Tolwegen in Spanje

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Dit artikel gaat over tolwegen in Spanje. In Spanje moet op een beperkt aantal autopistas tol betaald worden. Op autovías hoeft nergens tol betaald te worden. Het overgrote deel van de Spaanse snelwegen zijn tolvrij. In 2018 was er 3.039 kilometer autopista, maar niet op alle autopistas wordt daadwerkelijk tol geheven.

Lijst van tolwegen

   tolweg
   tolvrij
# Van Naar Lengte Concessiehouder Type
Vitória Eibar 46 km Bidelan gesloten tolsysteem
Guadarrama Adanero 66 km Iberpistas (Abertis) hybride tolsysteem
Guadiaro Fuengirola 80 km Autopista del Sol open tolsysteem
Vera Cartagena 95 km SEITT gesloten tolsysteem
Cartagena Crevillente 75 km Ausur open tolsysteem
Irún Bilbao 125 km Interbiak / Bidegi gesloten tolsysteem
Portugalete Bilbao 18 km Interbiak / Bidegi hybride tolsysteem
Ferrol Tui 220 km Audasa hybride + open tolsysteem
Tudela Irurtzun 112 km Audenasa gesloten tolsysteem
Ocaña La Roda 150 km SEITT gesloten tolsysteem
Madrid Toledo 57 km SEITT hybride tolsysteem
Villanueva de Cauche Málaga 25 km Autopista del Guadalmedina open tolsysteem
Villacastín Ávila 24 km Iberpistas (Abertis) gesloten tolsysteem
Santiago de Compostela Dozón 57 km Acega hybride tolsysteem
San Rafael Segovia 28 km Iberpistas (Abertis) gesloten tolsysteem
Campomanes León 78 km Aucalsa open tolsysteem
Bilbao Zaragoza 295 km Avasas (Abertis) gesloten tolsysteem
León Astorga 37 km Aulesa (Abertis) hybride tolsysteem
Madrid Guadalajara 61 km SEITT gesloten + open tolsysteem
Madrid Tarancón 85 km SEITT open tolsysteem
Madrid Ocaña 53 km SEITT open tolsysteem
Madrid Navalcarnero 28 km SEITT open tolsysteem
Madrid Aeropuerto de Barajas 9 km SEITT open tolsysteem
Barcelona Puigcerda 154 km Autema open tolsysteem
Túnel del Cadí 5 km Túnels Barcelona-Cadí open tolsysteem
El Vendrell Barcelona 58 km Aucat (Abertis) open tolsysteem
A Coruña Carballo 35 km Aseta hybride tolsysteem
Vigo Baiona 17 km Aseta hybride tolsysteem
Beasain Bergara 23 km Bidegi elektronisch tolsysteem
Artxanda Bilbao 3 km Interbiak open tolsysteem

Vrachtwagentol

In de provincie Gipuzkoa (Baskenland) is op 9 januari 2018 een tolheffing specifiek voor vrachtverkeer ingevoerd op de N-1 (A-1) en A-15.[1][2] Het heet AT Sistema en wordt uitgevoerd door de wegbeheerder Bidegi.[3] Het tolsysteem is volledig elektronisch, er kan niet cash of met credit cards betaald worden. Men heeft een Via-T transponder nodig of moet zich registreren, dit kan maximaal 24 uur na het passeren van de tolweg, daarna gelden toeslagen en boetes. Dit was tussen 2018 en 2023 de enige plek in Spanje waar vrachtwagens tol moeten betalen, maar regulier verkeer niet. Echter per 1 januari 2023 voerde de andere Baskische provincie Bizkaia ook een tolheffing voor vrachtverkeer in op de N-240 en BI-625.[4]

Typen tolwegen

In Spanje zijn drie types tolwegen, namelijk een gesloten systeem met tickets, een open tolsysteem met een enkel of meerdere tolstations op strategische punten, en een zeldzame hybride variant. Het overgrote deel van de tolwegen hebben een gesloten systeem, open systemen komen voornamelijk bij de grote steden Madrid en Barcelona voor, evenals langs de Costa del Sol.

De hybride variant heeft één tolstation aan het einde van de tolweg, waar doorgaand verkeer geen ticket trekt en aan het einde van de rit het maximale tarief betaalt en waar verkeer vanaf aansluitingen onderweg een ticket trekt en voor de gereden afstand betaalt. Camera's leggen bij aansluitingen vast uit welke richting het voertuig kwam. De AP-6, AP-8 (bij Bilbao), AP-9, AP-41, AP-53, AP-71, AG-55 en AG-57 hebben dit systeem. Het voordeel is dat doorgaand verkeer maar één keer hoeft te stoppen om te betalen en niet hoeft te stoppen om een ticket te trekken aan het begin.

