Zuid-Afrika
South Africa | |
---|---|
Hoofdstad | Pretoria |
Oppervlakte | 1.221.037 km² |
Inwonertal | 62.028.000 |
Lengte wegennet | 158.124 km[1] |
Lengte snelwegennet | 2.160 km[2] |
Eerste snelweg | ~1968 |
Benaming snelweg | Freeway |
Verkeer rijdt | links |
Nummerplaatcode | ZA |
Zuid-Afrika (Engels: South Africa, Afrikaans: Suid-Afrika), formeel de Republiek Zuid-Afrika, is een land in Afrika, gelegen aan de zuidkant van het continent. Het is één van de grotere landen met een oppervlakte van 1,2 miljoen km² (circa 35 keer Nederland) en telt 62 miljoen inwoners. De hoofdstad is Pretoria, de grootste stad is Johannesburg, maar het parlement zetelt in Cape Town (Kaapstad).
Inleiding
Geografie
Zuid-Afrika beslaat het zuidelijkste deel van het Afrikaanse continent en ligt zowel aan de Atlantische Oceaan als de Indische Oceaan. Het land grenst in het noorden aan Namibië, Botswana, Zimbabwe, Mozambique en Swaziland. Het land Lesotho vormt een enclave in Zuid-Afrika. Zuid-Afrika is een groot land, het meet maximaal 1.500 kilometer van west naar oost en 1.000 kilometer van noord naar zuid, alhoewel de maximale afstand diagonaal groter is, zo'n 1.800 kilometer. Het heeft een kustlijn van ruim 2.500 kilometer. Zuid-Afrika is met een oppervlakte van 1,2 miljoen km² ongeveer twee keer zo groot als Frankrijk.
Een groot deel van Zuid-Afrika bestaat uit hooglanden, het Highveld. Dit wordt begrensd door de Great Escarpment, waar het plateau via steile hellingen overgaat in de lager gelegen kustregio's. Het plateau ligt grotendeels op circa 1.100 meter boven zeeniveau en kent weinig grote hoogteverschillen. Rond de Great Escarpment zijn de grootste hoogteverschillen te vinden, met steile bergruggen langs de zuidkant er van. Het hoogste punt van Zuid-Afrika is de op de grens met Lesotho gelegen 3.450 meter hoge Mafadi. Zuid-Afrika kent geen grote kustvlaktes, de kustregio ligt wel lager maar is vaak heuvelachtig tot licht bergachtig. De meest spectaculaire berggebieden vindt men in het zuidwesten van het land, rond Cape Town.
De langste rivier van Zuid-Afrika is de Orange River (Afrikaans: Oranjerivier) die westwaarts stroomt over de hooglanden en deels de grens met Namibië vormt. De rivier de Limpopo vormt de grens met Zimbabwe. Overige rivieren zijn kort. Er zijn weinig natuurlijke meren in Zuid-Afrika, de grootste meren zijn stuwmeren rond de grote steden.
Zuid-Afrika heeft overwegend een droog landklimaat, met woestijnen in het noordwesten, een droog mediterraan klimaat rond Cape Town en een wat natter subtropisch klimaat in het oosten. De zuidkust heeft een meer gematigd klimaat en is groener dan de steppe en woestijn van het plateau. Het land heeft relatief veel klimaatzones. Doordat een groot deel van het land hooggelegen is zijn de temperaturen in de zomer niet extreem hoog, de gemiddelde maximumtemperatuur in Johannesburg bedraagt 26 °C in de zomer en 16 °C in de winter. Cape Town heeft iets warmere winters. De neerslag in Zuid-Afrika bedraagt gemiddeld circa 450 mm, maar varieert sterk naar regio. De neerslag neemt van oost naar west af. Sneeuw valt in de winter op de hogere bergen en skiën is in sommige gebieden mogelijk.
Zuid-Afrika wordt opgedeeld in 9 provincies. Veruit de grootste provincie qua oppervlakte is Northern Cape, de grootste provincie qua inwoners is Gauteng.
