Voorrangsregeling

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

De voorrangsregeling bepaalt op een kruispunt wie er aan wie voorrang moet verlenen. Er zijn verschillende vormen van voorrangsregelingen en het is van belang of er sprake is van verkeer (dus inclusief voetgangers) of van bestuurders (geen voetgangers).

De meest eenvoudige vorm is dat de voorrang niet is geregeld met bijvoorbeeld verkeersborden, zodat er sprake is van een gelijkwaardig kruispunt. Er geldt dan het RVV-artikel 15.1: "bestuurders moeten bestuurders die van rechts komen voorrang verlenen". Voor lange tijd gold in Nederland deze regel niet voor fietsers, zij kregen geen voorrang indien zij van rechts kwamen en ook moesten zij voorrang verlenen aan motorvoertuigen van links. Op 1 mei 2001[1] is dit aangepast. Gelijkwaardige kruispunten zijn binnen Duurzaam Veilig voorgeschreven voor kruispunten tussen erftoegangswegen onderling, zowel binnen als buiten de bebouwde kom. Onverwachte of onoverzichtelijke gelijkwaardige kruispunten kunnen aangeduid worden met waarschuwingsbord J8.

Voorrang kan op twee manieren geregeld worden met verkeersborden: een voorrangskruispunt of een voorrangsweg. Bij een voorrangskruispunt hebben bestuurders van de ene zijweg voorrang op bestuurders komende vanaf de andere zijweg. Dit is per kruispunt is aangegeven. Bestuurders die voorrang moeten verlenen, zien verkeersbord B6 staan, meestal aangevuld met haaientanden. In bijzondere situaties, bijvoorbeeld als het uitzicht wordt gehinderd door begroeiing of een gebouw, kan er een stopverplichting worden ingevoerd. Er wordt dan een stopbord (B7) en een stopstreep aangebracht. Voorranghebbende bestuurders zien verkeersbord B3 (viersprong), B4 (zijweg links) of B5 (zijweg rechts).

Wanneer een doorgaande weg meerdere kruispunten passeert en deze weg duidelijk van groter belang is dan de kruisende zijwegen, dan kan deze weg worden aangeduid als voorrangsweg. Daarvoor is verkeersbord B1, de gele ruit. Binnen de bebouwde kom wordt dit bord vóór het kruispunt geplaatst, buiten de bebouwde kom na het kruispunt. Dit onderscheid is gemaakt zodat bestuurders buiten de kom weten wat voor soort weg zij oprijden. Een voorrangsweg wordt beëindigd met verkeersbord B2.

Tot slot kan de voorrang geregeld worden met een fysieke maatregel, door het aanleggen van een uitrit. Deze komen eigenlijk uitsluitend binnen de kom voor. Er is sprake van een uitritconstructie wanneer het trottoir of het (brom-)fietspad zonder onderbreking en in hetzelfde materiaal en kleur doorlopen over de zijweg en wanneer de trottoirband doorloopt in een inritblokken (afgeschuinde trottoirband). Wie een uitrit verlaat, dient aan alle kruisende verkeer voorrang te verlenen, dus ook aan voetgangers. Een uitrit kan alleen toegepast worden als de zijweg duidelijk van een lagere orde is dan de hoofdweg, bijvoorbeeld een woonstraat. Binnen Duurzaam Veilig is de uitrit een maatregel die bibeko toegepast wordt voor de aansluiting van een ETW op een GOW.

Geschiedenis

Het regelen van voorrang is nog niet zo heel lang vastgelegd in reglementen. Tot 1936 was het gebruikelijk dat elk kruispunt gelijkwaardig was en was de voorrang niet geregeld. Door de toename van het verkeersaanbod kwam er wel een steeds grotere roep om ook de voorrang te regelen vanuit de KNAC en de ANWB. Alle landen die Nederland omringden kenden voorrangswegen al enkele tijd, waardoor de belangengroeperingen dit ook voor Nederland voorstelden. Op 1 november 1936 werd daarvoor het Motor- en Rijwielreglement (waarschijnlijk de voorloper van het RVV) gewijzigd met de bepaling van voorrangswegen, zodat vanaf die datum wegen buiten de bebouwde kom als voorrangsweg aangewezen zouden worden. Binnen de bebouwde kom konden voorrangswegen door het gemeentebestuur worden ingesteld. In eerste instantie durfde geen enkele wegbeheerder het aan om voorrangswegen in te stellen, waardoor pas op 4 juli 1937 de meeste rijkswegen en enkele provinciale wegen in Groningen en Drenthe werden ingesteld als voorrangswegen. Op 15 augustus 1937 werden enkele andere wegen als voorrangsweg ingesteld, waarna de lijst exponentieel groeide en feitelijk niet meer bij te houden was.

Externe links

In andere talen

Voorrangsweg:

  • Duits (Deutsch): Vorfahrtstraße
  • Engels (English): priority road
  • Frans (Français): voie prioritaire


Referenties