Agder
| |
|---|---|
| |
| Hoofdstad | Kristiansand |
| Grootste stad | Kristiansand |
| Oppervlakte | 16.434 km² |
| Inwonertal | 304.000 |
| Lengte snelwegennet | 88 km |
| Eerste snelweg | 1981 |
| Afkorting | |
Agder is sinds 1 januari 2020 een fylke (provincie) in Noorwegen. Agder beslaat het zuidelijkste deel van Noorwegen, de regio wordt ook wel Sørlandet (Zuidland) genoemd. De hoofdstad en grootste stad is Kristiansand.
Inleiding
Agder beslaat het zuidelijk deel van Noorwegen, gelegen aan het Skagerrak en de Noordzee. Het grenst in het oosten aan Vestfold og Telemark en in het westen aan Rogaland. De streek heeft globaal de vorm van een driehoek, met een bergachtig binnenland en een beboste en heuvelachtige kuststreek. De kustregio van Agder heeft minder abrupte hoogteverschillen dan West-Noorwegen, het ontbreekt de regio aan traditionele fjorden. Wel zijn er veel baaien, inhammen en eilanden. Het binnenland van Agder is bergachtiger en de hooglanden liggen boven de boomgrens. Een belangrijke feature van het binnenland is het grote Setesdal. De 1.507 meter hoge Sæbyggjenuten is het hoogste punt van Agder.
Agder heeft een voor Noorse begrippen betrekkelijk mild klimaat, met vrij warme zomers, de kuststreek wordt daarom ook wel de Noorse rivièra genoemd en is een geliefde bestemming voor Noren. In de kuststreek blijft de sneeuw vaak ook niet lang liggen, in de bergen ligt wel langdurig sneeuw.
In Agder ligt maar één grotere stad, Kristiansand. Dit is het economisch centrum voor de gehele regio. De meeste andere noemenswaardige plaatsen liggen ook aan de kust, zoals Grimstad, Arendal, Mandal en Farsund. Evje is de voornaamste plaats in het binnenland. Het noorden van Agder is dunbevolkt, de hoogvlaktes zijn nagenoeg onbevolkt. Vrij grote delen van het binnenland van Agder bestaan uit wildernis.
Agder ontstond per 1 januari 2020 toen de voormalige provincies Aust-Agder (Oost-Agder) en Vest-Agder (West-Agder) werden samengevoegd tijdens de regionale hervoming. De benaming Agder voor deze streek gaat echter veel verder terug. Zowel Sørlandet als Agder was een gebruikelijke naam voor deze regio.
Wegennet
Agder heeft een redelijk ontwikkeld wegennet. De voornaamste drie wegen komen in Kristiansand samen, de E18 verloopt in noordoostelijke richting langs de kustplaatsen en is grotendeels een autosnelweg. De E39 verloopt in westelijke richting langs de kust en wordt opgewaardeerd tot autosnelweg. De riksvei 9 voert noordwaarts door het Setesdal en is landschappelijk één van de mooiste wegen van Zuid-Noorwegen.
De andere wegen hebben een meer secundair karakter en verbinden valleien en dunner bevolkte streken met elkaar. De fylkesvei 42 vormt een boog door het binnenland van Agder, als een soort regionale bypass van Kristiansand maar functioneert niet als zodanig. In het noorden van Agder verlopen wegen over de hooglanden, deze wegen zijn in de winter veelal afgesloten, waardoor het reizen tussen parallel gelegen valleien lastig en tijdrovend is vanwege de grote omwegen.
In Kristiansand begint een veerdienst naar Hirtshals in Denemarken, dit is één van de primaire veerverbindingen naar Noorwegen en wordt veel door toeristen uit Europa gebruikt die direct naar de fjorden van West-Noorwegen willen reizen.
Toeristenwegen
In Agder verlopen geen nasjonale turistveier. De riksvei 9 is voor het toerisme het meest van belang, als verbinding tussen Kristiansand en de route naar de Hardangervidda.
Bruggen
Tunnels
Referenties
| Fylker in Noorwegen |
|---|
|
Agder • Innlandet • Møre og Romsdal • Nordland • Oslo • Rogaland • Svalbard • Troms og Finnmark • Trøndelag • Vestfold og Telemark • Vestland • Viken |