Demografie
stad | inwonertal (stad) | inwonertal (metro) |
---|---|---|
Soweto | 1.272.000 | 4.435.000 |
Johannesburg | 957.000 | 4.435.000 |
Pretoria | 742.000 | 2.921.000 |
Durban | 595.000 | 3.442.000 |
Cape Town | 434.000 | 3.740.000 |
Randburg | 337.000 | 4.435.000 |
Roodepoort | 326.000 | 4.435.000 |
Port Elizabeth | 312.000 | 1.152.000 |
East London | 267.000 | 755.000 |
Germiston | 256.000 | 3.178.000 |
Bloemfontein | 256.000 | 747.000 |
Zuid-Afrika heeft een zeer diverse demografie, met veel verschillende etniciteiten, talen en religies. Volgens de census van 2011 is 79% van de Zuid-Afrikanen een Zwarte Afrikaan, 9% blank, 9% gekleurd en 3% Aziatisch. De etnische samenstelling varieert echter sterk naar regio. Dit geldt ook voor de talen. Zuid-Afrika heeft 11 officiële talen. De drie meest gesproken talen zijn Zulu (23%), Xhosa (16%) en Afrikaans (14%). Het Engels is de lingua franca in Zuid-Afrika en wordt door de meeste mensen gesproken als tweede of derde taal. De distributie van de talen is sterk regiogebonden.
In de westelijke helft van Zuid-Afrika is het Afrikaans de dominante taal. Het Afrikaans lijkt sterk op het Nederlands met verouderde en versimpelde elementen. Het Afrikaans wordt van oudsher door de Europese bevolking gesproken, maar wordt ook door veel andere inwoners van het land gesproken als tweede of derde taal. Het Afrikaans heeft de grootste geografische verspreiding van alle talen in Zuid-Afrika, maar is slechts de derde taal in aantallen sprekers doordat het westen van Zuid-Afrika dunbevolkt is.
Het Zulu wordt vooral in het uiterste oosten van Zuid-Afrika gesproken, vooral in de provincie KwaZulu-Natal is het dominant, maar ook in de buurprovincie Mpumalanga. Het Xhosa wordt vooral in de provincie Eastern Cape gesproken. Het Xhosa heeft de grootste geografische verspreiding van alle Afrikaanse talen in Zuid-Afrika, maar is de tweede taal in aantal sprekers. Op de hooglanden in het centrale en noordoostelijk deel van Zuid-Afrika worden diverse Afrikaanse talen gesproken, met grotere verspreidingen van het Tswana, Sotho en Ndebele. Het Engels wordt alleen in het uiterste noordoosten van Zuid-Afrika als dominante eerste taal gesproken. In de provincie Gauteng is een grote diversiteit aan talen, waarbij in Johannesburg het Engels dominant is en in Pretoria het Afrikaans. In de buitengebieden en townships worden verschillende Afrikaanse talen gesproken.
Zuid-Afrika heeft sinds 2000 drie typen gemeenten. De eerste laag zijn de metropolitan municipalities, die vergelijkbaar zijn met agglomeraties. De grootste hiervan zijn Johannesburg en Cape Town. De metropolitan municipalities hebben in diverse gevallen namen die in het buitenland weinig bekend zijn. Zo omvat de eThekwini Metropolitan Municipality de bekende stad Durban. Op plekken waar geen metropolitan municipalities zijn, zijn er district municipalities. Deze zijn in oppervlakte omvangrijk en omvatten vaak meerdere kleine steden. De derde laag vormen de local municipalities, vergelijkbaar met zoals dat in Europa en Noord-Amerika het geval is. Dit zijn de feitelijke gemeenten.
Zo is de stad Johannesburg (957.000 inwoners) een onderdeel van de City of Johannesburg Metropolitan Municipality (4.435.000 inwoners). Het stedelijk gebied van de regio Johannesburg strekt zich echter uit tot buiten de grenzen van de City of Johannesburg.
