Overijssel

Uit Wegenwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Hoofdstad Zwolle
Grootste stad Enschede
Oppervlakte 3.421 km²
Inwonertal 1.130.000
Lengte snelwegennet 127,5 km
Eerste snelweg 1964
Afkorting OV

Deze pagina behandelt de algemene gegevens en het wegennet in de provincie Overijssel. Voor de pagina over het overheidsorgaan Overijssel, de wegbeheerder van de provinciale wegen in de provincie zie Overijssel (wegbeheerder).

Overijssel is een provincie in het oosten van Nederland. De provincie telt 1,1 miljoen inwoners en de hoofdstad is Zwolle, de grootste stad is Enschede. De oppervlakte is 3.421 vierkante kilometer.

Inleiding

Overijssel grenst in het noorden aan Friesland en Drenthe, in het oosten aan Duitsland; zowel Niedersachsen als Nordrhein-Westfalen. Naar het zuiden en westen ligt Gelderland, in het noordwesten Flevoland. Tot 1986 behoorde de Noordoostpolder tot Overijssel. De grootste stad is Enschede in het zuidoosten van de provincie. De hoofdstad Zwolle ligt in het westen, evenals de stad Deventer als derde stad van de provincie. Andere grotere plaatsen zijn Hengelo en Almelo in het oosten van de provincie, en regiostadjes als Kampen en Steenwijk in het noorden.

Overijssel is grotendeels vlak, met name in het noorden en westen. In het midden ligt de Sallandse Heuvelrug met verheffingen tot 75 meter. De Tankenberg in Twente is met 85 meter het hoogste punt van de provincie. Overijssel is op te delen in de gebieden Twente, Salland en de Kop van Overijssel. De belangrijkste rivier is de IJssel, die grotendeels de grens met Gelderland vormt. De Vecht en het Zwarte Water zijn secundaire rivieren. Daarnaast zijn er kleine riviertjes zoals de Regge en de Dinkel. Het Twentekanaal en het kanaal Almelo-De Haandrik zijn de belangrijkste kunstmatige watergangen. Het Overijssels Kanaal, Kanaal Almelo-Nordhorn en de Dedemsvaart hebben geen vervoersfunctie meer.

Wegennet

De provincie Overijssel heeft een redelijk dicht wegennet, vergelijkbaar met andere delen van Nederland. Het aantal autosnelwegen is vrij beperkt. De autosnelwegen liggen voornamelijk aan de rand van de provincie. De A1 is de belangrijkste doorvoerroute vanaf Deventer naar Hengelo en verder naar Duitsland. De A28 is de drukste snelweg en loopt vanuit Gelderland via Zwolle naar Meppel. Verder is er de A35 tussen Almelo en Enschede en een stukje van de A32 rond Steenwijk. De twee grootste steden en belangrijkste economische centra, Zwolle en Enschede, zijn niet via een autosnelweg verbonden. Men moet nog via de N35, een gebiedsontsluitingsweg met een maximumsnelheid van 80 km/h.

Overijssel heeft relatief weinig autowegen. Na 2000 zijn er een aantal afgewaardeerd, zoals de N332 en de N759. De N34 is een autoweg tussen Hardenberg en de grens met Drenthe, de N48 tussen Ommen en Hoogeveen, de N50 tot Kampen en de N377 grotendeels tussen de A28 en Slagharen. Overijssel heeft de enige driestrooksweg van Nederland, namelijk de N50 tussen knooppunt Hattemerbroek en de aansluiting Kampen-Zuid.

Vrijwel alle N-wegen zijn in 2009 conform de essentiële herkenbaarheidskenmerken (EHK) van Duurzaam Veilig ingericht. De meeste N-wegen zijn gebiedsontsluitingswegen, maar enkele zijn als erftoegangsweg ingericht.

