Zimbabwe

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Zimbabwe
Hoofdstad Harare
Oppervlakte 390.757 km²
Inwonertal 15.092.000
Lengte wegennet 8.692 km
Lengte snelwegennet 0 km
Eerste snelweg nvt
Benaming snelweg nvt
Verkeer rijdt links
Nummerplaatcode ZW

Zimbabwe, formeel de Republic of Zimbabwe, is een land in het zuiden van Afrika. Het land telt 16 miljoen inwoners en is circa 10 keer zo groot als Nederland. De hoofdstad is Harare.

Inleiding

De iconische Victoria Falls op de grens met Zambia.

Geografie

Zimbabwe ligt in het binnenland van zuidelijk Afrika, het grenst kloksgewijs aan Zambia, Mozambique, Zuid-Afrika en Botswana. Het grens bijna aan Namibië in het uiterste westen, de vier landen komen net niet bij elkaar. Het land meet maximaal 800 kilometer van oost naar west en 750 kilometer van noord naar zuid. Het land bestaat grotendeels uit een plateau op 1.000 tot 1.500 meter hoogte. Het oosten op het grensgebied met Mozambique kent meer hoogteverschillen. De 2.592 meter hoge Mount Nyangani is het hoogste punt van Zimbabwe.

De belangrijkste rivier van Zimbabwe is de Zambezi, die de noordgrens vormt. Deze rivier kent ook de beroemde Victoria Falls, één van de grootste watervallen ter wereld. In de Zambezi ligt ook het grote stuwmeer Lake Kariba, begrensd door de Kariba Dam. Een groot deel van het landschap bestaat uit savanne, dichte bossen zijn er relatief weinig. De hoofdstad Harare ligt in het noordoosten van het land.

Het land heeft een tropisch klimaat, dat echter getemperd wordt door de grotere hoogte. Het westen en zuiden is droger dan het centrale en noordoostelijke deel van het land. De gemiddelde maximumtemperatuur in de hoofdstad Harare varieert van 22 °C in de winter tot 29 °C in de zomer. Er valt ruim 800 mm neerslag per jaar.

Demografie

Het inwonertal van Zimbabwe groeide van slechts 2,7 miljoen in 1950 naar 12,2 miljoen in 2000 en meer dan 12 miljoen tegenwoordig. De exacte inwonertallen zijn onduidelijk vanwege massale emigratie vanwege de economische malaise, de cijfers lopen uiteen van 12 tot 16 miljoen inwoners. De grootste stad van Zimbabwe is de hoofdstad Harare, dat circa 1,5 miljoen inwoners telt. Bulawayo telt 650.000 inwoners en is de tweede stad. Daarnaast zijn er nog 5 steden met meer dan 100.000 inwoners.

De bevolking van het land bestaat grotendeels uit Bantu-groepen. Blanke Zimbabwanen maken minder dan 1% van de bevolking uit. De primaire inheemse talen van Zimbabwe zijn Bantu-talen als het Shona en Ndebele, die door 70 en 20% van de bevolking gesproken wordt. Het Engels is de primaire taal in formele omstandigheden, zoals de overheid, het onderwijs en de media. Zimbabwe heeft 16 officiële talen.

Economie

Zimbabwe gold na onafhankelijkheid als één van de meer succesvolle landen in zuidelijk Afrika. Het land heeft veel grondstoffen. Economisch mismanagement zorgde voor een complete ineenstorting van de economie na 2000, met extreme hyperinflatie, massale werkloosheid en grootschalige emigratie, met name naar Zuid-Afrika. Het land heeft een relatief gevarieerde export, maar de economische meltdown zorgt ervoor dat een groot deel van de economie informeel is geworden. Het land heeft een nominaal BBP van minder dan $ 1500 per inwoner.