Economie
Zuid-Afrika heeft de op één na grootste economie van Afrika, met een relatief hoog inkomen per inwoner vergeleken met de meeste landen in zuidelijk Afrika. Het land is vrij goed ontwikkeld op het gebied van infrastructuur, onderwijs en overheid. Het aandeel Zuid-Afrikanen dat in de informele economie werkt is één van de laagste van Afrika. Er is sprake van een grote inkomensongelijkheid, een deel van de Zuid-Afrikanen leeft in welvaart, maar delen leven ook in armoede. Het land heeft veel grondstoffen, het is één van de grootste producenten van goud, platinum en diamanten. Het exporteert ook kolen en erts. Daarnaast is er enige maakindustrie. De landbouw speelt eveneens een vrij grote rol, het land geldt als één van de meer vruchtbare en gecultiveerde landen van Afrika.
De werkloosheid is echter voortdurend hoog, circa 25-35% van de bevolking is werkloos en leeft in armoede. Er is een groot verschil in inkomens tussen blanken en zwarten. Er is echter sprake van een significante brain drain, veel blanke Zuid-Afrikanen verlaten het land door de instabiele politieke situatie en extreme criminaliteit.
Geschiedenis
De eerste Europeanen in wat nu Zuid-Afrika is waren Portugezen in 1487. Handelaren voeren met schepen van West-Europa naar Oost-Indië via de Kaap de Goede Hoop, een naam die de toenmalige Portugese koning aan de kaap gaf: Cabo da Boa Esperança. Begin 17e eeuw werden de Nederlanders machtiger in de internationale handel en in 1652 werd een haven bij de Kaap de Goede Hoop gebouwd, wat later Kaapstad of Cape Town zou worden. Het inwonertal van Kaapstad groeide gestaag en boeren trokken geleidelijk wat verder oostwaarts, wat tot conflicten leidde met de Xhosa-stammen die in die tijd zuidwestwaaarts trokken.
Groot-Brittannië bezette Kaapstad in 1795 om te voorkomen dat het onder controle van Frankrijk zou vallen. Aan het einde van de Napoleonische oorlogen in Europa werd Kaapstad definitief een onderdeel van het Britse Rijk. Vanaf de jaren 1820 trokken meer Britten naar de regio. In diezelfde periode vochten Zulu-stammen bloedige oorlogen uit in het binnenland van Zuid-Afrika, wat er voor zorgde dat de hooglanden bijna ontvolkt raakten. Er vielen daarbij tussen 1 en 2 miljoen doden. Vanaf begin 19e eeuw trokken veel Nederlandse boeren oostwaarts om de Britse overheersing te ontvluchten. Zij stichtten autonome republieken in het binnenland van Zuid-Afrika, wat tot twee oorlogen met de Britten leidde, de zogenoemde 'Boer Wars'. In de tweede helft van de 19e eeuw werden grondstoffen als diamanten en goud ontdekt in het binnenland van Zuid-Afrika, wat de Europeaanse migratie naar deze gebieden versterkte.
In 1909 werd Zuid-Afrika onafhankelijkheid toegezegd en in 1910 werd de Union of South Africa opgericht. Vanaf die tijd begon apartheid al informeel te ontstaan, met name door de distributie van het landbezit. In 1948 kwam de National Party aan de macht waarbij apartheid wettelijk beleid werd. De blanke minderheid, die toen circa 20% van de bevolking uitmaakte, domineerde het beleid wat resulteerde in rassenscheiding. Zuid-Afrika raakte hierdoor internationaal geïsoleerd. In de jaren '70 ontwikkelde Zuid-Afrika kernwapens. De blanke bevolking had een hoge levensstandaard, vergelijkbaar met die van andere westerse landen. In 1994 werden de eerste verkiezingen gehouden waarin alle inwoners mochten meedoen, die gewonnen werden door de African National Congress (ANC). De zwarte bevolking domineert sindsdien de politiek en de apartheid kwam daarmee ten einde. De economische situatie verbeterde in Zuid-Afrika echter weinig. Alhoewel meer zwarten tot de middenklasse kwamen, daalde het land op de Human Development Index van de Verenigde Naties en hoge werkloosheid en criminaliteit blijft een voortdurend probleem in het land.
