Sudan

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Jumhūrīyat al Sūdān
Hoofdstad Khartoum
Oppervlakte 1.886.068 km²
Inwonertal 44.909.000
Lengte wegennet 7.200 km
Lengte snelwegennet 0 km
Eerste snelweg nvt
Benaming snelweg nvt
Verkeer rijdt rechts
Nummerplaatcode SUD

Sudan (Arabisch: السودان‎, as-Sūdān), formeel de Republiek van de Sudan (Arabisch: جمهورية السودان, Jumhūriyyat as-Sūdān), is een groot land in Afrika. Met een oppervlakte van 1.886.000 km² is Sudan het op twee na grootste land in Afrika. De hoofdstad is Khartoum, de grootste stad is het nabijgelegen Omdurman. Het land telt circa 45 miljoen inwoners.

Inleiding

Geografie

Sudan ligt op de overgang van Noord-Afrika naar Centraal-Afrika, met een kustlijn aan de Rode Zee. Het land grenst aan Egypte, Libië, Tsjaad, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Zuid-Sudan, Ethiopië en Eritrea. Het land meet maximaal 1400 kilometer van noord naar zuid en 1550 kilometer van west naar oost. De hoofdstad Khartoum ligt centraal in het land.

Het land ligt op de overgang van de Sahara naar de Sahel, met in het zuiden meer savanne-invloeden. In het noordwesten ligt de Libische woestijn, in het noordoosten de Nubische woestijn. Grote delen van Sudan zijn vrij vlak, grote delen van het land liggen op 400 tot 600 meter boven zeeniveau, met geïsoleerde bergketens in het zuidwesten en in het oosten. De 3042 meter hoge Deriba is het hoogste punt van Sudan. De belangrijkste rivier van het land is de Nijl, die ontstaat vanaf de Blauwe en Witte Nijl bij Khartoum en noordwaarts Egypte in stroomt. Het Lake Nasser, gevormd door een Egyptische stuwdam, strekt zich uit tot in Sudan.

Sudan heeft grotendeels een droog woestijnklimaat. Naar het zuiden toe neemt de neerslag toe, hier is sprake van een warm savanne-klimaat. De hoofdstad Khartoum is één van de heetste hoofdsteden ter wereld, met een gemiddelde maximumtemperatuur van 31 °C in de winter tot 42 °C in de zomer. Er valt slechts 120 mm neerslag per jaar, grotendeels van juli tot en met september.

Demografie

In 1950 had het land 2,7 miljoen inwoners, wat gegroeid was naar 27,2 miljoen in 2000 en 45 miljoen tegenwoordig. De grootste stad is Omdurman, dit is een voorstad van Khartoum. Samen met het nabijgelegen Khartoum North heeft de agglomeratie Khartoum circa 6 miljoen inwoners, waarmee het één van de grootste steden in Afrika is. De exacte bevolkingsaantallen van de steden in Sudan zijn onduidelijk.

Andere steden zijn aanzienlijk kleiner, er zijn nog 7 andere steden met 200.000 tot 500.000 inwoners. Veel steden hebben uitgebreide informele woonwijken, waar provisorisch gebouwde huizen zich over grote afstanden uitstrekken. De grootste stad Omdurman is opgedeeld in een grid met daarin onverharde straten die weer percelen hebben waarin mensen hun huis hebben staan. Omdurman meet daardoor meer dan 40 kilometer van noord naar zuid en heeft een betrekkelijk lage bebouwingsdichtheid buiten de oude stad. Khartoum is opgedeeld in een vergelijkbaar grid, maar heeft een wat hogere bevolkingsdichtheid.

In Sudan leven bijna 600 bevolkingsgroepen die meer dan 400 verschillende talen spreken. De grootste groep zijn Sudanese Arabieren, die circa 70% van de bevolking uitmaken. 70 talen worden op een wat grotere schaal gesproken, de meest gesproken taal is de Sudanese variant van het Arabisch. Sinds 2005 is ook het Engels een officiële taal, maar dit wordt door de bevolking maar beperkt gesproken.

