Superstrada

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Superstrade in blauw.

Een superstrada (meervoud: superstrade) is de Italiaanse variant op de expressweg. Het betreffen wegen die uitgebouwd zijn met autosnelwegkarakteristieken, maar dit omwille bepaalde ontwerpeisen toch niet kunnen zijn. Anders dan vaak gedacht wordt is de prefix SS géén afkorting voor superstrada. Die afkorting duidt op een strada statale. Superstrade vallen namelijk onder het nummeringssysteem van het strada statale-netwerk (staatswegennet). De wegnummers hebben 1 tot 3 cijfers. Over sommige superstrade lopen ook E-wegen. Het netwerk is 3.174 kilometer lang,[1] maar de ontwerpstandaarden van superstrade kunnen sterk variëren.

Classificatie

In Italië zijn twee types Superstrada, een strada extraurbana principale (cat. B) die aangegeven worden met een blauw snelwegbord, vergelijkbaar met dat van veel andere landen. Deze wegen hebben gescheiden rijbanen, twee rijstroken per richting, ongelijkvloerse kruisingen en een harde berm, maar vluchtstroken ontbreken vaak. Er geldt een verbod op langzaam verkeer, zoals scooters en lichte motoren van minder dan 249 cc. Stoppen op deze wegen is verboden. De maximumsnelheid op dergelijke wegen is 110 km/uur.

De tweede categorie zijn de strade extraurbane secondarie (cat. C), vergelijkbaar met de autoweg in Nederland. Dit zijn hoogwaardig uitgebouwde hoofdwegen, doorgaans met één rijstrook per richting en zonder rijbaanscheiding. Vaak hebben ze smalle vluchtstroken. De maximumsnelheid op dergelijke wegen is 90 km/uur.

In categorie C vallen echter ook wegen met gescheiden rijbanen die op een andere manier niet voldoen aan de categorie B-eisen. Met name het ontbreken van een harde berm (dat wil zeggen: vrijwel geen asfalt tussen de markering van de rechterstrook en de vangrail) zorgt daar nog wel eens voor.

Systeem

De categorie B-wegen vormt een aanvulling op het Autostrade-netwerk. De Italiaanse snelwegplannen voorzagen in een kern-netwerk van A-wegen in concessie en daarachter een net van wat minder uitgebouwde doorgaande wegen. Het Italiaanse wegenplan van 1961 voorzag ook specifiek in budget voor de aanleg van die strade di grande comunicazione.

De indertijd voorziene hoogwaardige niet-autosnelwegen lagen vooral in Midden- en Zuid-Italië, op plaatsen waar de verwachte ontwikkeling in het verkeer niet groot genoeg was om een snelweg te rechtvaardigen. In het zuiden speelde ook de Cassa del Mezzogiorno, een regionale ontwikkelingsorganisatie, een rol bij de keuze waar en hoe wegen zouden worden aangelegd. In de praktijk ontstond zo een onderscheid tussen hoogwaardiger 1x2-wegen (scorrimento veloce) en de substandaard autosnelwegen gekend als superstrada.

In Midden-Italië lijkt het daarbij wel alsof er een superstrada-netwerk op zichzelf is. De superstrade aldaar verbinden grote steden onderling op plekken waar geen autostrade lopen. Het bestaan van dat netwerk heeft, historisch, samenhang met Legge 492, de wetgeving uit de jaren '70 die aanleg van nieuwe autosnelwegen verbood. In de periode dat deze wet van kracht was, was het wél toegelaten om superstrade te bouwen. Op deze manier konden enige verbindingen alsnog worden gerealiseerd. Hoewel de meeste superstrade in Midden-Italië nooit officieel als autosnelweg waren voorzien, ligt wel voor de hand dat tenminste een deel van de bewuste verbindingen als autosnelweg zou zijn geconcipieerd als er maar geld voor was geweest.

Met Legge 492 en de beperkte beschikbare middelen in het algemeen bleek aanleg als een superstrada op vrij lage standaard, tegen minimale kosten, de enige manier om in de verkeersbehoefte te kunnen voorzien. Deze superstrade vaak zijn aangelegd als 1x4-weg, op krap alignement en op matig talud. Deels gebeurde dat ook op voorspellingen dat de verkeersvraag vrij laag zou blijven. Hiervoor is in met name de jaren ‘70 en ‘80 een behoorlijke prijs betaald met grotere hoeveelheden verkeersdoden, waarna men verbeteringen is gaan aanbrengen - zoals de karakteristieke Jersey Barriers om toch een rijbaanscheiding te krijgen. Superstrade die vanaf de jaren ‘90 zijn aangelegd in de regio zijn doorgaans van betere kwaliteit.

Rondom grote steden vormen superstrade vaak een aanvullend netwerk om het lokale verkeer te verdelen. In Noord-Italië komt het voor dat een superstrada parallel aan een autostrada loopt rondom grote steden.

In het zuiden van Italië liggen ook veel superstrade. Hier werden in de jaren ‘50 en ‘60 verkeersintensiteiten verwacht die snelwegbouw niet zouden kunnen rechtvaardigen. Hierdoor werd gekozen voor substandaard. Op het eiland Sardinië zijn het de enige hoogwaardige wegen, hier zijn geen autostrade. In Puglia loopt de E55 tussen Bari, Brindisi en Lecce over een superstrada en langs de Ionische kust wordt de SS106 langzaam uitgebouwd. Dwarsverbindingen tussen de beide kusten in Calabria zijn ook regelmatig superstrada.

Belangrijke doorgaande superstrade

SS38 MeBo (Merano/Meran - Bolzano/Bozen)
SS36 Del Lago di Como e della Spluga (Milano - Lecco - Colico)
SR450 Superstrada Peschiera-Affi (Peschiera del Garda-Affi, shortcut tussen A4 en A22)
SS434 Traspolesana (Verona - Rovigo)
Geen nummer Ferrara - Mare (Ferrara - Comacchio)
SS3bis en SS675 / E45 Superstrada Orte - Ravenna (Orte - Ravenna)
Geen nummer FiPiLi (Firenze - Pisa - Livorno)
Geen nummer Raccordo Autostradale Firenze - Siena (Firenze - Siena)
SS1 Aurelia (Livorno - Grosseto)
E78 Superstrada dei Due Mari (Grosseto - Siena - Bettolle, deels nog in aanbouw)
Raccordo Autostradale A1 Perugia (Bettolle - Perugia)
SS73bis / E78 Superstrada dei Due Mari (Fano - Acqualagna)
SS76 Della Val d'Esino (Ancona - Perugia, deels nog in aanbouw)
SS77 Della Val di Chienti (Foligno - Civitanove Marche)
SS16 / E55 Adriatica (Bari - Brindisi - Lecce)
SS106 / E90 Ionica (Brindisi - Taranto - Rocca Imperiale)
SS131 Carlo Felice (Cagliari - Porto Torres, met aftakking naar Olbia)
Pedemontana Veneta Vicenza - Spresiano A27

Symbolen

Het symbool voor een superstrada cat. B
Het symbool voor een superstrada cat. C

Referenties

  1. stand 01-01-2023
Expresswegnamen in de wereld

Autobahnähnliche StraßeBrza cestaBrzi putDroga ekspresowaDual CarriagewayDrum expresExpresswayExpreswegHitra cestaKlasse GPMotortrafikkveiMotortrafikledRychlostní silniceRýchlostná cestaSchnellstraßeSchnellstroossSkorostni putishtaStroomwegSuperstradaVoie expressVía rápida