Brontekst bekijken van Richtlijnen Ontwerp Autosnelwegen

De '''Richtlijnen Ontwerp Autosnelwegen''' (ROA) is sinds 1975 het handboek waarin de richtlijnen staan voor het ontwerp van [[autosnelweg]]en in [[Nederland]].

== Geschiedenis ==

=== Voorafgaand aan de ROA 1975 ===

De ontwikkeling van het autosnelwegennet startte in Nederland al vroeg. In de jaren '30 kwamen de eerste autosnelwegen gereed. Ook in die tijd was er al een beperkte set regelgeving. Daarvoor waren er destijds echter nog geen richtlijnen zoals we die nu kennen. Veel werd geregeld met zogenaamde "Aanschrijvingen". Toen de ROA in 1977 werd vastgesteld, werden deze aanschrijvingen ingetrokken. Het betrof aanschrijvingen uit 1929, 1930, 1931, 1936, 1937, 1943, 1946 en 1948.


=== ROA 1975 ===

In de jaren '60 werd onderzoek gedaan naar diverse aspecten inzake het ontwerp van autosnelwegen. Naar bewind van zaken werden de uitkomsten hiervan geïmplementeerd in het wegontwerp. Vooral onder de hoofdingenieurs Quist en Beukers werd gewerkt naar een professionalisering van het wegontwerp door eenduidige richtlijnen te ontwikkelen. Dit leidde ertoe dat vanaf 1975 de eerste hoofdstukken van de Richtlijn Ontwerp Autosnelwegen werden uitgegeven. In april 1977 waren alle delen compleet en legde de toenmalige Hoofddirectie van de Waterstaat de ROA op aan de Rijkswaterstaatdiensten

De ROA 1975 kende de volgende indeling:

I  Basiscriteria

II  Alignement

III Dwarsprofielen

IV  Kruispunten

V  Overige ontwerpelementen

VI  Bewegwijzering  (augustus 1976)

VII Bermbeveiliging in aardebanen  (januari 1975)

VIII Bermbeveiliging op kunstwerken

=== ROA 1991 ===

Ontwikkelingen op verkeerskundig en verkeerstechnisch gebied, en door ontwikkelingen op het gebied van geautomatiseerd wegontwerp leidden tot veranderde inzichten. Bovendien kwam er vooral in de jaren '80 meer aandacht voor de inpassing van de weg in de omgeving. Dat alles leidde tot een actualisatie van de ROA. In de periode 1991-1993 werd een nieuwe versie van de ROA uitgegeven.

De ROA 1991 kende de volgende indeling:

I  Basiscrateria

II  Alignement 

III Dwarsprofielen

IV  Knooppunten en Aansluitingen

V  Verlichting

VI  Veilige inrichting van bermen

VII Diversen, waaronder Wegbeeld en Landschap

Bewegwijzering verdween uit de ROA en werd ondergebracht in een [[Richtlijn_bewegwijzering|eigen richtlijn]].

=== BkA 2005 en NOA 2007 ===

In het jaar 2000 ontstond de wens om de richtlijnen te versoberen. Het toenmalige Hoofdkantoor van de Waterstaat liet de toenmalige Adviesdienst Verkeer en Vervoer een beleidsverkenning uitvoeren naar de mogelijkheden en onmogelijkheden om te komen tot een versoberd wegontwerp. Dit leidde tot de Beleidsverkenning Basiskwaliteit Autosnelwegen (BkA). Centraal hierin stond een viertal vrijheidsgraden die in het wegontwerp aanwezig zijn, te weten de ontwerpsnelheid, het ontwerpvoertuig, het toepassen van een vluchtstrook en het permanent c.q. dynamisch uitvoeren van de voorgaande drie elementen gedurende delen van een etmaal. In 2006 leidde dit tot het uitkomen van de NOA, de Nieuwe Ontwerprichtlijn Autosnelwegen. De NOA was bedoeld ten behoeve van een toekomstgericht wegontwerp, maar in de praktijk zorgden de normen ervoor dat bij planstudies en realisatieprojecten steevast naar de goedkoopste oplossingen werd gekeken op basis van een zo krap mogelijk wegontwerp. Het resultaat was niet bevredigend.