Economie

Sudan is een snelgroeiende economie, maar dat is vooral een gevolg van de snelgroeiende bevolking, het land geldt als één van de armste landen ter wereld. Het inkomen per inwoner ligt zeer laag. Van oudsher was olie de voornaamste bron van inkomsten, maar de meeste oliebronnen liggen tegenwoordig in Zuid-Sudan, waardoor de Sudanese economie minder snel is gegroeid. Ongeveer 80% van de bevolking werkt in de landbouw, grotendeels voor de eigen voedselvoorziening. Intern conflict en droogte maken deze sector erg kwetsbaar. Sudan geldt als één van de meest corrupte landen ter wereld. Het land heeft bijna geen industriële assets. Het voornaamste exportproduct is goud, gevolgd door olie en een aantal landbouwproducten.

Geschiedenis

Sudan had al sinds de oudheid koninkrijken. De historie is sterk gedeeld met die van Egypte vanwege de Nijl. 'De Sudan' is ook de naam van de savanna-regio in West-Afrika, ingeklemd tussen de Sahel en het tropisch regenwoud. Historisch gezien is 'De Sudan' niet direct verwant met het hedendaagse Sudan, maar tegenwoordig wordt de term vaak breder gebruikt, als overgangsgebied tussen de Sahel en de tropische wouden over de volledige breedte van Afrika. In de 14e en 15e eeuw werd Sudan bevolkt door Arabische nomaden. Van de 16e tot 19e eeuw raakte het gebied gearabiseerd. Vanaf eind 19e eeuw begon het gebied onder Britse invloed te staan.

In 1899 werd de Anglo-Egyptian Sudan opgericht, een condominium van het Verenigd Koninkrijk. In de praktijk hadden de Britten de volledige zeggenschap in Sudan terwijl in Egypte meer bestuur werd overgelaten aan de lokale bevolking. In 1956 werd Sudan onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk. Sinds onafhankelijkheid werd Sudan bestuurd door een serie instabiele militaire regeringen. In 1989 greep Omar al-Bashir de macht in Sudan, hij zou het land bijna 30 jaar lang besturen. Sudan werd gekenmerkt door intern conflict, van 1955 tot 1972 woedde de eerste Sudanese burgeroorlog, gevolgd door een tweede oorlog van 1983 tot 2005. Zes jaar na het einde van de burgeroorlog werd Zuid-Sudan onafhankelijk van de rest van Sudan. Sudan was oorspronkelijk het grootste land van Afrika in oppervlakte, maar de splitsing zorgde ervoor dat Sudan sindsdien het op twee na grootste land van Afrika is. In 2019 werd president al-Bashir afgezet.

Wegennet

De primaire verharde wegen van Sudan (stand: 2020).

Sudan heeft een netwerk van circa 30.000 kilometer weg. De exacte lengte van het geasfalteerde wegennet is onduidelijk, het werd in 2017 genoemd als zijnde als ongeveer 6.000 kilometer.[1] Het netwerk van verharde wegen is sinds 2010 echter behoorlijk snel gegroeid. In 2011 was 47% van de primaire wegen geasfalteerd.[2] In 2009 verkeerde slechts 2.900 kilometer weg in goede conditie.

Het wegennet van Sudan is vrij beperkt, wat mede komt doordat er buiten het hoofdstedelijk gebied van Khartoum en Omdurman geen andere grote steden zijn. Circa 7.200 kilometer weg is verhard, waarvan de Khartoum - Port Sudan route ruim 1.200 kilometer uitmaakt. Tot de jaren '70 werd een wegennet niet als een prioriteit gezien, men dacht dat het spoorwegennet de transportvraag wel kon voldoen. Als gevolg is het spoorwegennet relatief uitgebreid. In 1970 was er maar één verharde weg van 180 kilometer tussen Khartoum en Wadi Madani. In de jaren '70 werd duidelijk dat het spoorwegennet geenszins aan de transportvraag kon doen en in 1973 werd besloten om wegen aan te leggen, om concurrentie voor het spoor te creëren. Het belangrijkste project was het verharden van de weg van Khartoum naar Port Sudan, die deels langs de Nijl loopt. Het laatste deel hiervan opende in 1980 voor het verkeer. In 1990 maakte deze weg de helft van het totale verharde wegennet van Sudan uit. Deze weg is in de periode 1991-1995 gerehabiliteerd.[3]