Geschiedenis

Zimbabwe werd voor het eerst op significante schaal bevolkt vanaf de oudheid, toen Bantu-stammen vanuit Centraal-Afrika naar andere delen van het continent migreerden, waaronder de regio wat nu Zimbabwe is. Diverse koninkrijken regeerden over het gebied. Het eerste contact met Europeanen kwam door Portugezen vanuit Mozambique. De eerste Europese kolonisten arriveerden in de jaren 1880 vanuit Zuid-Afrika, onder leiding van Cecil Rhodes. Het territorium werd toen Rhodesia genoemd. In 1898 werd de naam gewijzigd naar Southern Rhodesia (Zimbabwe) en Northern Rhodesia (Zambia), de scheidslijn was de rivier de Zambezi. Southern Rhodesia werd in 1923 formeel door het Verenigd Koninkrijk geannexeerd, waarna het een kolonie werd.

In 1953 werden Northern Rhodesia (Zambia), Southern Rhodesia (Zimbabwe) en Nyasaland (Malawi) samengevoegd tot de Federation of Rhodesia and Nyasaland. Het werd in 1963 echter weer opgedeeld in drie territoria. In 1965 verklaarde Southern Rhodesia zich onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk en liet het voorvoegsel 'Southern' vallen, waarna het bekend stond als Rhodesia of Rhodesië. Deze onafhankelijkheid werd door geen enkel land erkend. De regering van Ian Smith wilde de de structuur van een blank minderheidsbestuur voortzetten, maar het Verenigd Koninkrijk wilde alleen onafhankelijkheid erkennen bij meerderheidsbestuur.

Rhodesië was in die periode een geïsoleerd land dat te maken kreeg met een toenemende rebellie, ook wel bekend als de Rhodesian Bush War. De blanke samenleving was in die tijd zeer welvarend, vergelijkbaar met West-Europa. Rhodesië kreeg steun van Zuid-Afrika en de Portugezen. De situatie verslechterde echter significant na 1975, nadat Mozambique onafhankelijk werd van Portugal. Het land zag zich toen aan alle kanten omgeven door vijandige staten. Uiteindelijk werd het conflict te kostbaar voor de Rhodesische regering en besloot men in 1979 om weer bij het Verenigd Koninkrijk aan te sluiten, democratische verkiezingen voor het hele Zimbabwaanse volk te houden en verkreeg in 1980 definitief onafhankelijkheid.

Eén van de rebellenleiders indertijd was Robert Mugabe. Hij werd in 1980 premier en vervolgens president tot 2017. In eerste instantie ontwikkelde het land zich enigszins, maar kwam in een grote economische malaise terecht vanaf de jaren '90, met hyperinflatie, mismanagement en het confisceren van land van blanke boeren, waardoor de landbouwsector instortte en de voedselvoorziening in gevaar kwam. De blanke bevolking was rond 2000 grotendeels geëmigreerd. De werkloosheid bereikte meer dan 90%. Mugabe trad in 2017 af na een staatsgreep.

Wegennet

De regional roads en primary roads in Zimbabwe.

In Zimbabwe is een netwerk van 88.100 kilometer weg geclassificeerd, waarvan 17.400 kilometer is verhard.[1]

Het wegennet van Zimbabwe wordt opgedeeld in twee wegklassen met wegnummers, de regional roads en de primary roads. Ondanks de naamgeving zijn regional roads de belangrijkste wegen en primary roads een aanvullend netwerk van veelal verharde wegen.

Het land heeft een relatief uitgebreid netwerk van verharde wegen. Modern ontworpen wegen bedienen alle grotere plaatsen van het land en de secundaire wegen ontsluiten het platteland, die echter lang niet altijd verhard zijn. De staat van onderhoud van de hoofdwegen is variabel. Harare is het belangrijkste knooppunt van het land en kent ook een halve ringweg door het noorden van de stad. Er zijn geen autosnelwegen in Zimbabwe, maar in en rond Harare ligt een ontwikkeld wegennet van dubbelbaans wegen. In Harare zijn vrijwel alle straten verhard.

