Tunnelcategorie: verschil tussen versies
(13 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
− | Een '''tunnelcategorie''' is een Europese categorisering voor [[tunnel|tunnels]] met betrekking op het vervoer van gevaarlijke stoffen. Het vervoer van gevaarlijke stoffen is niet zomaar in alle tunnels toegestaan. Er wordt gewerkt met de categorie A tot en met E, waarbij bij categorie A geen restricties zijn en bij E bijna alle gevaarlijke stoffen verboden zijn. Het vrachtverkeer met gevaarlijke stoffen moet dan via alternatieve routes uitwijken. Sinds | + | Een '''tunnelcategorie''' is een Europese categorisering voor [[tunnel|tunnels]] met betrekking op het vervoer van gevaarlijke stoffen. Het vervoer van gevaarlijke stoffen is niet zomaar in alle tunnels toegestaan. Er wordt gewerkt met de categorie A tot en met E, waarbij bij categorie A geen restricties zijn en bij E bijna alle gevaarlijke stoffen verboden zijn. Het vrachtverkeer met gevaarlijke stoffen moet dan via alternatieve routes uitwijken. Sinds 2010 zijn alle tunnels in Nederland en België conform de huidige systematiek gecategoriseerd. In Nederland hebben de lettercoderingen het voormalige Nederlandse systeem van categorieën I en II vervangen. |
==Achtergrond categorisering tunnels== | ==Achtergrond categorisering tunnels== | ||
De categorisering van tunnels komt voort uit het Europees verdrag betreffende het internationaal vervoer van gevaarlijke goederen over de weg ([[ADR]]). Meer specifiek is dit uitgewerkt in onderdeel 1.9.5 van het ADR.<ref>[http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/publications/ADR_2019_vol1_1818953_E.pdf Tekst ADR 2019]</ref> Hieruit blijkt dat tunnels restricties kunnen krijgen vanwege de risico's op explosies, het vrijkomen van giftige gassen of vloeistoffen of brand. | De categorisering van tunnels komt voort uit het Europees verdrag betreffende het internationaal vervoer van gevaarlijke goederen over de weg ([[ADR]]). Meer specifiek is dit uitgewerkt in onderdeel 1.9.5 van het ADR.<ref>[http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/publications/ADR_2019_vol1_1818953_E.pdf Tekst ADR 2019]</ref> Hieruit blijkt dat tunnels restricties kunnen krijgen vanwege de risico's op explosies, het vrijkomen van giftige gassen of vloeistoffen of brand. | ||
− | Het ADR onderscheidt vijf categorieën (A tot en met E) waarbij alleen aan categorie A geen restricties zijn gesteld. Bij categorie B zijn restricties gesteld aan het vervoer van bepaalde (chemische) stoffen, bij elke volgende categorie worden de restricties verder uitgebreid. Zo mag een stof die niet door een categorie B tunnel vervoerd mag worden ook niet door een categorie C, D en E tunnel worden | + | Het ADR onderscheidt vijf categorieën (A tot en met E) waarbij alleen aan categorie A geen restricties zijn gesteld. Bij categorie B zijn restricties gesteld aan het vervoer van bepaalde (chemische) stoffen, bij elke volgende categorie worden de restricties verder uitgebreid. Zo mag een stof die niet door een categorie B tunnel vervoerd mag worden ook niet door een categorie C, D en E tunnel worden vervoerd. De tunnelregeling is niet van toepassing als volgens een vrijstellingsregeling van ADR hoofdstuk 1.1.3 wordt vervoerd. |
+ | |||
+ | {| class="wikitable" | ||
+ | ! Categorie !! Toelichting | ||
+ | |- | ||
+ | | Categorie A || Geen enkele beperking van het vervoer van gevaarlijke goederen | ||
+ | |- | ||
+ | | Categorie B || Beperking van het vervoer van de gevaarlijke goederen die een grote ontploffing kunnen veroorzaken | ||