Enkele trajecten zijn onder concessie maar geen onderdeel van de tolweg. Vaak wordt in uitruil voor een verlenging van de concessie een traject tolvrij gemaakt of een aansluitend traject verbreed door de concessionair. Met name de AP-7 heeft enkele delen die tolvrij zijn. Rond Madrid zijn delen van de M-50 onder concessie maar wordt hier geen tol geheven.

In Spanje zijn ook autovías met een schaduwtol. Hierbij wordt door de overheid tol betaald aan de concessionair, zowel door de nationale overheid als van de regionale overheden. Schaduwtol komt met name voor in Catalunya, in Castilla-La Mancha en op enkele gemoderniseerde delen van nationale autovías. Het was in het verleden voorzien om een veel groter deel van de oude radialen van Madrid (A-1 t/m A-6) onder een schaduwtolconcessie te brengen. Dit plan is uiteindelijk maar gedeeltelijk uitgevoerd.

Betaalmogelijkheden

Via T.

De tol kan in Spanje cash of met credit cards betaald worden. Er is voor frequente gebruikers ook een elektronische transponder die Via T heet, waarbij men niet hoeft te stoppen om tol te betalen.

In de Baskische provincie Gipuzkoa geldt sinds 2022 een elektronische tolheffing op de A-636.

Geschiedenis

Al in 1953 werd de Ley de Carreteras de Peaje (wet van de tolweg) goedgekeurd.[5] Het duurde echter tot 5 december 1963 voordat de eerste tolweg werd opengesteld, de Túnel de Guadarrama van de N-VI ten noordwesten van Madrid.[6] In 1960 volgde een tweede wet op tolwegen die de oprichting van concessionairs mogelijk maakte,[7] waarna een serie tolwegen opende, in 1969 de brug over de baai van Cádiz, in 1984 de Túnel del Cadí en in 1987 de Puente de los Santos bij Ribadeo, die uiteindelijk echter niet als tolweg in gebruik werd genomen.

In 1965 werd een concessie goedgekeurd voor de bouw van de AP-7 tussen Barcelona en La Jonquera en de AP-8 tussen Behobia en Bilbao.[8] In 1967 werd het ambitieuze Programa de Autopistas Nacionales Españolas gelanceerd. Van dit programma is slechts de helft gebouwd, waardoor er in 1979 1.140 kilometer tolweg gebouwd was en concessies gegund waren voor 2.074 kilometer autopista. Een groot deel van de tolwegen zijn in het noordoosten van het land aangelegd. Het gaat dan om de AP-1 tussen Burgos en Armiñón, de AP-2 van Zaragoza naar El Vendrell, de AP-4 van Sevilla naar Puerto Real, de AP-6 ten noordwesten van Madrid, de AP-7 van Alicante naar de Franse grens, de AP-8 van Irún naar Bilbao, de AP-15 tussen Tudela en Pamplona en de AP-68 van Bilbao naar Zaragoza.

In de jaren '80 openden minder tolwegen, de meest prominente was de AP-9 in Galicia en de AP-66 ten noorden van León. Ook opende rond Barcelona eind jaren '80 de C-16. In de jaren '90 openden nog een aantal tolwegen, met name de C-32 rond Barcelona en een aantal snelwegen met schaduwtol, met name de ringwegen van Madrid. In 1997 werd het Programa de Autopistas de Peaje gelanceerd, waaronder 440 kilometer tolweg zou worden aangelegd, met name de invalswegen van Madrid en een aantal tolwegen in Zuid-Spanje. Na 2000 openden voor het eerst sinds de jaren '70 weer een groot aantal nieuwe tolwegen, waarvan de AP-36 de langste was. Tevens openden de Radialen van Madrid, die parallel aan tolvrije forenzensnelwegen lopen. Ook openden de AP-41, AP-46, AP-51, AP-61 en AP-71.

Op 27 maart 2017 werd op het tolstation bij Granollers voor het eerst open road tolling in gebruik genomen op de AP-7. Het verkeer kan hier over aparte rijstroken zonder slagbomen met 60 km/h rijden. Dit was de eerste toepassing van open road tolling in Spanje en de eerste locatie in Europa waar veel toeristenverkeer komt.[9] Dit was echter alleen het tolstation waar men normaal een ticket krijgt, bij het afrijden van de tolweg is nog geen sprake van open road tolling.