Kenmerkend aan de Zimbabwaanse stedenbouw is dat de centra van grote steden vaak omgeven zijn door groenstroken en parken, waardoor het centrum een soort stedelijk eiland binnen het grotere stedelijke gebied vormt. De Zimbabwaanse steden zijn moderner aangelegd dan in veel buurlanden, veel steden groeiden in de jaren '50 en '60 significant en hebben een moderner stadswegennet dan steden in bijvoorbeeld Mozambique, Malawi of Zambia.

Zimbabwe heeft relatief weinig grensovergangen met buurlanden, feitelijk kent het met elk buurland maar één grote grensovergang. De grensovergang bij Plumtree met Botswana is modern, waar de R2 overgaat in de Botswaanse A1 naar Francistown. Bij Victoria Falls is een grensovergang met Zambia, waar de R9 overgaat in de Zambiaanse T1 naar Lusaka. Bij Chirundu gaat de Zimbabwaanse R3 over in de Zambiaanse T2 naar Lusaka. Bij de stad Mutare gaat de R5 over in de N6 richting Beira in Mozambique. De belangrijkste grensovergang is met Zuid-Afrika, waar bij Beitbridge de R1 overgaat in de Zuid-Afrikaanse N1 naar Pietersburg. Hier bevinden zich zeer grote grensfaciliteiten, dit is van oudsher de belangrijkste grensovergang in zuidelijk Afrika.

Regional Roads

De regional roads vormen het hoofdwegennet van Zimbabwe. Ze verbinden de grote steden en de belangrijkste grensovergangen met elkaar. Het grootste deel van het intercity verkeer wordt op deze wegen afgewikkeld. De meeste regional roads zijn relatief modern ontworpen enkelbaans wegen waar hoge rijsnelheden mogelijk zijn indien de conditie van de weg dit toelaat.

Regional Roads in Zimbabwe

R1R2R3R4R5R6R7R8R9


Autosnelwegen

Zimbabwe heeft geen autosnelwegen en ook geen wegen die daar op lijken. Er zijn geen ongelijkvloerse aansluitingen in het land.

Wegbeheer

De wegbeheerder in Zimbabwe is de Zimbabwe National Road Administration (ZINARA).[2] ZINARA werd op 1 augustus 2001 opgericht. ZINARA beheert vooral de financiering van het wegennet. Het agentschap valt onder het Ministry of Transport & Infrastructure Development.[3]

Tolwegen

In de periode 2013-2014 zijn op diverse wegen tolstations gerealiseerd. De wegen zelf zijn daarbij niet omgebouwd, maar worden met tolheffing onderhouden.[4] De tolwegen zijn in het beheer van ZINARA. Er zijn enkele tientallen tolstations in Zimbabwe.

Geschiedenis

In de Britse koloniale periode en ten tijde van Rhodesië is in Zimbabwe al een uitgebreid netwerk van moderne verharde wegen ontwikkeld. Het verharde wegennet van Zimbabwe was in die periode aanzienlijk uitgebreider dan de latere buurlanden, behalve wellicht Zuid-Afrika. Alle steden van betekenis waren in die tijd al verbonden door brede verharde wegen waar hoge rijsnelheden mogelijk waren. Niet alleen waren de belangrijkste hoofdwegen verhard, ook relatief veel secundaire wegen die daar vanaf takten waren toen al verhard, een groot verschil met een buurland als Mozambique of Zambia. Het meest uitgebreide wegennet vond men vanuit Harare en Bulawayo en de verbinding daar tussen. Vrijwel alle A-wegen waren in die tijd verhard, de enige A-weg die nog een substantieel deel onverhard had was de A10 tussen Chiredzi en Rupisi in het zuidoosten van Zimbabwe.[5]

Na onafhankelijkheid in 1980 is nog enige tijd in het wegennet geïnvesteerd, ook door de African Development Bank. Zimbabwe erfde één van de meest moderne wegennetten in Afrika in die tijd, maar vanwege de economische malaise liepen de investeringen vanaf de jaren '90 sterk terug en veel wegen verkeerden in steeds slechtere toestand. Na 2010 kwam men met enigszins megalomane plannen om de belangrijkste wegen van het land over vele honderden kilometers te verdubbelen naar 2x2 rijstroken, plannen die vele miljarden dollars kosten in een periode dat Zimbabwe in een diepe economische crisis zat met hyperinflatie. Van deze projecten is niet veel terecht gekomen, maar enkele invalswegen van Harare zijn in de periode 2012-2020 wel verdubbeld, tot 40-50 kilometer buiten de stad. Echte autosnelwegen zijn in Zimbabwe echter niet aangelegd.