Wegennet
Zuid-Afrika heeft een hoog ontwikkeld wegennet dat tot de beste van Afrika behoort. Het officiële wegennet is vastgesteld als zijnde 535.000 kilometer lang, waarvan 168.000 kilometer stadswegen en 366.872 kilometer overige wegen. Zuid-Afrika heeft 2.160 kilometer autosnelweg, 940 kilometer vierstrooks wegen en 62.794 kilometer enkelbaans, verharde wegen. Ook is er een netwerk van 300.978 kilometer gravelweg.[3] Het Transport department spreekt echter van een netwerk van 750.000 kilometer weg, waarvan 158.124 kilometer is verhard.[4]
Wegbeheer
De nationale wegbeheerder in Zuid-Afrika is de The South African National Roads Agency Limited, afgekort SANRAL.[5] SANRAL werd in 1998 opgericht om het nationale wegbeheer op zich te nemen. SANRAL beheert 21.403 kilometer weg in Zuid-Afrika, waarvan 84% tolvrij is en 16% tolwegen vormen. Tolwegen worden gefinancierd door obligaties, de tolvrije wegen worden gefinancierd door de regering van Zuid-Afrika. Een doelstelling is om het netwerk van national roads op termijn te vergroten naar 35.000 kilometer.
National Roads
Er is een netwerk van 22.197 kilometer national roads die alle delen van Zuid-Afrika bedienen. Vanwege het lage verkeersaanbod op de lange-afstandsverbindingen zijn alleen in grootstedelijke regio's autosnelwegen voorhanden. De national roads zijn enkelbaans, deels met 2+1 rijstroken en deels met 2x2 rijstroken of breder. De national roads verkeren veelal in redelijke tot goede conditie en verbinden alle steden van Zuid-Afrika.
Provincial Roads
De provincial roads vormen de secundaire wegen van Zuid-Afrika en zijn een aanvulling op het national road network. Ze zijn genummerd met de prefix 'R', van de R21 t/m R82. Niet alle provincial roads zijn daadwerkelijk in het beheer van de provincies, SANRAL beheert ook een deel van de provincial roads. Delen van de provincial roads in de bebouwde kom zijn vaak in het beheer van de gemeenten. Provincial roads variëren van gravelwegen tot freeways.
Regional Routes
De regional routes vormen de derde laag van wegen in Zuid-Afrika. Zij zijn genummer met een 3-cijferig R-nummer. De meeste regional routes zijn in het beheer van de provincies. In enkele gevallen zijn ze in het beheer van SANRAL.
Autosnelwegen
In Zuid-Afrika is geen landelijk netwerk van autosnelwegen, het verkeersaanbod buiten de stedelijke regio's is hiervoor te laag. De 2.160 kilometer autosnelweg in Zuid-Afrika is vooral geconcentreerd in drie grote stedelijke gebieden; Johannesburg, Cape Town en Durban. Het snelwegennet van Johannesburg is zeer omvangrijk, de stad wordt daardoor ook wel eens het 'Los Angeles van Afrika' genoemd. De autosnelwegen in Johannesburg tellen soms wel 6 rijstroken per richting en hebben grote knooppunten. Het snelwegennet van Johannesburg strekt zich uit tot in de hele provincie Gauteng en deels tot daar buiten. Dit is het grootste regionale snelwegennet van Afrika. Rond Cape Town bevindt zich een stedelijk snelwegennet, dat zich echter niet buiten de bebouwde regio uitstrekt. De regio Durban heeft een klein regionaal snelwegennet. Elders zijn alleen korte stukken snelweg, zoals bij East London en Port Elizabeth. Enkele bypasses van de N1 zijn als freeway uitgebouwd, zoals bij Bloemfontein, Kroonstad en Polokwane.