Genummerde wegen in de provincie Overijssel

Autosnelwegen: A1A28A32A35A50

Niet-autosnelwegen: N18N23N34N35N36N48N50N307N315N331N332N333N334N337N340N341N342N343N344N346N347N348N349N350N351N375N377

N731N732N733N734N735N736N737N738N739N740N741N742N743N744N745N746N747N748N749N750N751N752N753N754N755N756N757N758N759N760N761N762N763N764N765N766N768N824N852N855


Geschiedenis

De eerste brugverbindingen over de IJssel zijn bij Deventer gebouwd. Al vanaf de 15e eeuw waren er schipbruggen in gebruik, die frequent verwoest werden door overstromingen. De eerste permanente brug is echter bij Kampen gebouwd, al in 1648 was er een brugverbinding. Markant was echter de IJsselbrug van 1874, het was indertijd één van de weinige grote rivierbruggen in Nederland die geen spoorbrug was. Deze brug is in 1998 vervangen door de huidige Stadsbrug. De eerste vaste brug zonder beweegbaar deel is bij Zwolle gebouwd, toen in 1930 de Katerveerbrug werd opengesteld. Daarvoor was er de veerdienst die het Katerveer heette. In 1943 opende bij Deventer de Wilhelminabrug.

In de jaren '30 werd het wegennet van Overijssel opgewaardeerd, zoals de Twentseweg die later de N35 zou worden tussen Zwolle en Almelo. De historische Oude Twentseweg bestaat nog als secundaire wegen in met name Salland. De historische route vanaf Zwolle naar het noorden was de weg langs het Lichtmiskanaal, met ten noorden van de Lichtmis de weg met de lintbebouwing door Rouveen en Staphorst. Het Lichtmiskanaal, waaraan deze weg parallel liep, bestaat niet meer, de A28 is er in de jaren '60 overheen aangelegd.

Vanaf Zwolle naar Hardenberg verliep de historische Hessenweg. Tussen Zwolle en Ommen verliep deze indertijd ten zuiden van de Vecht. Het deel wat nu de N340 is, is eind jaren '20 of begin jaren '30 aangelegd, ten noorden van Dalfsen langs. De oost-westroute vanaf Deventer naar Twente verliep indertijd door Holten, Rijssen en Wierden naar Almelo. Een alternatieve route verliep zuidelijker via Goor en Delden naar Hengelo. De A1 is in de jaren '70 tussen deze twee historische routes aangelegd. De belangrijke routes in Twente waren indertijd de weg van Hengelo naar Oldenzaal, die zich splitste in de route richting Bad Bentheim en naar Nordhorn. De route naar Nordhorn stond vroeger bekend als de 'Scandinavië-route'.

In de jaren '20 ontbrak het nog aan een goede noord-zuidverbinding tussen Almelo en Hardenberg. Het gebied bestond grotendeels uit veen en had een wegennet met weinig hiërarchie. In de jaren '30 is een nieuwe noord-zuidroute van Vriezenveen naar Sibculo aangelegd, waar later de N36 parallel aan aangelegd is. Het duurde nog tot de jaren '60 en '70 voordat de N343 tussen Kloosterhaar en Hardenberg werd aangelegd, tegen die tijd was de N36 al gereed als hoofdroute.

De eerste autosnelweg in Overijssel was de in 1964 opengestelde A28 tussen Zwolle-Centrum en de Vechtbrug. In 1968 werd de Vechtbrug opengesteld en in 1970 volgde de IJsselbrug Zwolle. In 1971 was de A28 door Overijssel voltooid, met uitzondering van een klein stukje A28 tussen het knooppunt Lankhorst en De Wijk. Hierop moest tot 1979 gewacht worden. 1972 was een belangrijk jaar voor Overijssel, toen het eerste deel van de A1 in de provincie werd opengesteld vanaf de Gelderse grens tot Markelo. In 1974 en 1978 werd dit deel oostwaarts verlengd tot het knooppunt Azelo, in 1977 opende de A35 tussen Delden en Enschede-West en in 1978 ook het deel vanaf Almelo tot het knooppunt Azelo. In 1979 was de A35/A1 bij Borne voltooid. Verder oostelijk werd de A1 tussen 1985 en 1992 opengesteld voor het verkeer, waarmee deze belangrijke transitroute voltooid was. In 1988 en 1997 werd de A32 door de Kop van Overijssel opengesteld. De laatste snelwegopening in de provincie dateert van 2007, toen de A35 langs Almelo en Wierden werd opengesteld. In 2010 en 2011 is de A28 tussen Zwolle en Meppel verbreed naar 2x3 rijstroken.

