Winter road

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Een ice road in Ontario.
De Tuktoyaktuk Winter Road.
De ice road van Virtsu naar Saaremaa in Estland.

Een winter road, ook wel bekend als een ice road, is een tijdelijke weg van sneeuw en ijs. Ze vormen verbindingen naar afgelegen gebieden zonder permanente wegen. Ze komen voornamelijk voor in het noorden van Canada en Rusland.

Kenmerken

Een winter road wordt aangelegd in de winterperiode over rivieren, meren en over een grondsoort die bekend staat als muskeg, een dikke graslaag boven een moeras. Het is erg duur om een permanente weg over muskeg aan te leggen, omdat alles erin wegzakt. Winter roads over muskeg moeten onderhouden worden en worden daarom in de winter aangelegd. Ze bestaan permanent, maar zijn in de zomerperiode niet te berijden. Winter roads lopen ook over bevroren rivieren en meren. Omdat rivieren vaak gefaseerd bevriezen is het oppervlak niet glad, rivieren zijn daarom minder geschikt om winter roads over aan te leggen en bovendien is de aanleg ervan kostbaar.

Een winter road benut vaak een ice road op plekken waar deze wateroppervlakten kruist.

Kleine riviertjes en beekjes hebben op belangrijke winter roads vaak vaste bruggen, meestal van hout. Grotere wateroppervlakten worden middels een ice road gekruist, maar er is nog een variant die een ice bridge heet. Hierbij wordt over kleine beken een laag sneeuw en ijs geschoven, zodat verkeer er overheen kan rijden. Een nadeel hiervan is dat deze vaak als eerste smelten aan het einde van het winterseizoen, en het een plek is waar vrachtwagens makkelijk vast komen te zitten.

Muskeg

Muskeg is een bodemsoort die men vindt in arctische en subarctische klimaten. Het is een moerassige ondergrond die bestaat uit dode planten en takken of bomen. Kenmerkend is de hoge grondwaterstand, praktisch tot aan de oppervlakte. Muskeg is in normale omstandigheden een zeer zachte ondergrond waarop niet gebouwd kan worden. Dieren en mensen kunnen vaak op muskeg lopen, maar zwaardere voertuigen kunnen er niet op rijden tenzij het bevroren is.

Als een permanente weg over muskeg aangelegd wordt, moet deze worden afgegraven tot aan het bedrock en volgestort worden met steen en gravel. Daarmee kan een all-weather road aangelegd worden, maar de kosten liggen hoog. Een goedkoper alternatief is om een soort drijvende brug te bouwen, bestaande uit boomstammen en klei die bovenop de muskeg drijft en permanent in gebruik kan zijn.

De meest gangbare manier van transport over muskeg is echter de aanleg van een winter road, omdat dit het goedkoopste is. De aanleg van een winter road kost veelal minder dan $ 1.000 per kilometer. De initiële kosten liggen hoger, voordat een winter road jaarlijks opnieuw gevormd kan worden is het noodzakelijk om een tracé vrij te maken van begroeiing. Hierop wordt dan de winter road jaarlijks gevormd door sneeuw hard te maken op de bevroren muskeg. Omdat de muskeg bevroren is, wordt vaak gesproken over een 'ice road' terwijl dat in de praktijk eigenlijk een winter road is. De term ice road wordt eigenlijk alleen gebruikt voor wegen over bevroren wateroppervlakten, zoals meren, rivieren en zee.

Locaties

Winter roads komen met name voor in het noorden van Canada en delen van noordelijk Rusland. Daarnaast komen tijdelijke ijswegen ook voor in Noord-Europa, zoals in Finland, Zweden en Estland. In Estland vormen winter roads vaak alternatieven voor veerdiensten. Niet alle veerdiensten zijn in de winter uit de vaart, een winter road is dan een concurrent, omdat een winter road veel goedkoper en sneller is dan een veerdienst. Op Antarctica zijn ook winter roads.

Canada

Winter roads komen in bijna alle provincies en territoria van Canada voor, behalve in de 'maritime provinces'. De meeste winter roads in de territoria ontsluiten mijnen en installaties van de olie- en gasindustrie. Winter roads in de provincies ontsluiten voornamelijk afgelegen dorpen van de 'First Nations', de Canadese term voor de oorspronkelijke inwoners van Canada. De winter roads van Canada zijn vaak van eind januari tot midden of eind maart in gebruik, in het noorden soms langer. De winter roads zijn over muskeg aangelegd, en maken gebruik van ice roads over meren. Ice roads over rivieren zijn wat minder gangbaar omdat het ijs hier vaak een erg oneven oppervlak heeft. De Wapusk Trail in Manitoba en Ontario is de langste winter road ter wereld.

In Canada is alleen in het arctische noorden sprake van continue permafrost. Deze permafrost dooit in de zomer, waardoor wegen dan vaak niet berijdbaar zijn, tenzij het een all-weather road is. In het zuiden van Canada zijn de traditionele winter roads over muskeg, een moerassige bodemsoort die in de winter bevriest en dan berijdbaar is. Winter roads maken gebruik van ice crossings over meren, daarom is de periode waarin winter roads berijdbaar zijn vaak afhankelijk van de dikte van het ijs op meren. De meeste winter roads in Manitoba en Ontario zijn gelegen in delen waar helemaal geen permafrost is.