+ | |- | ||
+ | | Categorie C || Beperking van het vervoer van de gevaarlijke goederen die een zeer grote ontploffing of het vrijkomen van een belangrijke hoeveelheid giftige stoffen kunnen veroorzaken | ||
+ | |- | ||
+ | | Categorie D || Beperking van het vervoer van de gevaarlijke goederen die een zeer grote ontploffing, het vrijkomen van een belangrijke hoeveelheid giftige stoffen of een grote brand kunnen veroorzaken | ||
+ | |- | ||
+ | | Categorie E|| Beperking van het vervoer van alle gevaarlijke goederen behalve de UN-nummers 2919, 3291, 3331, 3359 en 3373 | ||
+ | |} | ||
+ | |||
Het tunnelregime is van toepassing binnen alle ruim 50 Europese landen die bij UNECE zijn aangesloten en het ADR hebben geratificeerd.<ref>[https://treaties.un.org/Pages/ViewDetails.aspx?src=TREATY&mtdsg_no=XI-B-14&chapter=11&clang=_en Landenlijst ADR]</ref> Op 1 januari 2010 is het nieuwe tunnelregime binnen Nederland van kracht geworden. Hiermee is de oude categorie I en II indeling komen te vervallen. | Het tunnelregime is van toepassing binnen alle ruim 50 Europese landen die bij UNECE zijn aangesloten en het ADR hebben geratificeerd.<ref>[https://treaties.un.org/Pages/ViewDetails.aspx?src=TREATY&mtdsg_no=XI-B-14&chapter=11&clang=_en Landenlijst ADR]</ref> Op 1 januari 2010 is het nieuwe tunnelregime binnen Nederland van kracht geworden. Hiermee is de oude categorie I en II indeling komen te vervallen. | ||
Regel 11: | Regel 26: | ||
De categorisering geldt in Nederland in beginsel alleen voor tunnels die vallen onder de [[Tunnelwet]]. Voor onderdoorgangen die, bijvoorbeeld vanwege hun beperkte lengte, niet onder de Tunnelwet vallen, zijn er in principe geen restricties voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. | De categorisering geldt in Nederland in beginsel alleen voor tunnels die vallen onder de [[Tunnelwet]]. Voor onderdoorgangen die, bijvoorbeeld vanwege hun beperkte lengte, niet onder de Tunnelwet vallen, zijn er in principe geen restricties voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. | ||
− | Welke categorie een tunnel krijgt wordt bepaald door de Minister van Infrastructuur en Waterstaat. De keuze van de tunnelcategorie is primair ingegeven door het belang van bescherming van de tunnel. Bij tunnels onder een waterweg, welke in Nederland meest gebouwd zijn via de [[afzinkmethode]], wordt standaard gekozen voor categorie C, omdat een grote of zeer grote explosie (en daarna het vollopen van de tunnel met water) zou kunnen leiden tot het volledig verloren gaan van de tunnel met grote maatschappelijke en financiële schade als gevolg. In het geval | + | Welke categorie een tunnel krijgt wordt bepaald door de Minister van Infrastructuur en Waterstaat. De keuze van de tunnelcategorie is primair ingegeven door het belang van bescherming van de tunnel. Bij tunnels onder een waterweg, welke in Nederland meest gebouwd zijn via de [[afzinkmethode]], wordt standaard gekozen voor categorie C, omdat een grote of zeer grote explosie (en daarna het vollopen van de tunnel met water) zou kunnen leiden tot het volledig verloren gaan van de tunnel met grote maatschappelijke en financiële schade als gevolg. In het geval in de nabijheid van een tunnel een alternatieve (doorgaande) verbinding is (zoals een andere tunnel of een brug) kan er, vanwege het nabije alternatief voor vervoerders van bepaalde gevaarlijke stoffen, soms voor worden gekozen om een tunnel de categorie D te geven. Voorbeelden hiervan zijn de [[Velsertunnel]] (D) die nabij de [[Wijkertunnel]] (C) is gelegen en de [[Botlektunnel]] (D) die nabij de [[Botlekbrug]] ligt. Bij landtunnels (overkapte wegen) is in de regel geen reden om beperkingen te stellen aan het vervoer van gevaarlijke stoffen, omdat de schade bij een explosie of brand wel kan worden gerepareerd. Deze tunnels kunnen daarom bijvoorbeeld met categorie A geclassificeerd worden. In Nederland zijn momenteel geen tunnels in de categorie B aangewezen. |