Uniek is de ombouw van de N50 in 2006 tussen het knooppunt Hattemerbroek en Kampen-Zuid naar 2+1 rijstroken, een primeur in Nederland. In 2010 is de N36 bij Ommen verlengd tot de N48 met 1x2 rijstroken. In het noordwesten van de provincie is tussen 2010 en 2013 de Ramspolbrug op de provinciegrens met Flevoland vernieuwd. De N50 is hier verbreed naar 2x2 rijstroken en een grotere doorvaarthoogte. Concrete plannen om de rest van de N50 binnen Overijssel om te bouwen zijn er niet. In 2015 opende de Salland-Twentetunnel van de N35 in Nijverdal voor het verkeer. Bij openstelling was dit de langste verkeerstunnel in Overijssel.

Door de economische crisis vanaf 2008 nam het verkeer op de Overijsselse provinciale wegen daarna wat af, alhoewel de daling niet heel sterk was. In 2014 stabiliseerde het verkeersaanbod en in 2015 groeide dit weer.[1] In 2021 opende het grootste provinciale wegenproject in meer dan 20 jaar voor het verkeer, de omlegging van de N340 bij Zwolle. De N307 is in 2023 gereconstrueerd opgeleverd met een nieuwe Roggebotbrug op de grens met Flevoland.

Autowegen

Voor 2010 zijn op één na alle provinciale autowegen afgewaardeerd naar een gebiedsontsluitingsweg. Alleen de N377 is een autoweg in provinciaal beheer.

Afgewaardeerde autowegen:

  • N332 Holten - A1
  • N347 Rijssen - Goor
  • N347 Hellendoorn - Ommen
  • N348 Raalte - Ommen
  • N759 Hasselt - Genemuiden

Toekomst

Grootschalige nieuwbouw van autosnelwegen wordt in Overijssel niet voorzien. Het is wel gepland om de A1 vanaf Apeldoorn tot het knooppunt Azelo naar 2x3 rijstroken te verbreden, met 2x4 rijstroken tussen Apeldoorn en Deventer. Tevens zijn er wensen om de N35 op termijn uit te bouwen naar een 2x2 ongelijkvloerse stroomweg. Tussen Wierden en Nijverdal zijn gevorderde plannen om de N35 naar 2x2 rijstroken te verbreden. Voor het deel tussen Wijthmen en Nijverdal zijn minder concrete plannen. Tussen Kampen-Zuid en Kampen-West is de wens om de N50 naar 2x2 rijstroken te verbreden.

Verkeersintensiteiten

Overijsselse snelwegen zijn behoorlijk druk, met name de A1 en A28. De A28 kent het drukste punt, met 120.000 voertuigen per dag op de IJsselbrug Zwolle. De rest van de A28 door de provincie telt 75.000 tot 110.000 voertuigen per etmaal. Het korte deel ten oosten van het knooppunt Lankhorst is met 50.000 voertuigen beduidend rustiger. De A1 is bijna net zo druk met 95.000 voertuigen per etmaal op de IJsselbrug Deventer en 65.000 tot 90.000 voertuigen tussen Deventer en Hengelo. Oostelijk van Hengelo is de A1 duidelijk minder druk, aflopend naar zo'n 25.000 voertuigen bij De Lutte. De A32 is relatief rustig, met een kleine 40.000 voertuigen bij Steenwijk. De A35 is niet al te druk alhoewel het deel rond Hengelo nog 70.000 voertuigen telt. Bij Enschede is dit aantal gedaald naar 27.000 voertuigen.

Budget

In 2016 was het budget voor de onderhoud van de provinciale wegen € 32,4 miljoen en € 15,6 miljoen voor de realisatie wegenprojecten.[2]

Referenties

Provincies van Nederland

DrentheFlevolandFrieslandGelderlandGroningenLimburgNoord-BrabantNoord-HollandOverijsselUtrechtZeelandZuid-Holland