Tolvrij

# traject tolvrij
Barcelona bypass 09-01-2000
Burgos - Armiñón 01-12-2018
Sevilla - Cádiz 31-12-2019
Tarragona - Puçol 31-12-2019
Valencia - Alicante 31-12-2019
Alfajarín - El Vendrell 31-08-2021
La Jonquera - Tarragona 31-08-2021
Barcelona - Tordera 31-08-2021
Barcelona - Montmeló 31-08-2021

In het verleden is de tolheffing op sommige delen geschrapt, alhoewel dit niet het aflopen van de concessie was, maar waar de overheid de betalingen overnam. Op 9 januari 2000 werden drie trajecten van de AP-7 tolvrij in Catalunya, bij Girona, Barcelona en Tarragona.[10]

Sommige tolwegen zijn 's nachts tolvrij. Oorpronkelijk was dit alleen op de AP-46 bij Málaga het geval, maar sinds 2019 ook op de R-2, R-3, R-4, R-5 en M-12 bij Madrid, evenals de AP-7 bij Alicante en tussen Cartagena en Vera, de AP-36 en AP-41. Het gebruik van deze tolwegen is 's nachts vrijwel nihil, waardoor de inningskosten hoger liggen dan de tolinkomsten.[11]

In 2016 werd aangekondigd dat de concessies van diverse tolwegen niet verlengd worden.[12] Het gaat om concessies die tussen 2018 en 2021 aflopen, waaronder de AP-1 tussen Burgos en Armiñón, de AP-2 tussen Zaragoza en El Vendrell, de AP-4 tussen Sevilla en Cádiz en de hele AP-7 corridor tussen de Franse grens en Alicante. Na een regeringswissel in 2018 werd bevestigd dat een groot aantal van de oudere tolwegen in de periode 2018-2021 tolvrij moet gaan worden.[13] Op 1 december 2018 werd de AP-1 tussen Burgos en Armiñón tolvrij.[14] Op 31 december 2019 werd op 468 kilometer tolweg de tolheffing beëindigd, namelijk van de AP-4 tussen Sevilla en Cádiz en de AP-7 tussen Tarragona, Valencia en Alicante.[15][16] Op 31 augustus 2021 werd 544 kilometer tolweg in Catalonië tolvrij, waaronder de resterende delen van de AP-2, AP-7 en de C-32 en C-33 ten noordoosten van Barcelona.[17]

Toekomst

Er zijn niet veel nieuwe tolwegen meer gepland. Er wordt gesproken over de aanleg van de AP-69 ten noorden van Burgos en het verlengen van de AP-41 van Toledo naar Córdoba, parallel aan de A-4. Deze plannen zijn echter niet meer concreet.

Het was gepland om de concessies van bestaande autopistas te beëindigen en een landelijke tolheffing in te voeren. Eerst werd gesproken over een tolheffing alleen op autosnelwegen, later ook op alle wegen behorend tot het Red de Carreteras del Estado. Hierbij is een vignet-optie afgevallen, men keek naar een bedrag per gereden kilometer, vergelijkbaar met de elektronische tolheffing in Portugal. In 2021 sprak men van een invoering in 2024 en een toltarief van € 0,01 per kilometer.[18] De invoering van tolheffing op alle autosnelwegen was een voorwaarde om aanspraak te maken op het corona-herstelfonds van de Europese Unie. In september 2023 bereikt de Spaanse regering echter een akkoord om geen tolheffing in te voeren.[19]

Het gebruik van de tolwegen

Tolwegen zijn in Spanje impopulair. Ze worden met name door het vrachtverkeer massaal gemeden, wegen die parallel aan tolwegen verlopen hebben vaak een zeer hoog aandeel vrachtverkeer, de recordhouder is de N-II tussen Alfajarín en Fraga waar 90% van het verkeer uit vrachtwagens bestaat dat de tol op de parallel gelegen AP-2 vermijdt. Ook op de A-2 tussen Lleida en Barcelona is een ongebruikelijk hoog aandeel vrachtverkeer.

Om het vermijden van de tol tegen te gaan zijn op veel tolwegen kortingsprogramma's geïntroduceerd, gesubsidieerd door de Spaanse overheid. Vrachtwagens kunnen tot 75% korting krijgen op tolwegen. Het lijkt weinig effect te hebben. Vanwege het intensieve vrachtverkeer op tolvrije alternatieven worden deze routes vaak verder opgewaardeerd tot autovía, waardoor het tolvermijdend verkeer alleen maar versterkt wordt. Op diverse trajecten zijn flinke stukken tolvrije autovía naast autopistas aangelegd.

In mindere mate worden de tolwegen ook gemeden door automobilisten. De verkeersintensiteiten op tolwegen zijn bijna altijd laag. Het gebruik ligt veel lager dan in veel delen van Frankrijk en Italië. Alleen in Catalunya en Baskenland worden de tolwegen goed gebruikt.