De Nederlandse categorisering komt in hoofdlijnen op het volgende neer: | De Nederlandse categorisering komt in hoofdlijnen op het volgende neer: | ||
+ | {| class="wikitable" | ||
+ | ! Categorie !! Toelichting | ||
+ | |- | ||
+ | | Categorie A || Landtunnels in doorgaande routes | ||
+ | |- | ||
+ | | Categorie B || Wordt feitelijk niet toegekend | ||
+ | |- | ||
+ | | Categorie C || Standaardcategorisering voor onder water gelegen tunnels | ||
+ | |- | ||
+ | | Categorie D || Tunnels met in de nabijheid alternatieve routes voor doorgaand verkeer van gevaarlijke stoffen | ||
+ | |- | ||
+ | | Categorie E|| Tunnels met hele specifieke risico's (zoals de [[Arenatunnel]] die onder een voetbalstadion ligt met potentieel duizenden slachtoffers) | ||
+ | |} | ||
− | + | ==Bepaling tunnelcategorie in België== | |
− | + | In België is het de verantwoordelijkheid van de wegbeheerder van de tunnel om de tunnel in te delen in een specifieke categorie. In verband met aanpassingen in het ADR waarbij de categorie-indeling A tot en met E is bepaald is in het Belgisch Staatsblad van 11 februari 2009 wegbeheerders opgelegd een nieuwe categorie-indeling te maken. Op 11 oktober 2009 zijn een koninklijk besluit<ref>[https://www.wegcode.be/pdf/wijzigingen/KB011275/121009.pdf Koninklijk Besluit 11 oktober 2009]</ref> en een ministerieel besluit<ref>[https://www.wegcode.be/pdf/wijzigingen/MB111076/121009.pdf Ministerieel Besluit 11 oktober 2009]</ref> gepubliceerd waarin onder meer is bepaald welke borden bij tunnels moeten worden geplaatst terzake van de nieuwe categorie-indeling. Tenslotte hebben de Belgische Staatssecretaris voor Mobiliteit, de Minister van Binnenlandse Zaken en de Minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen op 11 januari 2010 een omzetbrief naar de verschillende wegbeheerders gestuurd over de door hen te geven classificaties en daarbij verder te verzorgen maatregelen.<ref>[https://www.wegcode.be/wetteksten/secties/omzendbrieven/mo-110110/1150-omzendbrief Omzendbrief januari 2010]</ref> | |
− | - | ||
− | - | ||
− | |||
− | - | ||
− | |||
==Lijst van categorisering Nederlandse tunnels== | ==Lijst van categorisering Nederlandse tunnels== | ||
Regel 100: | Regel 123: | ||
|- | |- | ||
| [[Stadsbaantunnel]] || Stadsbaan in Utrecht || E | | [[Stadsbaantunnel]] || Stadsbaan in Utrecht || E | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==Lijst van categorisering Belgische tunnels== | ||
+ | |||
+ | {| class="wikitable" | ||
+ | ! Tunnel !! Locatie !! Categorie<ref>[https://www.cepa.be/wp-content/uploads/017.pdfTunneloverzicht | CEPA]</ref> | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Bevrijdingstunnel]] || [[A12 (België)|A12]] bij Antwerpen (Wilrijk) || A | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Craeybeckxtunnel]] || [[E19 (België) |E19]] bij Antwerpen || A | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Jan de Vostunnel]] || [[A12 (België)|A12]] bij Antwerpen (Kiel) || A | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Liefkenshoektunnel]] || [[R2 (België)|R2]] bij Antwerpen (haven) || A | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Tijsmanstunnel]] || [[R2 (België)|R2]] bij Antwerpen (haven) || A | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Beverentunnel]] || [[R2 (België)|R2]] bij Antwerpen (haven) || A | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Valaartunnel]] ||[[A12 (België)|A12]] bij Antwerpen (Wilrijk) || A | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Rupeltunnel]] || [[A12 (België)|A12]] bij Boom || A | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Bolivartunnel]] || [[A12 (België)|A12]] bij Antwerpen || A | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Kennedy-De Bolletunnel]] || [[R31 (België)|R31]] bij Oostende || A | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Wevelgemtunnel]] ||[[E403 (België)|E403]] bij Wevelgem || A | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Groenendaaltunnel]] || [[R0 (België)|R0]] bij Brussel || A | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Leonardtunnel]] || [[R0 (België)|R0]] bij Brussel || A | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Zelzatetunnel]] || [[N49 (België)|N49]] bij Zelzate || C | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Tunnel de Cointe]] || A602/[[E25 (België)|E25]] in Liège || D | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Kennedytunnel]] || [[R1]] in Antwerpen || D | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Tunnels Kleine ring]] || [[R20]] in Brussel || E | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Van Praettunnel|Tunnel onder de Van Praetbrug]] || [[R20]] in Brussel || E | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Waaslandtunnel]] || [[N49 (België)|N49]] in Antwerpen || E | ||
+ | |- | ||
+ | | [[De Bond]] || [[R23 (België)|R23]] in Leuven || E | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Vierarmentunnel]] || [[R0 (België)|R0]] bij Brussel || E | ||
+ | |- | ||
+ | | [[Tunnel 't Zand]] || [[R30 (België)|R30]] in Brugge || E | ||
|} | |} | ||
Huidige versie van 16 nov 2019 om 21:25
Een tunnelcategorie is een Europese categorisering voor tunnels met betrekking op het vervoer van gevaarlijke stoffen. Het vervoer van gevaarlijke stoffen is niet zomaar in alle tunnels toegestaan. Er wordt gewerkt met de categorie A tot en met E, waarbij bij categorie A geen restricties zijn en bij E bijna alle gevaarlijke stoffen verboden zijn. Het vrachtverkeer met gevaarlijke stoffen moet dan via alternatieve routes uitwijken. Sinds 2010 zijn alle tunnels in Nederland en België conform de huidige systematiek gecategoriseerd. In Nederland hebben de lettercoderingen het voormalige Nederlandse systeem van categorieën I en II vervangen.
Inhoud
Achtergrond categorisering tunnels
De categorisering van tunnels komt voort uit het Europees verdrag betreffende het internationaal vervoer van gevaarlijke goederen over de weg (ADR). Meer specifiek is dit uitgewerkt in onderdeel 1.9.5 van het ADR.[1] Hieruit blijkt dat tunnels restricties kunnen krijgen vanwege de risico's op explosies, het vrijkomen van giftige gassen of vloeistoffen of brand.
Het ADR onderscheidt vijf categorieën (A tot en met E) waarbij alleen aan categorie A geen restricties zijn gesteld. Bij categorie B zijn restricties gesteld aan het vervoer van bepaalde (chemische) stoffen, bij elke volgende categorie worden de restricties verder uitgebreid. Zo mag een stof die niet door een categorie B tunnel vervoerd mag worden ook niet door een categorie C, D en E tunnel worden vervoerd. De tunnelregeling is niet van toepassing als volgens een vrijstellingsregeling van ADR hoofdstuk 1.1.3 wordt vervoerd.