Autosnelwegen kunnen onder vier wegnummerklassen vallen, namelijk de national roads, provincial roads, regional routes en metroads. Op veel autosnelwegen rond Johannesburg moet tol betaald worden. Dit is een free-flow tolsysteem.
National Roads & Freeways in Zuid-Afrika |
---|
National Roads: N1 • N2 • N3 • N4 • N5 • N6 • N7 • N8 • N9 • N10 • N11 • N12 • N14 • N17 • N18 Johannesburg: R21 • R24 • R59 • R80 • M1 • M2 Cape Town: M3 • M5 • M7 • R300 Durban: M4 |
Het N-wegennet
# | No. | Traject | Lengte |
---|---|---|---|
N1 | Cape Town - Bloemfontein - Johannesburg - Pretoria Beit Bridge (Zimbabwe) | 1.929 km | |
N2 | Cape Town - Mossel Bay - Port Elizabeth - East London - Durban - Ermelo | 2.230 km | |
N3 | Durban - Johannesburg | 578 km | |
N4 | Labotse (Botswana) - Pretoria - Middelburg - Komatiepoort (Mozambique) | 720 km | |
N5 | Winburg - Bethlehem - Harrismith | 227 km | |
N6 | East London - Bloemfontein | 540 km | |
N7 | Cape Town - Springbok - Vioolsdrif (Namibië) | 665 km | |
N8 | Groblershoop - Kimberley - Bloemfontein - Ladybrand (Lesotho) | 588 km | |
N9 | George - Colesberg | 532 km | |
N10 | Port Elizabeth - Middelburg - De Aar - Nakop (Namibië) | 993 km | |
N11 | Ladysmith - Ermelo - Mokopane - Groblersburg (Botswana) | 777 km | |
N12 | George - Kimberley - Johannesburg - Witbank | 1.350 km | |
N14 | Springbok - Pretoria | 1.183 km | |
N17 | Johannesburg - Ermelo - Oshoek (Swaziland) | 338 km | |
N18 | Warrenton - Ramatlabama (Botswana) | 313 km |
Bewegwijzering
Zie ook de SADC Road Traffic Signs Manual.
De bewegwijzering in Zuid-Afrika doet Europees aan. Verkeerstekens zijn grotendeels gebaseerd op de tekens vastgelegd in het Verdrag van Wenen en de bewegwijzering volgt een stramien dat uit Europa bekend is. Autosnelwegen staan bewegwijzerd met witte letters op een blauwe achtergrond, overige wegen staan bewegwijzerd met witte letters op een groene achtergrond. Substandaard snelwegen gelden daarbij overigens als niet-autosnelweg en worden in het groen bewegwijzerd. Verzorgingsplaatsen en toeristische voorzieningen (inclusief golfbanen) staan in witte tekst op bruine borden.
De Zuidafrikaanse wegnummers staan consistent op de borden in goudgele platte tekst zonder kader. In het verleden werd gebruikgemaakt van speciale routeschildjes: vijfhoeken voor N-wegen, ruiten voor R-wegen en stadsgebonden symbolen voor M-wegen. Op oudere borden komen deze schildjes nog terug. Op belangrijkere kruisingen wordt achter het wegnummer een windrichting vermeld met een cursieve letter: E/O voor de oostelijke richting, S voor de zuidelijke, N voor de noordelijke en W voor de westelijke.
Behalve het wegnummer wordt vaak de naam van een kruisende weg op de borden vermeld om de navigatie te vergemakkelijken. Dit gebeurt in zwart kleinkapitaal op een witte achtergrond. Het verder gebruikte lettertype is het Duitse DIN1451.