Estland

Zie ook Estland#Ice roads.

In Estland probeert men elke winter een aantal ice roads aan te leggen aan de westkust. Deze lopen voornamelijk naar en tussen de eilanden Saaremaa en Hiiumaa. De langste ice roads zijn tussen 10 en 25 kilometer lang. Deze ice roads lopen over de bevroren zee. Typische winter roads zoals in Canada zijn in Estland niet gangbaar. De ice roads in Estland zijn alleen door personenauto's te berijden.

Gebruik

Winter roads worden enkele maanden per jaar gebruikt, meestal tussen oktober/november en april/mei, afhankelijk van hoe ver noordelijk de winter road loopt. Sommige winter roads zijn meerdere maanden achter elkaar open, sommige winter roads slechts enkele weken en in warme winters openen sommige winter roads helemaal niet, en moet alles via vliegtuigen vervoerd worden, wat veel duurder is. Voor veel afgelegen dorpen en mijnen is de enige manier om ze buiten de winter te bereiken per vliegtuig. Voor bulkproducten is het kostbaar of onmogelijk om per vliegtuig te vervoeren; hiervoor bestaan de winter roads waarmee dit soort afgelegen plaatsen voor het hele jaar bevoorraad kunnen worden.

Winter roads worden voornamelijk gebruikt door vrachtwagens en terreinwagens. Wanneer beladen mogen deze voertuigen slechts langzaam rijden op de echte ice roads, vaak 15-25 km/h. Dit wordt strikt gehandhaafd op veel plekken vanwege de schade die snel rijden kan toebrengen aan het ijs. Lege vrachtwagens mogen vaak sneller rijden, rond 60 km/h. Op reguliere winter roads (niet zijnde ice roads) kan vaak sneller gereden worden, rond 40-60 km/h. Het is voor zwaardere voertuigen niet aan te bevelen om te stoppen op een ice road crossing. Sommige vrachtwagenchauffeurs verdienen in de winter veel geld door lange uren te rijden. In sommige landen maken ook reguliere personenauto's gebruik van ice roads, met name in Noord-Europa.

De gemiddelde snelheid op winter roads ligt laag, vaak op minder dan 50 km/h. Op bevroren meren en rivieren mag vaak maximaal 15-25 km/h gereden worden, maar ook op de muskeg-delen op het vasteland ligt de gemiddelde snelheid vrij laag door het slechte wegdek. Ook is rijden in verse sneeuw lastig en komt men gemakkelijk vast te zitten. Het kost vaak een dag om een afstand van 300 - 400 kilometer af te leggen over een winter road.

Winter roads liggen in afgelegen wildernis waar amper bereik is met een reguliere mobiele telefoon. Chauffeurs gebruiken satelliettelefoons om contact te leggen. Omdat men het risico loopt langdurig vast te komen zitten, wegens afwezigheid van pechhulp, rijden vrachtwagenchauffeurs deze gebieden enkel met volgetankte wagens in. Het aantal voertuigen wat ervan gebruikmaakt is uiterst beperkt. Er zijn dagen waarop geen enkele vrachtwagen zich in het gebied bevindt.

Het rijden op winter roads is een grote aanslag op een vrachtwagen vanwege het slechte wegdek. Er zitten vaak diepe kuilen in en de oplegger ploegt soms door diepe sneeuwbanken. Opleggers glijden in bochten regelmatig de berm in, waardoor het risico groter wordt dat men vast komt te zitten.

Rijtijden

In Canada zijn de reguliere rijtijden over het algemeen van kracht voor vrachtwagenchauffeurs; zuidelijk van 60°N is dat 13 uur rijtijd per dag, en noordelijk van 60°N is dat 15 uur rijtijd per dag. Tijdens slechte rijomstandigheden vanwege winterweer mag dit in beide gebieden opgerekt worden met 2 uur (dus respectievelijk 15 en 17 uur rijtijd per dag). In Manitoba is het met een vergunning toegestaan om langer door te rijden dan de maximale 13 uur, het enige criterium is dat het verboden is om met vermoeidheid te rijden.[1] Onduidelijk is hoe dit gehandhaafd wordt en of dergelijke regels ook in andere provincies en territoria gelden.

Onderhoud

De winter roads worden na de initiële aanleg ook onderhouden door het department of transportation van de Canadese provincies. De winter roads worden met enige regelmaat gecheckt op problemen. Met name de ice road crossings over rivieren en meren worden frequent gemonitord. De winter roads zijn alleen open als deze veilig zijn bevonden door de autoriteiten. De winter roads worden na zware sneeuwval weer berijdbaar gemaakt met sneeuwschuivers en graders. Soms worden ook grote banden van een dump truck achter een oplegger aangesleept om de winter road vlakker te maken.

Zie ook

Canada

Referenties