Categorie | Toelichting |
---|---|
Categorie A | Geen enkele beperking van het vervoer van gevaarlijke goederen |
Categorie B | Beperking van het vervoer van de gevaarlijke goederen die een grote ontploffing kunnen veroorzaken |
Categorie C | Beperking van het vervoer van de gevaarlijke goederen die een zeer grote ontploffing of het vrijkomen van een belangrijke hoeveelheid giftige stoffen kunnen veroorzaken |
Categorie D | Beperking van het vervoer van de gevaarlijke goederen die een zeer grote ontploffing, het vrijkomen van een belangrijke hoeveelheid giftige stoffen of een grote brand kunnen veroorzaken |
Categorie E | Beperking van het vervoer van alle gevaarlijke goederen behalve de UN-nummers 2919, 3291, 3331, 3359 en 3373 |
Het tunnelregime is van toepassing binnen alle ruim 50 Europese landen die bij UNECE zijn aangesloten en het ADR hebben geratificeerd.[2] Op 1 januari 2010 is het nieuwe tunnelregime binnen Nederland van kracht geworden. Hiermee is de oude categorie I en II indeling komen te vervallen.
Bepaling tunnelcategorie in Nederland
De categorisering geldt in Nederland in beginsel alleen voor tunnels die vallen onder de Tunnelwet. Voor onderdoorgangen die, bijvoorbeeld vanwege hun beperkte lengte, niet onder de Tunnelwet vallen, zijn er in principe geen restricties voor het vervoer van gevaarlijke stoffen.
Welke categorie een tunnel krijgt wordt bepaald door de Minister van Infrastructuur en Waterstaat. De keuze van de tunnelcategorie is primair ingegeven door het belang van bescherming van de tunnel. Bij tunnels onder een waterweg, welke in Nederland meest gebouwd zijn via de afzinkmethode, wordt standaard gekozen voor categorie C, omdat een grote of zeer grote explosie (en daarna het vollopen van de tunnel met water) zou kunnen leiden tot het volledig verloren gaan van de tunnel met grote maatschappelijke en financiële schade als gevolg. In het geval in de nabijheid van een tunnel een alternatieve (doorgaande) verbinding is (zoals een andere tunnel of een brug) kan er, vanwege het nabije alternatief voor vervoerders van bepaalde gevaarlijke stoffen, soms voor worden gekozen om een tunnel de categorie D te geven. Voorbeelden hiervan zijn de Velsertunnel (D) die nabij de Wijkertunnel (C) is gelegen en de Botlektunnel (D) die nabij de Botlekbrug ligt. Bij landtunnels (overkapte wegen) is in de regel geen reden om beperkingen te stellen aan het vervoer van gevaarlijke stoffen, omdat de schade bij een explosie of brand wel kan worden gerepareerd. Deze tunnels kunnen daarom bijvoorbeeld met categorie A geclassificeerd worden. In Nederland zijn momenteel geen tunnels in de categorie B aangewezen.
De Nederlandse categorisering komt in hoofdlijnen op het volgende neer:
Categorie | Toelichting |
---|---|
Categorie A | Landtunnels in doorgaande routes |
Categorie B | Wordt feitelijk niet toegekend |
Categorie C | Standaardcategorisering voor onder water gelegen tunnels |
Categorie D | Tunnels met in de nabijheid alternatieve routes voor doorgaand verkeer van gevaarlijke stoffen |
Categorie E | Tunnels met hele specifieke risico's (zoals de Arenatunnel die onder een voetbalstadion ligt met potentieel duizenden slachtoffers) |
Bepaling tunnelcategorie in België