In de jaren '80 werden meer wegen verhard, zoals de weg van Wadi Madani naar Kusti over een lengte van 200 kilometer. Gedurende de jaren '90 werd deze weg westwaarts verlengd naar Umm Ruwaba en al-Ubayyid. In het zuiden werden gravelwegen vanuit Juba verhard, inclusief een route naar de grens met Uganda. Tevens werd er een verbinding naar Kenya aangelegd. In 2000 had Sudan 3.616 kilometer verharde weg. Dit groeide naar 7.154 kilometer in 2010.[4] Na 2010 zijn nog meer wegen in Sudan geasfalteerd, de belangrijkste was een wegverbinding van Khartoum naar de grens met Egypte ten westen van de Nijl, in 2010 reikte de verharde weg tot Dongola, in 2014 tot aan de grens met Egypte. Dit betrof feitelijk een geheel nieuwe wegverbinding door woestijngebied. Sindsdien is de Trans-Africa Highway 4 geheel over verharde wegen te berijden door Sudan.

Het zuiden van Sudan is echter niet met hoofdwegen met het noorden van Sudan verbonden. Er lopen enkel onverharde wegen door het midden van Sudan, en ook de westelijke streek Darfur is slecht over de weg bereikbaar. In het noordwesten lopen helemaal geen wegen. Door de Nubische woestijn lopen vrijwel geen wegen, maar met Chinese hulp is in 2012 de weg naar Wadi Halfa aan de grens met Egypte geasfalteerd, deze ligt ten oosten van de Nijl. Buiten de hoofdstad Khartoum zijn er maar weinig bruggen over de Nijl. De belangrijkste ligt bij Kusti, waarover de weg van Khartoum naar Darfur loopt.

Op sommige hoofdwegen wordt tol geheven, zoals de weg van Khartoum naar Wad Madani en de weg van Sennar naar Kusti. Ook van Al-Qadarif naar Kassala en Port Sudan.

Khartoum

In Khartoum en de enorme voorstad Omdurman, die samen een agglomeratie van 7 miljoen inwoners vormen, ligt een uitgebreid stedelijk wegennet. In Khartoum komen de Blauwe en Witte Nijl samen, die noordelijker de Nijl vormen richting Egypte. Er zijn geen echte snelwegen in Khartoum (of heel Sudan), maar wel een aantal ongelijkvloerse kruisingen. Hoofdwegen zijn vaak breed, en soms met een parallelsysteem met 2+3+3+2 rijstroken, zoals Africa Street. Het wegennet van Khartoum is in een grid opgezet, met belangrijke noord-zuid assen. In Khartoum en Omdurman komen steeds meer grote bruggen over de Nijl. Ten noorden en zuiden van Khartoum zijn twee meerstrooks bruggen in aanleg, naast de bestaande Victory en White Nile Bridge. Over de Blauwe Nijl lopen 4 bruggen. De recentste is de Halfayt Bridge, die 2x3 rijstroken telt en het doorgaande verkeer aan de noordkant van Khartoum verwerkt. Het stedelijke wegennet van Khartoum is relatief uitgebreid voor Afrikaanse begrippen.

De stad Omdurman heeft een minder ontwikkeld wegennet, mede vanwege de ongecontroleerde stedelijke groei. Veel mensen uit Darfur en andere delen van Sudan verhuizen naar de hoofdstedelijke regio, en komen veelal in Omdurman terecht, dat aan de westkant van de Nijl ligt. Omdurman is met 3 2x2 bruggen met Khartoum en North Khartoum verbonden.