Wegnummering

In Zimbabwe is een wegnummeringssysteem van Regional Roads (prefix 'R') en Primary Roads (prefix 'P'). De regional roads zijn het belangrijkst, de primary roads vullen dit aan. De regionale wegen zijn genummerd van R1 t/m R9. De primaire wegen zijn genummerd van P1 t/m P14. Deze nummers worden ook bewegwijzerd.

Routenummering

# No. route lengte
R1 Harare - Masvingo - Beitbridge - grens Zuid-Afrika 582 km
R2 Harare - Gweru - Bulaway - grens Botswana 552 km
R3 Harare - Chinhoyi - Chirundu - grens Zambia 354 km
R4 Harare - Nyambanda - grens Mozambique 236 km
R5 Harare - Marondera - Mutare - grens Mozambique 270 km
R6 Chivhu - Nyazura 196 km
R7 Gweru - Mvuma 82 km
R8 Rutenga - Sango - grens Mozambique 150 km
R9 Beitbridge - Gwanda - Bulawayo - Lupane - Victoria Falls - grens Zambia 756 km

Geschiedenis

Voorheen had Zimbabwe een netwerk van A-wegen dat al sinds minimaal de jaren '70 bestond. Deze routes waren genummerd van de A1 t/m A18. In dit systeem waren er twee radiale netwerken, de A1 t/m A5 waren radiale wegen vanuit Harare, de A6 t/m A9 waren radiale wegen vanuit Bulawayo. De nummering van A-wegen is omstreeks 2010 opgeheven maar kwamen nog op veel kaarten tot ruim daarna voor.

  • A1 Harare - Chinhoyi - Zambiaanse grens 335 km
  • A2 Harare - Kotwa - Mozambiquaanse grens 230 km
  • A3 Harare - Mutare - Mozambiquaanse grens 265 km
  • A4 Harare - Masvingo - Beitbridge - Zuid Afrikaanse grens 570 km
  • A5 Harare - Kwekwe - Gweru - Bulawayo 400 km
  • A6 Bulawayo - Beitbridge 315 km
  • A7 Bulawayo - Botswaanse grens 110 km
  • A8 Bulawayo - Victoria Falls - Zambiaanse grens 450 km
  • A9 Bulawayo - Masvingo - Mutare 515 km

Bewegwijzering

Zie ook de SADC Road Traffic Signs Manual.

In 2017 nam Zimbabwe officieel de Highway Code en de bewegwijzering en bebording van de South African Development Community (SADC) aan.[6] Tot december 2025 was er een overgangsfase.

Maximumsnelheid

De maximumsnelheid in Zimbabwe bedraagt 60 km/h binnen de bebouwde kom en 120 km/h buiten de bebouwde kom. 120 is echter alleen toegestaan op verharde wegen met een brede rijbaan, op smallere wegen geldt 80 km/h.[7]

Referenties

Wegen van Afrika

AlgerijeAngolaBeninBotswanaBurkina FasoBurundiCentraal-Afrikaanse RepubliekComorenDemocratische Republiek CongoRepubliek CongoDjiboutiEgypteEquatoriaal GuineaEritreaEthiopiëGabonGambiaGhanaGuineaGuinea-BissauIvoorkustKaapverdiëKameroenKeniaLesothoLiberiaLibiëMadagaskarMalawiMaliMarokkoMauritaniëMauritiusMozambiqueNamibiëNigerNigeriaRwandaSão Tomé en PríncipeSenegalSeychellenSierra LeoneSomaliëSudanSwazilandTanzaniaTogoTsjaadTunesiëUgandaWestelijke SaharaZambiaZimbabweZuid-AfrikaZuid-Sudan