Failliete tolwegen

# route int 2013
Cartagena - Vera 900 - 2.100
Circunvalación de Alicante 4.700 - 6.600
Ocaña - La Roda 3.000
Madrid - Toledo 500 - 700
Madrid - Guadalajara 2.400 - 6.600
Madrid - Arganda del Rey 8.600 - 11.200
Madrid - Ocaña 4.500 - 6.300
Madrid - Navalcarnero 6.000

zie ook radiale snelwegen van Madrid.

Tussen 2000 en 2007 is een groot aantal nieuwe tolwegen aangelegd, met name rond Madrid en tolwegen die vakantieroutes moeten ontlasten. Deze tolwegen hebben vrijwel zonder uitzondering te maken met een fors tegenvallend gebruik, van sommige tolwegen wordt amper gebruik gemaakt. Veel van dit soort tolwegen verwerken minder dan 5.000 voertuigen per dag, op de AP-41 tussen Madrid en Toledo rijden zelfs minder dan 1.000 voertuigen per dag. De meeste van dit soort tolwegen zijn in faillissement.

Diverse tolwegen worden alleen tijdens de vakantieuittochten intensief gebruikt. De tolwegen zijn dan effectief, in Spanje is nauwelijks sprake van congestie tijdens de vakantieuittochten, in tegenstelling tot de enorme filevorming in Frankrijk. Het gebruik van tolwegen begon in 2015 en 2016 te herstellen.[20] In 2018 zijn een hele serie failliete concessies overgenomen door het publieke agentschap SEITT S.A.[21] Het gaat om de AP-7 tussen Vera en Cartagena, de AP-7 langs Alicante, de AP-36 tussen Ocaña en La Roda en de R-2, R-3, R-4, R-5 en M-12 rond Madrid. Het was gepland om deze concessies opnieuw aan te besteden, maar er waren geen gegadigden voor deze aanbesteding. Vervolgens is in 2022 de concessie van het staatsbedrijf SEITT voor een periode van 10 jaar verlengd.[22]

Externe links

Referenties

  1. El peaje para los camiones se aprueba sin ningún voto en contra | noticiasdegipuzkoa.com
  2. El peaje de la N-1 para camiones en Gipuzkoa comenzará a funcionar el 9 de enero | diariovasco.com
  3. www.bidegi.eus
  4. El pago por uso para transportes pesados en la N-240 y la BI-625 será efectivo desde el 1 de enero de 2023 | bizkaia.eus
  5. Concesiones de autopistas de peaje | carreteros.org
  6. la carretera que nos ha visito pasar - Junto con la amplación posterior, preveiá la construcción de 6.430 kilómetros | dgt.es
  7. Ley 55/1960, de 22 de diciembre, de carreteras en régimen de concesión. | boe.es
  8. Decreto 3225/1965, de 28 de octubre, sobre carreteras de peaje. | boe.es
  9. El primer peaje del futuro levanta la barrera en La Roca, en la AP-7 | abc.es
  10. El peaje de Sant Cugat en la B-30 desaparecerá a medianoche Los tramos de Girona y Tarragona serán gratis para usuarios locales | elpais.com
  11. El Gobierno aprueba las nuevas tarifas para las autopistas que gestiona la Sociedad Estatal de Infraestructuras del Transporte Terrestre | fomento.es
  12. Fomento no ampliará el plazo de concesión de las autopistas que vencen en los próximos años | abc.es
  13. Alicante To Catalunya Motorway Tolls To Be Scrapped At The End Of 2019 | murciatoday.com
  14. La autopista AP-1 Burgos-Armiñón pasa a ser libre de peaje a partir de mañana, 1 de diciembre | fomento.es
  15. Ábalos: los usuarios de la AP-4 se ahorrarán 80 millones de euros al año con el fin del peaje | fomento.es
  16. 468 kilómetros de autopistas gratis de Tarragona a Alicante y de Sevilla a Cádiz desde Nochevieja | elpais.com
  17. Raquel Sánchez destaca que el fin de los peajes de la AP-7 y AP-2 supondrá un ahorro para los usuarios de más de 750 millones de euros | mitma.es
  18. El Gobierno confirma que habrá pago por el uso de las autovías | cadenaser.com
  19. España pacta con Bruselas descartar el plan para imponer peajes en las autovías en 2024 | elpais.com
  20. Spanish Toll Motorway Traffic Increases By 5.5 Per Cent | spanishnewstoday.com
  21. Autopistas de Peaje | seitt.es
  22. El Gobierno autoriza a Seitt a gestionar hasta finales de 2032 las autopistas de peaje que revirtieron al Estado | mitma.es
Tolwegen per land

AustraliëBelgiëCanadaChinaDenemarkenDuitslandFrankrijkHongarijeItaliëJapanKroatiëNederlandNieuw-ZeelandNoorwegenOostenrijkPolenPortugalRuslandServiëSpanjeVerenigd KoninkrijkVerenigde StatenWit-RuslandZwedenZwitserland