Wegbeheer

Het wegbeheer in Sudan is een taak van de National Highway Authority, dat een onderdeel is van het Ministry of Roads and Bridges.

Geschiedenis

Onder Brits bestuur werd het wegennet van Sudan vrijwel niet ontwikkeld, behalve enigszins in en rond Khartoum. In 1926 opende de Omdurman Bridge over de Witte Nijl naar Omdurman, later zijn nog een aantal bruggen over de Blauwe Nijl aangelegd. Er waren tot in de jaren '40 vrijwel geen wegen buiten Khartoum, ook geen verbeterde onverharde wegen. Eén van de belangrijkste punten in het Sudanese wegennet was Kassala, een stad in het oosten van het land, waar een route vanuit Khartoum en vanuit El Obeid op aansloot.

Na onafhankelijkheid in 1956 veranderde deze situatie niet substantieel tot in de jaren '70. Het standpunt was indertijd dat de spoorwegen konden voorzien in de transportvraag in het land. In 1973 werd echter besloten dat het spoorwegennet niet voldeed en er een investering in het wegennet nodig was. De eerste wegverbinding in Sudan was de weg van Khartoum naar Port Sudan via Al Gedaref en Kassala, waarmee dit niet de meest directe route van Khartoum naar Port Sudan was. Omstreeks 1980 was dit ook het primaire wegennet van heel Sudan, de weg vanaf Khartoum naar Port Sudan met een zijtak vanuit Kosti, die echter pas in 1984 volledig verhard was. In 1979 kwam ook de brug over de Nijl in Kosti gereed,[5] dat vermoedelijk de eerste Nijlbrug buiten Khartoum was.

In 1985 had Khartoum 4 Nijlbruggen, twee over de Blauwe Nijl, één over de Witte Nijl en één brug over de Nijl na de samenvloeiing van beide takken. In de jaren '80 en '90 is een verharde weg aangelegd van Kosti naar El Obeid. Ook is er een brug over de Blauwe Nijl bij Wad Madani aangelegd. Sudan ontwikkelde zich echter maar beperkt vanwege de vele interne conflicten en oorlogen, evenals zijn status als paria-staat. Nadat de Sudanese burgeroorlog in 2005 ten einde kwam werd er meer geïnvesteerd in de ontwikkeling van het land. Eén van de speerpunten was een uitbreiding van het verharde wegennet, dat in de periode 2005-2020 substantieel werd uitgebreid en een aanzienlijk groter deel van het land ontsloot dan daarvoor.

Wegnummering

Sudan heeft als ex-Britse kolonie ook het Britse nummeringssysteem overgenomen van A- en B-wegen. De A1 t/m A5 zijn radiale wegen die kloksgewijs lopen vanuit Khartoum. De tweecijferige nummers lopen tussen die takken, zoals de A20 t/m A30 tussen A2 en A4, en 40 t/m 50 tussen A4 en A5. De B-wegen zijn gezoneerd tegen de klok in vanuit Khartoum, dus juist andersom dan de A-wegen.[6]

Bewegwijzering

Bewegwijzering lijkt extreem zeldzaam te zijn in Sudan. Zowel in en rond de hoofdstad Khartoum, als elders in het land lijkt nauwelijks sprake te zijn van enige bewegwijzering.

Referenties

Wegen van Afrika

AlgerijeAngolaBeninBotswanaBurkina FasoBurundiCentraal-Afrikaanse RepubliekComorenDemocratische Republiek CongoRepubliek CongoDjiboutiEgypteEquatoriaal GuineaEritreaEthiopiëGabonGambiaGhanaGuineaGuinea-BissauIvoorkustKaapverdiëKameroenKeniaLesothoLiberiaLibiëMadagaskarMalawiMaliMarokkoMauritaniëMauritiusMozambiqueNamibiëNigerNigeriaRwandaSão Tomé en PríncipeSenegalSeychellenSierra LeoneSomaliëSudanSwazilandTanzaniaTogoTsjaadTunesiëUgandaWestelijke SaharaZambiaZimbabweZuid-AfrikaZuid-Sudan