijden 250 tot 350 voertuigen tussen de grens met het Northern Territory en Coober Pedy, licht stijgend naar 450 voertuigen tot Woomera en 900 voertuigen tussen Woomera en Port Augusta.