Zadar

Hoofdstad	Zadar
Grootste stad	Zadar
Oppervlakte	3.646 km²
Inwonertal	162.481 (2021)
Lengte snelwegennet	74 km
Eerste snelweg	2003
Afkorting

De provincie Zadar (Kroatisch: Zadarska Županija) is gelegen langs de kust van Kroatië. Deze županija ligt klem tussen de kust en Bosnië-Herzegovina en grenst in het noorden nog aan Lika-Senj en het zuiden aan Šibenik-Knin.

Inleiding

De županija Zadar is vernoemd naar de hoofdstad Zadar, een havenstad aan de Kroatische Adriatische kust. Het is een kustprovincie met veel toeristische badplaatsen. In een brede strook langs de kust is het landschap overwegend vlak, verder naar het achterland is de omgeving wat ruiger en heuvel- tot bergachtiger, met meer bossen tegen de grens met Bosnië-Herzegovina. De Novigradsko more is een fjord dat zich vanuit het westen uitstrekt tot in het binnenland. De verbinding tussen dit fjord en de zee, Novsko ždrilo, wordt overspand door 2 bruggen. In de oorlog van 1991-1995 was de vernietiging van de bruggen hier de reden dat Noord- en Zuid-Kroatië over land van elkaar waren gescheiden. Ten westen van deze Maslenica-bruggen ligt het Nationale park Paklenica. Verder noordwaarts liggen de uitlopers van het Velebit-gebergte, in het zuiden dat van het Dinara-gebergte.

Tot deze županija behoort ook een aantal eilanden, waaronder het oostelijke deel van Pag, Vir, Dugi Otok en Pašman. Ook de Kornati-eilanden horen hierbij. Het merendeel van de eilanden is onbewoond.

Wegennet

Door de vlakke omgeving, de nabijheid van de havenstad Zadar en veel toeristische centra is zijn er veel wegen in deze županija. De meeste belangrijkste wegen volgen globaal de loop van de kust en de gebergten, namelijk noordwest-zuidoost, maar er zijn ook genoeg verbindingen tussen de kust en het binnenland.

Autoceste

De A1 vormt de enige autocesta van deze županija en vormt de verbinding tussen Zagreb en Split en is daarmee van (inter)nationaal belang. Deze tolweg is een 2x2-snelweg en loopt vrijwel overal een eind van de kust af hoewel de loop van de kust wel gevolgd wordt. Hierdoor bedient de weg niet rechtstreeks de stad Zadar en de kustplaatsen, daarvoor zal verkeer het onderliggend wegennet voor moeten gebruiken. Het stuk waar de A1 het Velebit-gebergte uitkomt via de Sveti Rok-tunnel en afdaalt richting de kust naar de Maslenica-brug is een spectaculair traject.

Hoofdwegennet

De belangrijkste en bekendste weg is de kustweg D8, de Jadranska Magistrala. Deze weg verbindt de toeristische plaatsen langs de kust en met de stad Zadar. Tussen Maslenica en Zadar loopt de weg een stuk in het achterland, maar volgt verder dus voornamelijk de kust. Met uitzondering van de plaatsen rondom Nin en Zaton bedient de weg de badplaatsen als Pakoštane en Biograd na <oru. Een relatief nieuwe en belangrijke weg is de brza cesta D424 die de A1 verbindt met de goederenhaven van Zadar en daarbij ook het vliegveld van Zadar bedient. De D424 bestaat uit gescheiden rijbanen met 2 rijstroken per richting en ongelijkvloerse aansluitingen. De D1 loopt in het noorden van de županija en is deel van de route van Karlovac naar Split via de Plitvice meren. Vanuit Gračac in het binnenland loopt de D27 richting de kust tot aan Benkovac, vanwaar de weg parallel aan de A1 oostwaarts blijft lopen, evenals de D56.

De eilanden Pag en Vir zijn met het vasteland verbonden via respectievelijk de D106 en de D306.

Hoewel de županija Zadar in het binnenland aan Bosnië-Herzegovina grenst is er slechts 1 kleine grensovergang die alleen voor lokaal verkeer toegankelijk is.

Zadar

De hoofdstad Zadar ligt centraal aan de kust en telt ruim 70.000 inwoners. Aan de zuidoostzijde van de stad ligt de passagiershaven Gaženica waar de veerboten vertrekken naar eilanden voor de kust maar ook naar Ancona in Italië. Deze wordt bediend door de nieuwe D427. In het centrum vertrekken ook veerboten naar de eilanden maar dat zijn slechts voetveren en catamarans.

Het wegennet in Zadar is niet goed berekend op doorgaand verkeer. De doorgaande D8 loopt deels door de buitenwijken van de stad, de D306 loopt net ten noordwesten ervan langs. Doorgaand verkeer dat niet in Zadar hoeft te zijn volgt beter de A1.

De grote verkeersstromen in Zadar gaan veelal via wegen met gescheiden rijbanen en 2 of soms 3 rijstroken per richting. De kruisingen zijn in dit stedelijke gebied echter wel gelijkvloers.