De elementen van de NOA waren:

- Van ontwerpproces naar geometrisch ontwerp

- Vrijheidsgraden in het geometrisch ontwerp

- Ontwerpelementen in de lengte

- Ontwerpelementen in de breedte

- Dwarshelling

- Specifieke relaties

- Bijzondere onderwerpen

=== ROA 2014/2017 ===

In 2014 werd een nieuwe ROA uitgebracht, weer onder de oude naam. Er werd een duidelijke ontwerpfilosofie gehanteerd. Bovendien werd gekozen voor een beleidsneutrale ontwerprichtlijn, geoptimaliseerd op verkeersveiligheid en doorstroming en niet meer primair ingestoken op versobering. De ROA is in 2017 geactualiseerd. Een nieuwe actualisatie is voorzien voor 2019/2020.

De elementen van de ROA zijn tegenwoordig:

- Netwerk

- Traject

- Tracé 

- Wegvak

- Discontinuïteit

- Aankleding

- Tunnels

=== Andere ontwerpdocumenten ===

Documenten die naast de ROA bestaan en daaraan gekoppeld zijn:

- CIA  (Capaciteitswaarden Infrastructuur Autosnelwegen)

- ROA/VIB  (ROA Veilige Inrichting van Bermen)

- ROA Verlichting


Enkele documenten die geen onderdeel uitmaken van de ROA maar die wel gevolgen hebben voor ontwerp en inrichting van autosnelwegen:

- Topkader Robuust Wegontwerp

- Kader Wegontwerpproces

- Kader Verkeersveiligheid

- European Agreement on Main International Traffic Arteries (AGR)

- Ontwerp en Inrichting van Spitsstroken 

- [[Richtlijn Bewegwijzering]] (CROW)

- Handreiking Bewegwijzeringsschema's (BWSS)

- Richtlijn Hectometrering

- Richtlijnen voor de bebakening en markering van wegen (CROW)

- Richtlijn Verzorgingsplaatsen

- Richtlijn Bus-op-Vluchtstrook

- Richtlijn Hemelwaterafvoer

- Componenteisen GPO

== Naslag ==
* [https://www.rijkswaterstaat.nl/zakelijk/werken-aan-infrastructuur/bouwrichtlijnen-infrastructuur/autosnelwegen/index.aspx Richtlijnen Ontwerp Autosnelwegen]

* [http://publicaties.minienm.nl/documenten/kader-wegontwerpproces-2-0 Kader Wegontwerpproces]

* [http://publicaties.minienm.nl/documenten/richtlijn-ontwerp-autosnelwegen-verlichting ROA Verlichting]

* [http://publicaties.minienm.nl/documenten/roa-veilige-inrichting-van-bermen ROA VIB]

* [http://publicaties.minienm.nl/documenten/kader-inrichting-verzorgingsplaatsen Kader Inrichting VZPs]

* [http://publicaties.minienm.nl/documenten/capaciteitswaarden-infrastructuur-autosnelwegen-versie-4-handboek-cia-versie-4 Handboek CIA]

* [http://publicaties.minienm.nl/documenten/handreiking-bewegwijzeringsschema-s-bewegwijzering-autosnelwegen Handreiking BWSS]

* [http://publicaties.minienm.nl/documenten/1-richtlijn-hectometrering-rws-30-01-2015-5-plaatsbepaling-in-knooppunten-en-aansluitingen Richtlijn Hectometrering]

* [https://wetten.overheid.nl/BWBV0003779/2017-12-05 European Agreement on Main International Traffic Arteries (AGR)]

==Referenties==

<references/>

{{Richtlijnen_wegontwerp}}

[[Categorie:Richtlijnen wegontwerp]]
[[Categorie: Historie]]