In België is het de verantwoordelijkheid van de wegbeheerder van de tunnel om de tunnel in te delen in een specifieke categorie. In verband met aanpassingen in het ADR waarbij de categorie-indeling A tot en met E is bepaald is in het Belgisch Staatsblad van 11 februari 2009 wegbeheerders opgelegd een nieuwe categorie-indeling te maken. Op 11 oktober 2009 zijn een koninklijk besluit[3] en een ministerieel besluit[4] gepubliceerd waarin onder meer is bepaald welke borden bij tunnels moeten worden geplaatst terzake van de nieuwe categorie-indeling. Tenslotte hebben de Belgische Staatssecretaris voor Mobiliteit, de Minister van Binnenlandse Zaken en de Minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen op 11 januari 2010 een omzetbrief naar de verschillende wegbeheerders gestuurd over de door hen te geven classificaties en daarbij verder te verzorgen maatregelen.[5]
Lijst van categorisering Nederlandse tunnels
Tunnel | Locatie | Categorie[6] |
---|---|---|
Leidsche Rijntunnel | A2 in Utrecht hrb | A |
Gaasperdammertunnel | A9 in Amsterdam | A |
Tunnel Lage Bergse Bos | A16 bij Rotterdam | A |
Roertunnel | A73 bij Roermond | A |
Schipholtunnel | A4 bij Schiphol | A |
Swalmentunnel | A73 bij Swalmen | A |
Koning Willem-Alexandertunnel | A2 in Maastricht | A |
Leidsche Rijntunnel | A2 in Utrecht prb | C |
Beneluxtunnel | A4 bij Rotterdam | C |
Blankenburgtunnel | A24 bij Rotterdam | C |
Coentunnel | A10 bij Amsterdam | C |
Drechttunnel | A16 bij Dordrecht | C |
Ketheltunnel | A4 bij Schiedam | C |
Kiltunnel | N217 bij Dordrecht | C |
Noordtunnel | A15 bij Alblasserdam | C |
Salland-Twentetunnel | N35 in Nijverdal | C |
Sijtwendetunnel | N14 bij Leidschendam | C |
Sluiskiltunnel | N62 bij Terneuzen | C |
Thomassentunnel | N15 bij Rozenburg | C |
Vlaketunnel | A58 in Zeeland | C |
Waterwolftunnel | N201 bij Aalsmeer | C |
Westerscheldetunnel | N62 bij Terneuzen | C |
Wijkertunnel | A9 bij Beverwijk | C |
Zeeburgertunnel | A10 bij Amsterdam | C |
Botlektunnel | A15 bij Spijkenisse | D |
Heinenoordtunnel | A29 bij Barendrecht | D |
Hubertustunnel | s200 bij Den Haag | D |
IJtunnel | s116 in Amsterdam | D |
Koningstunnel | s100 in Den Haag | D |
Maasboulevardtunnel | in Maastricht | D |
Maastunnel | s103 in Rotterdam | D |
Michiel de Ruijtertunnel | in Amsterdam | D |
Piet Heintunnel | s114 in Amsterdam | D |
Velsertunnel | A22 bij IJmuiden | D |
Arenatunnel | Burg. Stramanweg in Amsterdam | E |
Stadsbaantunnel | Stadsbaan in Utrecht | E |
Lijst van categorisering Belgische tunnels
Tunnel | Locatie | Categorie[7] |
---|---|---|
Bevrijdingstunnel | A12 bij Antwerpen (Wilrijk) | A |
Craeybeckxtunnel | E19 bij Antwerpen | A |
Jan de Vostunnel | A12 bij Antwerpen (Kiel) | A |
Liefkenshoektunnel | R2 bij Antwerpen (haven) | A |
Tijsmanstunnel | R2 bij Antwerpen (haven) | A |
Beverentunnel | R2 bij Antwerpen (haven) | A |
Valaartunnel | A12 bij Antwerpen (Wilrijk) | A |
Rupeltunnel | A12 bij Boom | A |
Bolivartunnel | A12 bij Antwerpen | A |
Kennedy-De Bolletunnel | R31 bij Oostende | A |
Wevelgemtunnel | E403 bij Wevelgem | A |
Groenendaaltunnel | R0 bij Brussel | A |
Leonardtunnel | R0 bij Brussel | A |
Zelzatetunnel | N49 bij Zelzate | C |
Tunnel de Cointe | A602/E25 in Liège | D |
Kennedytunnel | R1 in Antwerpen | D |
Tunnels Kleine ring | R20 in Brussel | E |
Tunnel onder de Van Praetbrug | R20 in Brussel | E |
Waaslandtunnel | N49 in Antwerpen | E |
De Bond | R23 in Leuven | E |
Vierarmentunnel | R0 bij Brussel | E |
Tunnel 't Zand | R30 in Brugge | E |