Afritten op autosnelwegen en substandaard snelwegen worden genummerd met een op afstand gebaseerd systeem. Gerekend wordt niet zozeer op basis van de dichtstbijzijnde kilometerpaal, maar in afstand van de provinciegrens. Gerekend wordt echter niet vanaf de huidige provinciegrenzen, maar vanaf de provinciegrenzen zoals die tot 1994 golden. In dat laatste jaar werden de provinciegrenzen aangepast met als doel de toenmalige thuislanden weer terug te brengen binnen de reguliere provincies. Het aantal provincies is nu 9, tegen 4 voor 1994. De afritnummering is daarna echter niet meer aangepast. In afstanden klopt de afritnummering nu niet meer altijd.
Ook wat betreft taalgebruik op Zuidafrikaanse wegen is de situatie na 1994 niet meer aangepast. Het huidige Zuid-Afrika heeft 11 officiële talen; op de bewegwijzering worden echter uitsluitend de "oude" officiële talen Engels en Afrikaans gebruikt. Daarbij is het meestal zo dat borden niet tweetalig zijn, maar dat het ene bord Engelstalig is en het daaropvolgende bord Afrikaans; eerst wordt naar "Cape Town" verwezen, op een volgende bord staat dan weer "Kaapstad".
Het Zuidafrikaanse systeem van bewegwijzering heeft navolging gevonden in de haar omringende landen. Het is de basis geworden voor het Road Traffic Signs Manual van de Southern Africsn Development Community (SADC). Landen als als Namibië, Swaziland en Botswana bewegwijzeren op eenzelfde manier.
Wegnummering
De N-, R-, P- en T-wegen vormen één nummeringssysteem. De N-wegen hebben de nummers 1 tot en met 18, de R-wegen hebben nummers tussen de 20 en 500 en de P- en T-wegen hebben viercijferige nummers. Buiten dit integrale systeem staan de M-wegen, zogenaamde Metroads oftewel stedelijke routes. Iedere stad met M-wegen begint bij het nummeren daarvan gewoon bij 1 en telt zover als zij goeddunkt. In de stad Kaapstad zijn zelfs zo'n 60 M-wegen aangewezen. Sommige daarvan zijn doodsimpele tweestrooks wegen door de stad; andere zijn vierstrooks autosnelweg.
Tol
In Zuid-Afrika is het elektronische tolsysteem E-toll ingevoerd. Op 3 december 2013 ging het E-tollsysteem in de regio Johannesburg in werking. Dit was één van de grootste free-flow tolsystemen ter wereld. In maart 2024 is het tolsysteem in de regio Johannesburg weer geschrapt.
Maximumsnelheid
De maximumsnelheid in Zuid-Afrika bedraagt 60 km/h binnen de bebouwde kom en 120 km/h buiten de bebouwde kom. De maximumsnelheid van 120 km/h geldt zowel op autosnelwegen als op national roads die een enkele rijbaan met tegenverkeer hebben.
Externe links
Referenties
- ↑ verharde wegen
- ↑ stand 01-01-2023
- ↑ Statistics | nra.co.za
- ↑ Overview: South Africa's road network | transport.gov.za
- ↑ www.nra.co.za
Wegen van Afrika |
---|
Algerije • Angola • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Centraal-Afrikaanse Republiek • Comoren • Democratische Republiek Congo • Republiek Congo • Djibouti • Egypte • Equatoriaal Guinea • Eritrea • Ethiopië • Gabon • Gambia • Ghana • Guinea • Guinea-Bissau • Ivoorkust • Kaapverdië • Kameroen • Kenia • Lesotho • Liberia • Libië • Madagaskar • Malawi • Mali • Marokko • Mauritanië • Mauritius • Mozambique • Namibië • Niger • Nigeria • Rwanda • São Tomé en Príncipe • Senegal • Seychellen • Sierra Leone • Somalië • Sudan • Swaziland • Tanzania • Togo • Tsjaad • Tunesië • Uganda • Westelijke Sahara • Zambia • Zimbabwe • Zuid-Afrika • Zuid-Sudan |